аўтарыта́рны
(фр. autoritaire = уладны, ад лац. auctoritas = улада)
1) заснаваны на безагаворачным падпарадкаванні ўладзе (напр. а. рэжым);
2) які імкнецца ўмацаваць сваю ўладу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
геады́метр
(ад геа- + гр. daio = раздзяляю + -метр)
прыбор для вымярэння адлегласці, заснаваны на вымярэнні часу праходжання светлавога імпульсу 2 ад прыбора да аб’екта.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дамініка́нцы
(с.-лац. Dominir cani, ад Dominicus = імя іспанскага манаха)
каталіцкі манаскі ордэн, заснаваны ў 1215 г. манахам Дамінікам для барацьбы супраць ерасей.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кастумбры́зм
(ісп. costumbrisme, ад costumbre = звычай)
кірунак у літаратуры і выяўленчым мастацтве Іспаніі і Лац. Амерыкі 19 ст., заснаваны на паказе народнага быту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
osnuty
osnut|y
1. na kim/czym заснаваны на кім/чым;
2. ахутаны; ахінуты;
wszystko to ~e mgłą — усё гэта ахутана туманам;
3. створаны;
~e na motywach ... — створана па матывах (паводле) ...
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
му́штра, ‑ы, ж.
Метад ваеннага навучання, заснаваны на механічнай дысцыпліне і бяссэнсавым завучванні прыёмаў ваеннай справы; само такое навучанне. [Міна Кіташ:] — Абараняць цара.. мне доўга не давялося. Тры месяцы муштры ў запасным палку пад Клязьмай, тыдзень дарогі да Мазурскіх балот, два дні ў акопах і пяць хвілін атакі — вось і ўвесь мой баявы шлях. Жычка. // Вельмі строгі метад выхавання; навучанне, абучэнне такім метадам.
[Польск. musztra ад ням. mustern — рабіць агляд.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыкло́н, ‑а і ‑у, м.
1. ‑у. Віхравы рух атмасферы з паніжэннем атмасфернага ціску ад перыферыі да цэнтра віхру. Цыклон нясе з сабою дождж ці снег, антыцыклон — добрае надвор’е. «Маладосць». // Бура, ураган. Над Беларуссю праносіліся моцныя цыклоны з трывожнымі выбухамі грому. Хведаровіч.
2. ‑а. Апарат, заснаваны на выкарыстанні сіл інерцыі, прызначаны для ачысткі паветра ці газу ад узважаных у іх цвёрдых часцінак.
[Ад грэч. kykléō — кручуся.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
а́лібі
(лац. alibi = у іншым месцы)
юр. доказ невінаватасці абвінавачанага, заснаваны на тым, што ён у момант, калі рабілася злачынства, знаходзіўся ў іншым месцы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дэмакра́тыя
(гр. demokratia)
1) форма дзяржавы, заснаваная на прызнанні народа крыніцай улады;
2) прынцып арганізацыі дзейнасці калектыву, заснаваны на раўнапраўным удзеле ўсіх яго членаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
класіцы́зм
(ням. Klassizismus, ад лац. classicus = першакласны, узорны)
стыль і кірунак у літаратуры і мастацгве 17 — пач. 19 ст., заснаваны на перайманні антычных узораў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)