Выцягнуўшыся, на ўсю даўжыню, на ўвесь рост. [Рыгор] заняў сваё месца, спачуваюча паглядзеўшы на вёрткія лаўкі, дзе ўрасцяжку ляжалі Ромусь і Генрык.Гартны.// Напружваючы сілы (пра коней).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шканды́баць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Накульгваючы, ісці; чыкільгаць. Абапіраючыся правай рукой на штыкеціны плота, Сцёпка шкандыбаў дахаты.Пальчэўскі.[Дзядзька] шкандыбаў на драўлянай назе да пары сытых .. коней.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тро́йкаж.
1. (лічба, адзнака) Drei f -, -en;
2. (коней) Dréigespann n -(e)s, -e, Tróika f -, -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
абро́к1, ‑у, м.
Гіст. Натуральны або грашовы падатак, які спаганяўся памешчыкамі з прыгонных сялян; чынш. Збіраць аброк. □ Пранюхаў князь: мужыкі багацей сталі жыць, Маюць хлеб ды з бярозавым сокам. Загадаў аканомам сваім аблажыць Мужыкоў цяжэйшым аброкам.Танк.
абро́к2, ‑у, м.
Корм для коней, звычайна авёс. Мужчыны павыпрагалі коней, далі ім аброку і таксама пайшлі да гурту.Сачанка.Не даўшы аброку, не бі кіем па боку.Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Конавя́зь ’слуп, да якога прывязваюць коней’ (ТСБМ). Укр.коновʼязь, рус.коновязь, ст.-рус.коновязь ’тс’, серб.-харв.ко̏њовез ’тс’. Да прасл.konovęzь < konь + vęzь (Трубачоў, Эт. сл., 10, 194).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
скакавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які належыць да пароды коней з высокімі бегавымі якасцямі. Скакавы конь.
2. Які мае адносіны да конскіх скачак, звязаны з імі. Скакавы іпадром. Скакавыя спаборніцтвы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БЕЛАРУ́СКІ ЗАПРАЖНЫ́ КОНЬ,
пародная група коней універсальнага выкарыстання. Выведзена ў зах. абласцях Беларусі ў 19—20 ст. скрыжаваннем мясц.коней ляснога тыпу з ардэнскай, шведскай, гудбрандсдальскай і інш. пародамі. За апошнія дзесяцігоддзі чыстапароднай гадоўлі выведзена 6 ліній, 13 сямействаў, створаны селекцыйныя масівы і племянныя гаспадаркі. Вядучыя гаспадаркі — конныя заводы ў Баранавіцкім і Лідскім, племзаводы ў Карэліцкім і Ляхавіцкім р-нах. Беларускі запражны конь — асн. паляпшальнік рабочакарыстальнай прадукцыйнай конегадоўлі ў рэспубліцы, экспартуецца, выкарыстоўваецца для прагулак, турызму, верхавога адпачынку.
Коні вынослівыя, даўгавечныя, непераборлівыя, спакойныя. Масць: буланая, рыжая, гнядая, вараная, мышастая. Выш. ў карку элітных жывёл 154—156 см; 2 км крокам з 3-тонным грузам праходзіць за 14—16 мінут.
2.каго і без дап. Закончыць пасьбу жывёлы (разм.).
3.каго. Адкарміць на падножным корме.
А. коней.
|| незак.адпа́сваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз.адпа́с, -у, м. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Савецкі цяжкавоз (парода коней) 6/67, 160—161 (укл.); 8/110; 9/307
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
канавя́зьіко́навязь, ‑і, ж.
Прыстасаванне ў выглядзе гарызантальнага тонкага бервяна на слупах для прывязвання коней на адкрытым месцы. Каля .. [бальніцы] раслі старыя стромкія таполі і стаяла абшмуляная лейцамі канавязь.Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)