прысу́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які прысутнічае, знаходзіцца дзе‑н. у пэўны час. [Жанчына] нават не засмяялася і тады, калі навокал яе прысутныя людзі зарагаталі. Карпюк. Завязваецца гутарка з прысутнымі тут калгаснікамі аб іх жыцці ва ўмовах партызанскага краю. Залескі.
2. у знач. наз. прысу́тныя, ‑ых. Тыя, хто прысутнічае. Мароз абвёў вачамі ўсіх прысутных — ці не будзе пярэчанняў. Лобан. — Устаць! — строга крыкнуў вартаўнік суда. Прысутныя ўсталі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аві́ста
(іт. а vista = пасля прад’яўлення)
надпіс на вэксалі, які сведчыць, што гэты дакумент можа быць аплачаны пасля прад’яўлення або праз пэўны тэрмін.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ламба́рд
(фр. lombard, ад іт. Lombardia = вобласць у Італіі)
крэдытная ўстанова, якая выдае грашовую пазыку за пэўны працэнт пад заклад рэчаў або маёмасці.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
фасо́н
(фр. façon)
1) крой, мадэль, форма якога-н. адзення, абутку (напр. сукенка новага фасону);
2) перан. пэўны спосаб, манера (напр. трымаць ф.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
біяхо́р
(ад бія- + гр. chora = прастор)
частка біясферы, якая ўключае групу падобных біятыпаў і ўваходзіць у пэўны біяцыкл (напр. біяхоры пустынь, лясоў, стэпаў i інш. аб’ядноўваюцца ў біяцыкл сушы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
gewíss
1.
a
1) абавязко́вы, пэўны
2) не́йкі, пэўны
etw. (G) ~ sein — быць упэўненым (у чым-н.)
ich bin méiner Sáche ~ — я ўпэўнены ў по́спеху маёй спра́вы
ein ~er Müller — не́хта [не́йкі] Мю́лер
ein ~es Étwas — не́шта тако́е; то́е, што ця́жка ўлаві́ць
2.
adv вядо́ма, безумо́ўна, бясспрэ́чна
~ doch! — як жа!
ganz ~ — абавязко́ва
~ und wáhrhaftig! — сло́ва го́нару!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ча́ртэр
(англ. charter)
дагавор паміж уладальнікам судна і тым, хто яго фрахтуе, на арэнду ўсяго судна ці яго часткі на пэўны рэйс або тэрмін.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ануітэ́т
(фр. annuite, ад п.-лац. annuitas = штогадовы плацеж)
від дзяржаўнай пазыкі, з якой крэдытор перыядычна атрымлівае пэўны даход (рэнту), што вызначаецца з улікам сумы пазыкі і працэнтаў з яе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Гардзі́на 1 (БРС). Рус. гарди́на ’тс’, укр. гарди́на. Запазычанне з ням. Gardine ’тс’ (франц. courtine). Гл. Фасмер, 1, 393. Шанскі (1, Г, 29) удакладняе, што ў рус. мове гэта слова (у форме гордина) было ўжо ў Пятроўскую эпоху і вядома, прынамсі, з 1709 г. Можна меркаваць, што бел. слова (як і ўкр.) запазычана непасрэдна з рус. мовы.
Гардзі́на 2 ’карціна, малюнак’ (Бяльк.). Азванчэннем зычных к і ц узнікла з карціна; пры гэтым, магчыма, пэўны ўплыў мела, здаецца, і асацыяцыя са словам тыпу рус. гарди́на (асацыяцыя, так сказаць, «па функцыі» або лепш «па месцу»: тое, што вісіць на сцяне).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
укла́сціся, -ладу́ся, -ладзе́шся, -ладзе́цца; -ладзёмся, -ладзяце́ся, -ладу́цца: -ла́ўся, -ла́лася; -ладзі́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Умясціцца ў што-н.
Усе рэчы ўклаліся ў чамадан.
2. перан., у што. Падысці пад якую-н. катэгорыю, класіфікацыю (кніжн.).
У. ў інструкцыю.
3. перан. Паспець зрабіць што-н. у пэўны тэрмін.
У. ў рэгламент.
4. Легчы (спаць), улегчыся (разм.).
У. на канапе.
◊
Укласціся ў галаве або у свядомасці (разм.) — дайсці да свядомасці, стаць зразумелым.
|| незак. уклада́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і укла́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.
У галаве (у свядомасці) не ўкладваецца што-н. (немагчыма дапусціць, паверыць у што-н.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)