Verbum

анлайнавы слоўнік

бурлі́ць bródeln vi, wállen vi, tósen vi; kóchen vi, síeden* vi;

вада́ бурлі́ць у катле́ das Wásser bródelt im Késsel;

у яго́ бурлі́ць кроў sein Blut ist in Wállung;

мо́ра бурлі́ць das Meer tost

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

БАР’Е́РНАЯ ФУ́НКЦЫЯ,

здольнасць арганізма чалавека і жывёл праз своеасаблівыя фізіял. механізмы, т.зв. бар’еры, захоўваць сваё ўнутр. асяроддзе (кроў, лімфу, тканкавую вадкасць) ад вонкавых уздзеянняў і падтрымліваць яго адносна пастаянны хім., фіз. састаў і біял. ўласцівасці. Адрозніваюць вонкавыя (скура, дыхальны, стрававальны і выдзяляльны апараты, печань, слізістыя абалонкі) і ўнутраныя (гематалагічныя) бар’еры. Бар’ерная функцыя выпрацавалася ў працэсе эвалюцыі і вызначае жыццядзейнасць органаў і тканак, іх адчувальнасць да бактэрый, ядаў, таксінаў, чужародных рэчываў, лекаў.

т. 2, с. 307

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

shed² [ʃed] v. (shed)

1. губля́ць, скіда́ць;

The snake sheds its skin. Змяя скідае скуру;

Trees shed their leaves. Дрэвы скідаюць лісце.

2. fml ліць, праліва́ць (слёзы);

shed blood праліва́ць кроў

3. выпраме́ньваць, вылуча́ць (цяпло)

♦

shed light on smth. праліва́ць святло́ на што-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

бе́гчы, бягу́, бяжы́ш, бяжы́ць; бяжы́м, бежыце́, бягу́ць; бег, -гла; бяжы́; незак.

1. Хутка рухацца, перамяшчацца, рэзка адштурхоўваючыся ад зямлі нагамі.

Б. па вуліцы.

Б. трушком.

2. перан. Імкліва перамяшчацца ў якім-н. напрамку, несупынна цячы патокам.

Кроў бяжыць па жылах.

3. перан. Праходзіць, працякаць (пра час, жыццё).

Бягуць гады.

4. Ратавацца ўцёкамі.

Б. з палону.

5. Пашырацца, даносіцца, далятаць, распаўсюджвацца (пра чуткі, звесткі).

Добрая вестка ляжыць, а дрэнная па дарозе бяжыць (прыказка).

◊

Бегма (бягом) бегчы (разм.) — вельмі спяшацца; не ісці, а бегчы.

Бегчы без аглядкі (разм.) — вельмі хутка бегчы.

Бегчы (ісці) куды вочы глядзяць (разм.) — без пэўнага кірунку, не выбіраючы шляху.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цурча́ць і цурчэ́ць, ‑чыць; незак.

1. Цячы, ліцца цурком. Халодная вада капае на грудзі, на ногі, цурчыць на жвір. Пташнікаў. Ніна ўжо сядзела на зямлі і плакала, пазіраючы спалохана, як па назе цурчыць і цурчыць кроў. Мележ.

2. Утвараць гукі булькання, пералівання (пра вадкасць). Недзе глуха цурчыць вада па разоры. Пестрак. Дунаеву здалося, што ён ужо чуе, як цурчыць вада. Шыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасачы́цца сов., прям., перен. просочи́ться; прони́кнуть;

вада́ ~чы́лася — вода́ просочи́лась (прони́кла);

кроў ~чы́лася праз бінт — кровь просочи́лась сквозь бинт;

разве́дчыкі ~чы́ліся ў тыл во́рага — разве́дчики просочи́лись (прони́кли) в тыл врага́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Матэрыя ’аб’ектыўная рэальнасць, якая існуе незалежна ад свядомасці чалавека’, ’рэчыва, з якога складаюцца фізічныя целы прыроды’, ’тканіна, матэрыял’, ’шаўковая тканіна’ (ТСБМ, Нас.), ’кроў’, ’гной з раны, сукравіца’ (Нас.; смарг. Шатал.; шальч., Сл. ПЗБ), матэравы ’тканкавы’ (Нас.), ст.-бел. материя (матерея, матерыя, матэрыя) ’матэрыя’ (XVI ст.). Запазычаны са ст.-польск. materyja ’тс’ (Краўчук, Праблемы філал., 60; Булыка, Лекс. запазыч., 191), якое з с.-лац. māteria ’рэчыва’, першаснае значэнне ’будаўнічае дрэва’, якое лічылася «маткай» (= асновай) усяго (Жураўскі, Зб. Крапіве, 142; Голуб-Ліер, 306).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Schweiß

m -es, -e пот

in ~ geráten* — спаце́ць

von ~ tríefen* — абліва́цца по́там

das hat viel ~ gekóstet — гэ́та патрабава́ла мно́га намяга́нняў

der ~ bricht aus — пот выступа́е

der ~ rinnt in Strö- men — пот цячл гра́дам

in ~ gebádet — уве́сь у по́це [спаце́лы]

im ~e des Ángesichts — у по́це чала́

2) паляўн. кроў дзічы́ны; кроў саба́кі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

zapiekły

zapiekł|y

1. запечаны; спечаны; ~а krew — запечаная кроў;

~е wargi — сасмяглыя вусны;

2. перан. пякучы;

~а nienawiść — пякучая нянавісць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

blúten

1) кроватачы́ць; крыва́віць

2) (für A) праліва́ць кроў

j-n für etw. ~ lássen* — заста́віць каго́-н. плаці́ць за што-н. (тс. перан.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)