застарэ́ць, ‑эе; зак.
Разм.
1. Укараніцца, стаць непапраўным. Хвароба застарэла.
2. Стаць неадпаведным сучасным патрабаванням, нормам; устарэць. Трэба аджывіць школу, бо спосабы .. заняткаў [Лабановіча] так застарэлі, што напэўна перасталі быць цікавымі для дзяцей. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мурла́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. З тоўстым шырокім тварам; мардаты. Цікава мне было даведацца, што ў .. [Зякіна] за хвароба, што ён у шпіталі ляжыць. На пагляд, здаецца, ніякай хваробы ў яго няма, — чырвоны, мурлаты. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прылі́пчывы, ‑ая, ‑ае.
1. Які лёгка і добра прыліпае, прыстае. Прыліпчывая гразь. Прыліпчывая смала.
2. перан. Разм. Які лёгка перадаецца іншым; заразны. Прыліпчывая хвароба.
3. перан. Разм. Надакучлівы, назойлівы. Прыліпчывы чалавек. Прыліпчывы субяседнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рабу́ха, ‑і, ДМ ‑бусе, ж.
1. Разм. Пярэстая жывёліна.
2. Разм. Рабая жанчына.
3. Спец. Хвароба тытуню і махоркі, пры якой на лістах утвараецца мноства бледнажоўтых плям, ад чаго лісты становяцца дзіравымі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падтачы́ць, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны; зак.
1. што. Натачыць крыху.
П. сякеру.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Пашкодзіць, раз’ядаючы знутры, знізу (пра чарвей і пад.).
Шашаль падтачыў бярвенне.
3. перан., каго-што. Аслабіць, прывесці ў заняпад.
Падточанае здароўе.
Гэта хвароба падтачыла яго.
|| незак. падто́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жо́ўты, -ая, -ае.
1. Які мае колер аднаго з сямі асноўных колераў спектра — сярэдняга паміж аранжавым і зялёным; колеру яечнага жаўтка.
Жоўтая фарба.
2. перан. Згодніцкі, прадажны; нізкапробны.
Жоўтая прэса.
3. Як састаўная частка некаторых батанічных, медыцынскіх, мінералагічных назваў.
Жоўтая лілія.
○
Жоўтая ліхаманка — вострая заразная хвароба, якая распаўсюджана ў трапічных краінах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Валасе́нь 1 ’пухір на пальцах, хвароба’ (Нас.). Насовіч тлумачыць, што хвароба названа так таму, што яе выклікае быццам бы чарвяк, падобны да воласа (Нас., 65).
Валасе́нь 2 ’хвароба’. Гл. валаснік 1.
Валасе́нь 3 ’нітка або жылка ў вудзе’ (бых., КЭС), валаснік ’тс’ (Гарэц.). Да волас, з якога робіцца такая жылка.
Валасе́нь 4 ’моцная высокая трава’ (Маш.), валасень, валасняк ’расліна, Hieracium pilosella L.’. Да волас.
Валасе́нь 5 ’від чарвяка, Nematomorpha, Gordiacea’ (КЭС). Назва дадзена за валасападобнае цела (БелСЭ, 2, 567).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зара́злівы
1. мед ánsteckend, übertrágbar, Infektións-; infektiös;
зара́злівая хваро́ба Infektiónskrankheit f -, -en, ánsteckende Kránkheit;
2. перан ánsteckend, mítreißend
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
choroba
chorob|a
ж. хвароба, захворванне; хворасць; немач;
z powodu ~y — па прычыне хваробы; праз хваробу;
nabawić się ~y — нажыць хваробу; захварэць;
~a morska — марская хвароба;
~a popromienna — прамянёвая хвароба;
złożony ~ą — хворы; прыкаваны да ложка;
a to ~a! — а, ліха!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
геманхо́з
(ад гемонхус)
глісная хвароба, якую выклікае гемонхус.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)