адкры́ць
○ а. аго́нь —
а. раху́нак — откры́ть счёт;
◊ а. Аме́рыку — откры́ть Аме́рику;
а. во́чы — (каму) откры́ть глаза́ (кому);
а. душу́ — откры́ть ду́шу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
адкры́ць
○ а. аго́нь —
а. раху́нак — откры́ть счёт;
◊ а. Аме́рыку — откры́ть Аме́рику;
а. во́чы — (каму) откры́ть глаза́ (кому);
а. душу́ — откры́ть ду́шу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
над (надо) предлог с
1. над (кім, чым); нада (употребляется в сочетании: «нада мной»);
ла́мпа виси́т над столо́м ля́мпа вісі́ць над стало́м;
доро́га прохо́дит над мо́рем даро́га прахо́дзіць над мо́рам;
над на́ми над на́мі;
сиде́ть над кни́гой сядзе́ць над кні́гай;
рабо́тать над собо́й працава́ць над сабо́й;
нача́льник над все́ми отде́лами нача́льнік над усі́мі аддзе́ламі; кроме того, в значении «вдоль над чем-л.» употребляется иногда па-над (чым);
над го́родом пролете́ли самолёты над (па-над) го́радам праляце́лі самалёты;
2. (после слов со значением «смеяться», «глумиться», «издеваться»
насмеха́ться над дру́гом насміха́цца з ся́бра;
издева́ться над
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
па́ра
1. па́ра, -ры
па́ра чуло́к па́ра панчо́х;
па́ра брюк па́ра штано́ў;
па́ра очко́в па́ра акуля́раў;
на па́ре лошаде́й на па́ры ко́ней;
супру́жеская па́ра жана́тая па́ра;
танцу́ющие па́ры па́ры танцо́раў (танцу́ючыя па́ры);
2. (мужской костюм) касцю́м, -ма
он в но́вой па́ре ён у но́вым касцю́ме (гарніту́ры);
3.
он тебе́ не па́ра ён табе́ не па́ра;
◊
под па́ру да па́ры;
два сапога́ па́ра або́е рабо́е, два бо́ты па́ра; адзі́н аднаго́ не пераця́гне;
на па́ру слов на па́ру слоў;
па́ра пустяко́в дро́бязь; няма́ што; як арэ́х раскусі́ць;
в па́ре, на па́ру (с
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
захапі́ць
1. (силой овладеть
2. (взять с собой) захвати́ть;
3. (увести, унести куда-л.) увле́чь;
4.
5. заста́ть, захвати́ть, засти́чь, засти́гнуть;
6.
7. (застать) захвати́ть, засти́чь;
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
изобража́ть
1. (создавать образ кого, чего) ствара́ць во́браз (каго, чаго); (писать красками) малява́ць; (рисовать) рысава́ць; (лепить) ляпі́ць; (высекать) высяка́ць; (в литературе, театре, кино) пака́зваць; (жизнь, события — ещё) адлюстро́ўваць; (в литературе — ещё) апі́сваць, (словами) апі́сваць (што), раска́зваць (аб чым);
2. (быть, являться изображением чего-л.) быць, з’яўля́цца (чым), адлюстро́ўваць (што), уяўля́ць сабо́й (каго, што);
карти́на изобража́ла морско́й прибо́й карці́на адлюстро́ўвала марскі́ прыбо́й;
скульпту́ра изобража́ла во́ина скульпту́ра ўяўля́ла сабо́й во́іна;
3. (обнаруживать, выражать) выяўля́ць; выка́зваць;
лицо́ его́ изобража́ло скорбь твар яго́ выяўля́ў (выка́зваў) сму́так;
4. (выдавать себя за кого, представляться
изобража́ть из себя́ несча́стного стро́іць з сябе́ няшча́снага (выдава́ць сябе́ за няшча́снага);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
терпе́ть
1. (безропотно переносить) цярпе́ць, трыва́ць;
терпе́ть боль цярпе́ць боль;
