Verbum

ледарэ́з, ‑а, м.

1. Судна, прызначанае для плавання ў бітых ільдах; ледакол.

2. Прыстасаванне каля мастоў, плацін і пад., аб якое разбіваецца лёд у час крыгаходу. Удалечыні з-пад вады тырчалі вострыя пікі ледарэзаў, а між іх у вадзе ляжала ўзарваная маставая ферма. Асіпенка.

мятла́, ‑ы; мн. мётлы, ‑аў, ж.

Пучок звязаных галінак без лісцяў, звычайна насаджаных на палку, які служыць для падмятання. Дворнік адвярнуўся і пачаў заўзята шоргаць мятлою па тратуары. Якімовіч.

•••

Гнаць мятлою гл. гнаць.

Пад мятлу — начыста, без астатку.

Сядзець як мыш пад мятлою гл. сядзець.

неадно́лькавы, ‑ая, ‑ае.

Які не супадае з іншымі, не падобны на іншых; розны. Хаты ў вёсцы былі неаднолькавыя — адны яшчэ новыя, часам нават пад чарапіцай, .. другія, наадварот, зусім несамавітыя — і гэтых болей — пад саламянымі стрэхамі. Чыгрынаў. Хоць з адной печы, ды неаднолькавыя пернікі. Прыказка.

ско́гат, ‑у, М ‑гаце, м.

Абл.

1. Тужлівыя, нудныя гукі; выццё. Скогат ветру. □ Сяржант .. пад новы скогат бомбаў шаснуў убок. Быкаў.

2. перан. Віск, плач. Ты ж выходзіў пад скогат і гвалт Засяваць беларускі папар. І, сустрэўшы нямала цяжкіх перашкод, Дасягнуў ты пастаўленых мэт. Хведаровіч.

сямі...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: 1) які складаецца з сямі частак, раздзелаў, аддзелаў і пад., напрыклад: сямітомны, сяміпакаёвы; 2) які мае сем аднолькавых прадметаў, прыкмет, уласцівасцей і пад., напрыклад: сямілямпавы; 3) колькасцю, мерай, коштам у сем якіх‑н. адзінак, напрыклад: сяміпудовы.

цэмента́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Спосаб умацавання грунтаў, бетонных кладак і пад. увядзеннем у іх пад ціскам вадкага цэментнага раствору. Цэментацыя шчылін у грунце.

2. Насычэнне паверхневых слаёў сталі вугляродам для павелічэння іх цвёрдасці.

3. Працэс здабывання металаў з раствораў хімічным аднаўленнем больш электраадмоўнымі металамі.

цяплі́ца, ‑ы, ж.

Цёплае памяшканне з празрыстым дахам і сценамі для вырошчвання круглы год агародніны, кветак, пладоў і пад. або для зімоўкі паўднёвых раслін. Штучныя крыніцы святла даюць магчымасць вырошчваць гародніну ў цяпліцах узімку. «Беларусь». Пад шклянымі дахамі цяпліц цяпер вырошчваецца шмат буракоў, салаты. «Звязда».

шасці...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: 1) які складаецца з шасці частак, раздзелаў, аддзелаў і пад., напрыклад: шасцітомны, шасціярусны; 2) які мае шэсць аднолькавых прадметаў, прыкмет, уласцівасцей і пад., напрыклад: шасцідольны, шасціствольны; 3) колькасцю, мерай, коштам у шэсць якіх‑н. адзінак, напрыклад: шасцітонны.

ю́зам, прысл.

Спец.

1. Слізгаючыся, сунучыся па зямлі, рэйках і пад. (пра колы, гусеніцы і пад.). Гэты стромы спуск уніз, дзе пры з’ездве ідуць юзам, а пры пад’ёме буксуюць машыны, мае сваю назву — Равок. Сіпакоў.

2. Цягнучы, сунучы па зямлі або насцілу. Перасунуць кантэйнер юзам.