1. Сабраць, згрупаваць у адным якім‑н. месцы. Сканцэнтраваць на малацільных таках пажарную тэхніку. □ [Бярозін:] — Загадваю сканцэнтраваць сілы вашых брыгад у раёне навасёлкаўскай грэблі і сёння ў дваццаць чатыры нуль-нуль распачаць прарыў у кірунку Навасёлак.Шчарбатаў.// Скіраваць у адно месца (пра ўдар, націск і пад.). У дваццатых чыслах красавіка, раніцою на світанні, гулка загрукацелі чырвоныя батарэя, сканцэнтраваўшы агонь на польскіх пазіцыях.Колас.// Увасобіць, змясціць у сабе. Напластоўваючы вобразы, каб сканцэнтраваць сутнасць рэальных фактаў жыцця Антанюка, .. пісьменнік ідзе дарогай, што вядзе да эстэтычнага ідэалу.«Полымя».
2.перан. Скіраваць на што‑н. (увагу, думку і пад.). Усю ўвагу [Ваня] сканцэнтраваў на прылізаным чалавеку, што сядзеў каля акна.Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чырво́нец, ‑нца, м.
1. Руская назва замежных залатых манет у дапятроўскай Русі.
2. Руская залатая манета вартасцю ў тры рублі, якая была пашырана ў Расіі ў 18–19 стст. //Уст. Руская залатая манета вартасцю ў пяць і дзесяць рублёў, якая была ва ўжытку ў дарэвалюцыйнай Расіі.
3. Грашовы крэдытны білет вартасцю ў дзесяць рублёў, які быў ва ўжытку ў СССР з 1922 да 1947 г. // Дзесяць рублёў. Новыя — у руках шапацяць, як бярэш, — чатыры чырвонцы прыйшліся Адасю.Калюга.
4.звычайнамн. (чырво́нцы, ‑аў). Разм. Наогул манеты, золата, грошы. Песня мая не шукае чырвонцаў.Купала.А сёння стаіць вось у сонцы І вочы красою чаруе. Такую не ўзяць за чырвонцы, — Душу аддасі за такую.Буйло.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
поло́тнищеср.
1.(кусок ткани в натуральную ширину) по́лка, -кі ж.;
па́рус в четы́ре поло́тнища па́рус у чаты́ры по́лкі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
admission
[ədˈmɪʃən]
n.
1) прыняцьцё, дапушчэ́ньне, залічэ́ньне n.
admission to the university — залічэ́ньне ва ўнівэрсытэ́т
admission into a hospital — прыняцьцё ў шпіта́ль
2)
а) дазво́л на ўвахо́д
admission by ticket — увахо́д паво́дле біле́таў
б) цана́ ўвахо́ду
The admission was four dollars — Цана́ ўвахо́ду была́чаты́ры даля́ры
3) прызна́ньне n.
an admission of guilt — прызна́ньне віны́
4) прызначэ́ньне n., дазво́л -у m.
admission to the bar — дазво́л практыкава́ць пра́ва
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
прыйсці́ся, прыйду́ся, пры́йдзешся, пры́йдзецца; пр. прыйшо́ўся, ‑шла́ся, ‑шло́ся; зак.
1. Аказацца адпаведным, падысці па якіх‑н. прыкметах, у якіх‑н. адносінах. Прыйсціся па памерах. Прыйсціся да твару. Прыйсціся на нагу. □ «Калі ж небудзь Тамаш будзе такі, што яму якраз прыйдзецца гэтая вопратка».Чорны.— Дык чым жа я вам гэтак прыйшлася? — спытала Аніся.Сабаленка.Спецыяльнасць токара прыйшлася тут вельмі дарэчы.Шахавец.
2. Апынуцца на якім‑н. месцы, узроўні; супасці з чым‑н. Свята прыйшлося на нядзелю. □ Затым [Кучынскі] агледзеў прыборы, пакратаў рабрыстую ручку упраўлення, якая прыйшлася між калень.Алешка.Адзін удар прыйшоўся па твары.Брыль.
3. Скласці якую‑н. колькасць у адносінах да каго‑н.; дастацца. Яшка даў нам па дзве толавыя шашкі .. Па дзве, дык па дзве — мы не супраць. Добра, што і гэта прыйшлося.Пянкрат.Па добрага паўвоза сена кожнаму прыйшлося.Чорны.Новыя — у руках шапацяць, як бярэш, — чатыры чырвонцы прыйшліся Адасю.Калюга.
4.безас.зінф. Аказацца вымушаным (што‑н. рабіць). Майстэрня, пакуль цёпла, — у хлеўчуку, зімой прыйдзецца перабрацца ў хату.Навуменка.Нага забалела так, што Цімошку прыйшлося застацца дома і легчы ў пасцельку.Колас.Ні Іллюк, ні нават Міхалючок маляваць не ўмелі, дык прыйшлося навырэзваць малюнкаў.Чорны.// Выпасці каму‑н. на долю, давесціся; здарыцца. [Навічкі] тупалі каля вазоў і баязліва паглядалі на будынак, дзе ім прыйдзецца вучыцца чатыры гады.С. Александровіч.Прайшоў я уздоўж, папярок Беларусь і Літву. Людзей бачыць усякіх прыйшлося.Танк.Танцавалі дзе прыйшлося: на пакосе — на пакосе.Дубоўка.