бы́ло о́чень бо́льно, но пришло́сь терпе́ть было́ ве́льмі балю́ча, але́ давяло́ся цярпе́ць (трыва́ць);
2. (мириться с
он не те́рпит возраже́ний ён не выно́сіць (не перано́сіць) пярэ́чанняў;
3. (подвергаться чему-л.) не́сці, цярпе́ць, перажыва́ць;
терпе́ть убы́тки не́сці стра́ты;
терпе́ть пораже́ние цярпе́ць пара́зу;
терпе́ть неуда́чу цярпе́ць няўда́чу;
терпе́ть неприя́тности цярпе́ць (перажыва́ць) непрые́мнасці;
◊
вре́мя те́рпит час яшчэ́ ёсць, час (яшчэ́) дазваля́е, ча́су (яшчэ́) хапа́е;
вре́мя не те́рпит ча́су ма́ла (няма́), час не чака́е;
де́ло не те́рпит (отлага́тельства) адкла́дваць (спра́вы) не́льга, спра́ва не чака́е;
бума́га всё те́рпит папе́ра ўсё вы́трымае;
терпе́ть не могу́ цярпе́ць не магу́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
уходи́тьI
1. (идти) ісці́; (выходить) выхо́дзіць; (отходить) адыхо́дзіць; (отдаляться) адыхо́дзіцца; (заходить) захо́дзіць; (направляться) накіро́ўвацца, падава́цца; (исчезать) зніка́ць; (покидать) пакіда́ць; (переставать заниматься чем-л., делать что-л., быть
2. (убегать, скрываться, спасаться) уцяка́ць; (избегать) пазбяга́ць, уніка́ць; (уклоняться) ухіля́цца; (избавляться) пазбаўля́цца; (отделываться) адчэ́плівацца, адкара́сквацца;
3. (не препятствовать, сторониться) сыхо́дзіць, саступа́ць;
4. (расходоваться) ісці́, выхо́дзіць; (тратиться) быць вы́даткаваным, быць стра́чаным; (пропадать) прапада́ць; (вытекать — о жидкостях)
5. (углубляться) паглыбля́цца;
6. (проходить — о времени) прахо́дзіць, міна́ць;
7. (о часах) спяша́цца;
8. (простираться, тянуться) ісці́, цягну́цца;
доро́га уходи́ла вдаль даро́га ішла́ ў далечыню́, даро́га цягну́лася далёка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
адкі́нуць (каго, што)
1. (бросить в сторону) отбро́сить, отки́нуть; (с силой — ещё) отшвырну́ть; (опрокинуть, отодвинуть — ещё) отвали́ть;
2.
3. (убрать, освободиться от чего-л.) отбро́сить, устрани́ть;
4. (не принять) отклони́ть, отве́ргнуть;
5. (голову) отки́нуть, запроки́нуть;
6. убра́ть;
7. (вычесть) отня́ть, отки́нуть;
8. (оставить без внимания) пренебре́чь (
9. (подбросив, вернуть) подбро́сить;
10. (о болезни) опя́ть свали́ть;
◊ а. хвост (капыты́) —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
про́ста
1.
2.
3.
4.
5. частица
◊ п. з мо́ста — ни с того́ ни с сего́, про́сто так;
п. дзі́ва — про́сто чу́до;
п. го́ра — су́щее (пря́мо, про́сто) наказа́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
круці́ць
1. враща́ть; верте́ть;
2. (держа в руках, поворачивать) крути́ть, верте́ть;
3. (завивать, свёртывать) крути́ть;
4. (вертя, туго свивать) крути́ть, сучи́ть;
5. (буравить) сверли́ть;
6. (вздымая, придавать круговое движение) крути́ть, кружи́ть;
7.
8.
9. плутова́ть, жу́льничать;
◊ к. но́сам — крути́ть но́сом;
к. хвасто́м — верте́ть хвосто́м;
к. мазгі́ — (каму) крути́ть мозги́ (кому);
к. мазга́мі — шевели́ть мозга́ми;
як ні круці́ — как ни крути́;
круці́ не круці́, а трэ́ба памярці́ — как не крути́, а помира́ть на́до
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)