Wéisheit

f - му́драсць

~ (auf) der Gásse — збі́тая і́сціна

ich bin mit méiner ~ zu Énde — я паспрабава́ў усе́ сро́дкі, я не ве́даю, што дале́й рабі́ць

◊ er hat die ~ nicht mit Löffeln gegéssen — іран. ён зо́рак з не́ба не хапа́е

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

stréifen

1.

vt

1) рабі́ць пало́сы

2) дакрана́цца (да чаго-н.); закрана́ць

3) зніма́ць, сця́гваць

die Ärmel in die Höhe ~ — закаса́ць рукавы́

2.

vi (s, h) блука́ць, ры́скаць; вандрава́ць

séine Beríchte stréiften ans Märchenhafte — яго́ паведамле́нні нага́двалі вы́думку [вы́мысел]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Ánschlag

m -(e)s, -schläge

1) штуршо́к, уда́р (gegen A – аб што-н.)

2) аб’я́ва, афі́ша

3) зама́х; план, заду́ма

éinen ~ auf j-n máchen — рабі́ць зама́х на каго́-н.

4) каштары́с; ацэ́нка

in ~ bríngen* — уне́сці ў каштары́с

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

áusfallen

* vi (s)

1) выпада́ць, выва́львацца

2) не адбы́цца

3) напада́ць

4) рабі́ць вы́лазку

5) дава́ць вы́нік

gut ~ — удава́цца

wie sind die Wáhlen áusgefallen? — як прайшлі́ вы́бары?

6) выбыва́ць, не бра́цца ў разлі́к

7) прасто́йваць; вы́йсці са стро́ю

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

рэ́заць, рэжу, рэжаш, рэжа; незак., каго-што.

1. Чым‑н. вострым раздзяляць на часткі. Рэзаць нажом хлеб. Рэзаць шкло. Рэзаць паперу. □ [Аміля] рэзала вялікім нажом буракі і кідала карове. Чорны. // без дап. Дзейнічаць пры выкарыстанні (пра вострыя прылады). Нажніцы добра рэжуць. Нож тупы, не рэжа. // Пілаваць. Асабліва любіў .. [Віктар Сяргеевіч] займацца хатняй гаспадаркай: рэзаў і калоў дровы, насіў ваду. Якімовіч. // Раніць, пашкоджваць чым‑н. вострым. Сухая асака, купіны да крыві рэзалі рукі, драпалі твар. Шамякін. // Імклівым рухам рассякаць, раздзяляць (паветра, ваду і пад.). Параход мой будзе грозна Рэзаць хваляў грудзі. Купала. Леўкін задзірае галаву. Моўчкі глядзіць на кранаўшчыка, потым прыпадымае крыху руку і імклівым рухам рэжа паветра. Дадзіёмаў. // перан. Праходзячы, пралягаючы, раздзяляць (пра дарогу, рэчку і пад.). У два рады між палёў Роўна рэйкі ляглі, Рэжуць нетры лясоў, Точаць грудзі зямлі. Колас. Перад тым берагам рэзала балота рэчка, цераз якую трэба было перабірацца ўброд. Мележ.

2. Разм. Рабіць аперацыю, разразаць. На твары ў хірурга кроплі поту. Адна з сясцёр узяла марлевы тампон, выцерла твар хірурга. «Спакойна рэжа», — падумаў веставы і выйшаў. Асіпенка.

3. Забіваць чым‑н. вострым. Рэзаць курэй. Рэзаць авечку. □ Гэтых людзей ніхто не біў, не рэзаў, не страляў. Яны перамёрзлі.. у тую завейную ноч. Лынькоў. Усю ноч .. [Койферу] трызнілася, што хтосьці паўзе да дома, рэжа вартавых і лезе праз акно да яго. Шамякін. // Разм. Загрызаць. Воўк рэзаў авечак.

4. Рабіць балюча, непрыемна. То на камень ён [Мікіта] сядзе пры лесе У новай турбоце І рукой у халяву палезе — Рэжа цвік яму ў боце. Куляшоў. Плашч настываў, карабаціўся на холадзе і рэзаў .. голыя рукі. Пташнікаў. Гаркаваты дым поўніў паветра, лез у нос, рэзаў вочы. Васілевіч. / у безас. ужыв. Пакой зноў наліўся яркім святлом, аж пачало рэзаць у вачах. Асіпенка.

5. Разм. Ставіць дрэнную адзнаку на экзамене. З таго часу наш «святы айцец», як пачуе, што [семінарыст] з Мінскай губерні, робіцца вар’ятам, усіх рэжа на экзаменах. Сяргейчык.