5.3ас.адз.пры́йдзецца(успалучэннізпапярэднімзайменнікамабопрыслоўем). Ужываецца для ўказання на няпэўнасць, выпадковасць. Дзе прыйдзецца. Што прыйдзецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. і чаго. Дабавіць звыш таго, што ёсць ці павінна быць; павялічыць што‑н.; прыбавіць, дабавіць. Да чацвёркі шахцёраў прыйшлося дадаць яшчэ чатырох чалавек.Мікуліч.Калі бульба зварылася, бабка патаўкла яе, дадала пшанічнай мукі ды ўбіла пару яечак.Колас.// Сказаць ці напісаць у дадатак. [Таіса] памаўчала і дадала: — І сама сябе я не ведаю.Скрыган.Вось, бадай, і ўсё. Хіба толькі яшчэ дадам, што немаведама як і завошта зрабілі мяне нейкім ледзь не героем.Краўчанка.
2. і чаго. Аддаць другі раз тую частку чаго‑н., якая не была аддадзена раней. Вазьмі пакуль гэта, астатняе дадам заўтра.
3. Прыкласці, далучыць да чаго‑н. Дадаць характарыстыку да заявы.
4. Скласці лікі. Да пяці дадаць чатыры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
and
[ænd; unstressedənd]
conj.
1) і (й), ды
girls and boys — дзяўча́ты й хлапцы́
2) ды, дада́ць
4 and 2 makes 6 — чаты́ры ды два — шэсьць
3) informal каб (пасьля́ try, come, go)
Try and do better — Паспрабу́й зрабі́ць ле́пей
Come and see us — Прыйдзі́ адве́даць нас
4) а, але
I shall go and you stay here — Я пайду́, а ты заста́нься тут
•
- and/or
- and so on
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
und
cj і, ды, а
~ auch — а такса́ма і
~ so wéiter — і гэ́так дале́й
zwei ~ zwei ist vier — два плюс два бу́дзе чаты́ры
~ ob! — дзі́ва што!
2) a
er ist gesúnd, ~ wie geht es dir? — ён здаро́вы, а як ты ма́ешся?
~ wenn — на́ват калі́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
wiatr, ~u
м. вецер;
zmienny wiatr — пераменны вецер;
pomyślny wiatr — спадарожны вецер;
rzucać słowa na wiatr — кідаць словы на вецер;
szukaj ~u w polu — шукай ветру ў полі;
przepędzić na cztery ~y — прагнаць на ўсе чатыры бакі;
płaszcz ~em podszyty — падшытае ветрам паліто
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ГІЛЬЕ́Н, Гільен Батыста (Guillén Barista) Нікалас (10.7.1902, г. Камагуэй, Куба — 16.7.1989), кубінскі паэт і публіцыст. Вучыўся ў Гаванскім ун-це. Займаўся журналістыкай, удзельнічаў у міжнар. грамадскім жыцці. У 1952—59 у эміграцыі. Друкаваўся з 1918. У паэзіі пераважала сац.-палітычная тэматыка, пазней узмацніўся суб’ектыўна-лірычны пачатак. Аўтар зб-каў «Матывы сона» (1930), «Сонгара Касонга» (1931), «Вест-Індская кампанія» (1934), «Песні для салдатаў і соны для турыстаў» (1937), «Голуб акрыленага народа» (1958), «Што ёсць у мяне?», «Вершы пра каханне» (абодва 1964), «Вялікі Звярынец» (1967), «Зубчастае кола» (1972), «Сэрца, з якім жыву» (1975), «Па Карыбскім сінім моры імчыць папяровы караблік» (1978), паэм «Іспанія. Паэма пра чатыры самоты і адну надзею» (1937), «Элегія Хесусу Менендэсу» (1951) і інш., кн. публіцыстыкі «Беглая проза, 1929—1972» (т. 1—3, 1975—76). Адметныя рысы яго творчасці — нечаканасць метафар і меладычнасць, рытмічная разнастайнасць і гукапіс, спалучэнне элементаў крэольскай і негрыцянскай фалькл. традыцый. На бел. мову яго асобныя творы пераклалі Р.Барадулін, Х.Жычка, К.Шэрман і інш.
Тв.:
Бел.пер. — Падарожжа да сябе самога. Мн., 1978;
Рус.пер. — Сонгоро Косонго: Избр. стихи. М., 1967;
Избранное. М., 1982;
Перелистывая страницы: Мемуары. М., 1985.
Літ.:
Плавскин З. Николас Гильен: Критико-биогр. очерк. М.; Л., 1965;
Аухвер А. Николас Гильен: Жизнь и творчество: Пер. с исп. М., 1989.