1. Паводле біблейскага падання — краіна, дзе жылі Адам і Ева да іх грэхападзення; рай.
2.перан. Прыгожая мясцовасць; месца, дзе можна бесклапотна і шчасліва жыць. Сын кулака Юхім Кашлаты доўгія гады марыў аб шчаслівым жыцці, аб жыцці ў раі — эдэме.Кудраўцаў.
[Стараж.-яўр.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шко́льны Schul-, schúlisch;
шко́льныя гады́ Schúlzeit f;
шко́льнае памяшка́нне Schúlgebäude n -s, -;
шко́льны тава́рыш Schúlfreund m -(e)s, -e, Schúlkamerad m -en, -en;
дзіця́ шко́льнага ўзро́сту Kind im Schúlalter, schúlpflichtiges Kind;
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
me[mi:, mi]pron. мяне́, мне, мной, я;
Give me that book. Дай мне тую кніжку;
He’s two years younger than me. Ён на два гады маладзейшы за мяне;
Mary and me are off to London. Мэры і я едзем у Лондан.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
scar1[skɑ:]n.
1. шрам, рубе́ц; глыбо́кая дра́піна (на дрэвах, камянях і да т.п.)
2. глыбо́кі след, ра́на;
a scar upon one’s good name пля́ма на рэпута́цыі;
Her years in prison left a scar. Яе гады ў турме пакінулі глыбокі след.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Жале́тка1 ’камізэлька’ (Бяльк.; навагр., Нар. сл., 76, 236; Сл. паўн.-зах.). З рус.жиле́тка (з 1784 г.), жиле́т (з 1799 г.)’тс’, франц.gilet ’тс’ (з 1557 г.) < ісп.jileco (суч. > jaleco) < араб. (XVI ст.) jalako, jaleko куртка’ < тур.yelek ’камізэлька’. Даза, 362; Блох-Вартбург, 290. Паводле іншай, менш верагоднай версіі, франц.gilet ад імя шута Gille (Шанскі, 1, Ж, 292).
Жале́тка2 ’лязо для бяспечнай брытвы’ (шчуч., З нар. сл., 42). Новае (відаць, 20–30‑я гады) запазычанне з польск.żyletka ’тс’ < франц.Gillêtte (прозвішча вынаходніка, адкуль і назва фірмы). Дарашэўскі, 10.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Наста́ўнік ’выкладчык’ (Яруш., Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС), ’настаўнік; натхніцель’ (ТСБМ); яшчэ ў 20‑я гады ўжывалася ў літаратурнай мове побач з русізмам вучы́цель, вучы́целька. Відаць, семантычны наватвор на базе народнага наста́віць ’навучыць’, першапачаткова з наставіць на пуць, параўн. наставіць пуць ’абраць жыццёвы шлях’ (Сл. ПЗБ), настаўля́ць ’павучаць’ (там жа), або праз рус. (ц.-слав.) са ст.-слав.наставьникъ ’кіраўнік, майстар, правадыр’, што атрымала больш вузкае значэнне ’духоўны настаўнік, натхніцель’; параўн. наста́ва ’наглядчык, наглядальнік’ (Сл. ПЗБ). Да ста́віць, стаўля́ць (гл.).
Настаўні́к, настаўні́ч ’талакнянка’ (пух., Жыв. сл.). Таго ж паходжання, што і настаноўнік (гл.); да ставіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
алімпія́да
(фр. olympiade, ад гр. Olympias, -ados)
1) міжнародныя спартыўныя спаборніцтвы, якія праводзяцца раз у чатыры гады па ўзору старажытнагрэчаскіх алімпійскіх гульняў;
2) спаборніцтвы ў спартыўным, тэатральным, інтэлектуальным майстэрстве (напр. гарадская спартыўная а., а. калектываў мастацкай самадзейнасці, а. па матэматыцы).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
БАБРУ́ЙСКІЯ ЦАГЕ́ЛЬНЫЯ МАНУФАКТУ́РЫ.
Дзейнічалі ў 1833—1914 у межах сучаснага г. Бабруйск Магілёўскай вобласці (4 цагельні). Выраблялі цэглу ад 745 да 7000 тыс. штук за год на 11—92 тыс.руб. У розныя гады працавалі ад 33 да 156 рабочых.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дзе́яч, ‑а, м.
Асоба, што вызначылася ў якой‑н. галіне грамадскай дзейнасці. Дзяржаўны дзеяч. Дзеяч навукі. Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР. Грамадскі дзеяч. □ За гады савецкай улады многа выдатных людзей з’явілася ў беларускім Палессі. Гэта дзеячы народнай гаспадаркі, дзеячы ператварэння і ўдасканалення краю, дзеячы навукі і культуры.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ды́хацца, ‑аецца; безас.незак., без дап. і чым.
Пра магчымасць дыхаць, умовы для дыхання. Лёгка дыхалася на ўлонні прыроды.Шахавец.І хоць нейкае нечуванае багацце раптоўна і не прыйшло, але праз усе гады добра елася і пілося, добра працавалася і слаўна дыхалася цудоўным скіп’ёўскім паветрам.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)