ава́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае форму авала. Гэты пакой — пусты, авальнай формы, вышынёю ахоплівае два паверхі. Бядуля. Вакол рота на запалых шчоках прарэзаліся авальныя маршчыны. Дамашэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

есау́л, ‑а, м.

Афіцэрскі чын у казацкіх войсках царскай арміі, роўны чыну капітана ў пяхоце і ротмістра ў кавалерыі. // Асоба, якая мела гэты чын. Казацкі есаул.

[Цюрк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нестары́, ‑ая, ‑ое.

Сярэдніх гадоў, параўнальна малады. Старастам Кірэйка стаў не таму, што хацеў, проста ён быў на гэты час адзіны нестары мужчына ў вёсцы. Марціновіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

патагене́з, ‑у, м.

Спец. Паслядоўнасць узнікнення і развіцця ў арганізме якога‑н. паталагічнага працэсу ці хваробы ў цэлым, а таксама раздзел паталогіі, які вывучае гэты працэс.

[Ад грэч. páthos — хвароба і genesis — паходжанне, нараджэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пахвата́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Тое, што і пахапаць. Ведаеце, доктар, я летась, якраз у гэты час, пад канец лета, ох пахватаў судакоў. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сі 1, нескл., н.

У музыцы — сёмы гук музычнай гамы, а таксама нота, якая абазначае гэты гук.

[Іт. si.]

сі 2, нескл., ж.

Скарочаная назва Міжнароднай сістэмы адзінак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сквайр, ‑а, м.

1. Скарочаная форма англійскага дваранскага тытула эсквайр.

2. Тытул суддзяў і мясцовых службовых асоб у Англіі і ЗША. // Асоба, якая мае гэты тытул.

[Англ. sguire.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стары́к, ‑а, м.

Абл. Старыца. [Маёр:] — А тое, капітан, што гэты старык — рукаў вялікай ракі, мабыць, нават той самай ракі, да якой вы і хочаце прарвацца. Шашкоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

угнаі́ць, угнаю, угноіш, угноіць; зак., што.

Унесці ў глебу ўгнаенне (у 2 знач.), зрабіць угноеным. І гэты кавалак [поля] пусты, але ж яго хоць угнаіць можна. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Смакту́лька ‘зябер прыгожы, Galeopsis speciosa Mill.’, смакту́н ‘тс’ (нясвіж., ЛА, 1), смо́кта ‘тс’ (ТС). Да смактаць (гл.), таму што кветкавыя трубачкі расліны змяшчаюць многа цукрыстай вадкасці (параўн. іншую назву сысункі́ ‘тс’). Паводле Аненкава (151), з’яўляецца ласункам дзяцей, якія высмоктваюць гэты сок.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)