Verbum

трафарэ́т, -а і -у, М -рэ́це, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Пласцінка з прарэзанымі знакамі, малюнкамі, прызначанымі для ўзнаўлення.

Чарціць па трафарэце.

2. -а. Знакі, малюнкі, нанесеныя пры дапамозе такой пласцінкі.

3. -у, перан. Раз і назаўсёды прыняты ўзор чаго-н., якога бяздумна прытрымліваюцца; шаблон (у 2 знач.).

Мысліць па трафарэце.

|| прым. трафарэ́тны, -ая, -ае.

Трафарэтнае рашэнне; наз. трафарэ́тнасць, -і, ж. (да 3 знач.).

улі́к, -у, м.

1. Устанаўленне наяўнасці, колькасці чаго-н. шляхам падлікаў.

У. тавараў.

Магазін зачынены на ў.

Бухгалтарскі ў.

2. Рэгістрацыя з занясеннем у спісы асоб, якія знаходзяцца дзе-н.

Браць на ў.

Стаць на ў.

Зняцца з уліку.

Ваенны ў.

3. Прыняцце пад увагу чаго-н.

Пры ўліку ўсіх абставін.

|| прым. уліко́вы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Уліковая дакументацыя.

Уліковая плошча.

фо́кус¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Пункт перасячэння адбітых або праломленых прамянёў, якія падаюць на аптычную сістэму паралельным пучком.

2. Пункт, у якім прадмет, што фатаграфуецца або разглядаецца пры дапамозе аптычнага прыбора, мае найлепшую рэзкасць, выразнасць.

Навесці лінзы на ф.

3. Ачаг запаленчага працэсу ў арганізме (спец.).

Ф. у лёгкіх.

4. перан. Цэнтр якіх-н. з’яў, уласцівасцей, падзей.

|| прым. фака́льны, -ая, -ае і фо́кусны, -ая, -ае.

хлю́паць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Утвараць харакгэрныя гукі, падобныя на хлюпат (пра ваду, вадкасць).

Пад нагамі хлюпала вада.

2. Рухацца, ісці па чым-н. вязкім, гразкім, утвараючы такія гукі.

Х. па гразі.

3. Плакаць, усхліпваючы.

4. 3 шумам, часта ўцягваць носам паветра пры насмарку, плачы.

Х. носам.

|| аднакр. хлю́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні (да 1, 3 і 4 знач.).

|| наз. хлю́панне, -я, н.

шэпт, -у, М -пце, м.

1. Ледзь чутная гутарка, пры якой гукі вымаўляюцца без удзелу галасавых звязак.

Гаварыць шэптам.

2. перан. Ціхі, невыразны шум, шапаценне, цурчанне і пад.

Ш. хваль.

3. Погаласка, чутка, якія перадаюцца па сакрэце.

Пра гэта ўжо пусцілі ш.

Шэпты хату губяць (прыказка; разбураюць уклад, уносяць разлад).

4. мн. -ы, -аў. Набор слоў, якія паводле забабонных уяўленняў маюць чарадзейную сілу; заклінанне (разм.).

Лячыць шэптамі.