6. і без дап. Разм. Гаварыць проста, адкрыта, без хітрыкаў. — А па-другое, я не люблю, калі ў дзяўчыны вось тут вецер. Галя паказвае на Ірын лоб. — У цябе самой вецер! — рэжа Іра. Гарбук. [Алаіза] глядзела, як Піліп распранаўся, прычэсваў на прабор свае валасы, і думала, што сапраўды адчувае прыязнасць да гэтага чалавека, што ёй падабаюцца яго неспакой, шчырасць, з якой ён заўсёды рэжа ўсё, што думае. Арабей.

7. Разм. Рабіць што‑н. з азартам. Азартна рэжуць туз на туз, Чырвоны туз на туз віновы. Аўрамчык. — А помніце яшчэ, як Давыд Агафонаў рэзаў. От ужо граў! І ўсё вальс любіў. Ракітны. Ля машыны ўжо .. скокі, рэжуць гармонікі. Кірэйчык.

•••

Вуха (вушы) рэжа (дзярэ) — рэзка, непрыемна гучыць, раздражняе.

Рэзаць без нажа — губіць, ставіць у безвыходнае становішча.

Рэзаць праўду (у вочы) — гаварыць смела, адкрыта праўду. [Вусаты:] — Тарашкевіч доўга расказваў, праўду рэзаў. Янкоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

поража́ть несов.

1. (наносить удар) паража́ць; удара́ць; (попадать во что-л.) папада́ць (у што), трапля́ць (у што);

2. (побеждать) паража́ць, перамага́ць; (разбивать) разбіва́ць;

3. мед. пашко́джваць; разбіва́ць; (лишать зрения, слуха и т. п.) пазбаўля́ць зроку (слы́ху і да таго́ падо́бнае), рабі́ць сляпы́м (глухі́м і да таго́ падо́бнае);

4. перен. (производить сильное впечатление) уража́ць, ура́жваць; (удивлять) здзіўля́ць, дзіві́ць;

5. юр. пазбаўля́ць (каго, чаго); см. порази́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

составля́ть несов.

1. (вместо или сверху вниз) састаўля́ць, склада́ць, скла́дваць; (сборник, словарь и т. п. — ещё) уклада́ць; (из предметов, химических элементов) састаўля́ць;

2. (делать) рабі́ць; (организовать) склада́ць, арганізо́ўваць;

3. (скапливать) збіра́ць; склада́ць, скла́дваць;

4. (образовывать какое-л. количество) склада́ць, скла́дваць;

5. (создавать путём наблюдений или логических заключений) склада́ць, скла́дваць;

6. (являться, представлять) з’яўля́цца (чым); (быть) быць (чым);

7. (приобретать) здабыва́ць; (достигать) дасяга́ць; см. соста́вить.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

schon

1.

adv

1) ужо́

~ längst — ужо́ (даўны́м) даўно́

2)

~ gut! — до́бра!, няха́й бу́дзе так!

er wird ~ kómmen* — ён напэўна пры́йдзе

das ~, áber… — няха́й так, але́…

wenn es ~ wahr ist, so… — на́ват калі́ гэ́та пра́ўда, то ўсё ж…

es wird ~ stímmen, áber… — пра́ўда то пра́ўда, але́ ж…

wenn ~, dann… — калі́ ўжо, то…

und wenn ~! — ну хоць бы!; ну гэ́та не бяда́!

wenn ~, denn ~ — рабі́ць, дык рабі́ць

2.

prtc жа

nun réde doch ~! — ну гавары́ ж нарэ́шце!

na, mach ~! — паспяша́йся!, пачына́й жа нарэ́шце!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

myśleć

myśl|eć

незак. думаць, мысліць;

~ę, że tak — я думаю, што так;

co on sobie ~i? — што ён сабе думае?;

niewiele ~ąc — не доўга думаючы;

ani ~ę to zrobić — і не падумаю гэта зрабіць; і не збіраюся гэта рабіць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ruch, ~u

м. рух;

wprawić w ruch — прывесці ў рух;

ruch obrotowy — вярчальны рух;

ruch jednostajnie przyśpieszony фіз. раўнамерна-паскораны рух;

ruch uliczny — вулічны рух;

ruch oporu — рух Супраціўлення;

~y wojsk — перамяшчэнне войскаў;

ruch pociągów — рух цягнікоў;

używać ~u — рабіць мацыён

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)