ла́сточка приюти́лась под кры́шей ла́стаўка знайшла́ прыту́лак (прытулі́лася) пад да́хам (страхо́й);
2. прытулі́цца;
ря́дом с фа́брикой приюти́лся ма́ленький до́мик по́бач з фа́брыкай прытулі́лася мале́нькая ха́тка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Суро́жыцца ’скасавурыцца; узлавацца, пагрозліва глянуць’ (шальч., Сл. ПЗБ). Відаць, да рожа3 (гл.), пераасэнсаванае пад уплывам дзеясловаў тыпу літ.suriẽsti ’сагнуць, скрывіць’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
seethe
[ˈsi:ð]1.
v.i.
1) бурлі́ць, пе́ніцца
Water seethed under the falls — Вада́ бурлі́ла й пе́нілася пад вадаспа́дамі
2) Figur. хвалява́цца, непако́іцца
3) мо́кнуць
2.
v.t.
мачы́ць; вымо́чваць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Certain insects simulate leaves — Некато́рыя кузу́ркі прыстасо́ўваюцца пад лісты́
2.
adj.
удава́ны (пра хваро́бу, добразычлі́васьць)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
decree
[dɪˈkri:]1.
n.
1) дэкрэ́т -у m., ура́давая пастано́ва, ука́з -у m.
2) Law судо́вая пастано́ва (аб разво́дзе і пад.)
2.
v.t.
1) зага́дваць, дэкрэтава́ць
2) выраша́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
groan
[groʊn]1.
n.
цяжкі́ ўзды́х, стогн -у m. (ад бо́лю, незадавальне́ньня)
2.
v.i.
1) ця́жка ўздыха́ць, стагна́ць
2) угіна́цца пад цяжа́рам, быць перагру́жаным
3) гавары́ць са сто́гнам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
minister
[ˈmɪnɪstər]1.
n.
1) міні́стар -ра m.
2) пратэста́нцкі духаўні́к, па́стар -а m.
3) выкана́ўца -ы m.; слуга́-і́m.
2.
v.t.
дагляда́ць (хво́рых і пад.); служы́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АГІ́НСКАГА ПЛАН 1811,
праект аднаўлення ВКЛ у складзе Рас. імперыі, прапанаваны сенатарам М.К.Агінскім імператару Аляксандру I. Адлюстраваў імкненне бел.-літ. шляхты да адм. і прававой самастойнасці краю і гатоўнасць цара пайсці на пэўную лібералізацыю палітыкі ў зах. губернях, каб нейтралізаваць пранапалеонаўскія настроі мясц. знаці. Прадугледжваў заснаванне з Гродзенскай, Віленскай, Мінскай, Віцебскай, Магілёўскай, Кіеўскай, Падольскай, Валынскай губ., Беластоцкай вобл. і Цярнопальскай акр. асобнай правінцыі пад назвай ВКЛ з гал. горадам Вільня і пад кіраваннем імператарскага намесніка; стварэнне ў краі вышэйшых дзярж. судовых і інш. органаў. Планавалася склікаць сойм, увесці канстытуцыю і паступова скасаваць прыгоннае права. Пад націскам кансерватыўных колаў, якія ўбачылі ў адраджэнні ВКЛ пагрозу тэр. цэласнасці Расіі, Аляксандр І не змог зацвердзіць Агінскага план 1811, але ўсё ж праект садзейнічаў прымірэнню ўрада з мясц. шляхтай напярэдадні вайны 1812: былі прыняты законы 1811 аб падатковых ільготах і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВА́ЛЕ-д’АО́СТА
(Valle d’Aosta),
аўтаномная вобласць на ПнЗ Італіі, у Альпах. Пл. 3262 км². Нас. каля 200 тыс.чал. (1990); гавораць на італьян. і франц. мовах, у раёне Монтэ-Роза — на ням. дыялектах. Гал. горад — Аоста. Займае даліну Вале-д’Аоста, часткова Пенінскія Альпы на Пн, масіў Манблан на ПнЗ (выш. да 4807 м) і Грайскія Альпы на ПдЗ. Густая сетка горных рэк бас.р. По. Характэрны горна-лясныя і горна-лугавыя ландшафты, ёсць ледавікі. Развіта горназдабыўная (жал. руда, антрацыт, мармур) прам-сць, электраметалургія, вытв-сць штучных і сінт. тканін; мяса- і плодакансервавыя, піваварныя прадпрыемствы. ГЭС. Асн. галіна сельскай гаспадаркі — малочная жывёлагадоўля. Пад лугамі і пашай каля палавіны тэрыторыі. Вытв-сць сыру і масла. Невял. плошча пад збожжавымі, бульбай, садамі (яблыкі, грушы), вінаграднікамі. Турызм і гарналыжны спорт. Праз перавалы праходзяць чыгункі і аўтадарогі ў Францыю і Швейцарыю (у т. л. праз тунэль пад Манбланам, даўж. 11,6 км).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГРАБО́ЎСКІ Стафан
(24.6.1767, в. Асташына Навагрудскага р-на Гродзенскай вобл. — 4.6.1847),
военачальнік, адзін з кіраўнікоў паўстання 1794. Пасля заканчэння Рыцарскай школы ў Варшаве харунжы ў войску ВКЛ. У час ваенных дзеянняў Рэчы Паспалітай з Расіяй 1792 вызначыўся ў баях пад Мірам і Брэстам. Атрад Грабоўскага адыграў вырашальную ролю пры выгнанні з Вільні рас. гарнізона (крас. 1794), удзельнічаў у баях падв. Солы, Паляны, у абароне Вільні. У жн. 1794 Грабоўскі ўзначаліў рэйд 2-тысячнага атрада паўстанцаў на Міншчыну і Магілёўшчыну. Пасля няўдалага бою пад Любанню (4.9.1794) капітуляваў. Высланы ў Кастрамскую губ., пазней амнісціраваны. У вайну 1812 ваяваў на баку Напалеона, ген.-маёр, трапіў у палон. Пры падтрымцы А.Чартарыйскага вызвалены, увайшоў у склад вышэйшай адміністрацыі Варшаўскага княства. З 1816 дырэктар Вайсковай камісіі, з 1825 міністр-сакратар Каралеўства Польскага, ген. дывізіі (1826). Удзельнік руска-турэцкай вайны 1826—29. У 1832—39 чл.Дзярж. савета Рас. імперыі.