ма́чта

(рус. мачта < с.-в.-ням. mast, гал. mast)

1) высокі слуп на караблі для мацавання парусоў, а таксама для сігналізацыі, вядзення назіранняў і інш.;

2) высотная вышынная канструкцыя для падвешвання электрычных правадоў, антэн радыёстанцый і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

э́кспарт

(англ. export, ад лац. exportare = вывозіць)

1) вываз тавараў за мяжу для рэалізацыі іх на знешнім рынку (проціл. імпарт 1);

2) агульная колькасць або агульны кошт тавараў, вывезеных якой-н. краінай, а таксама сам вывезены тавар.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Прылуча́й ’выпадак’ (Нас.), таксама вытворныя прылу́чка ’тс’ (Бяльк.), прылучэ́нне ’збег абставін, здарэнне, прыгода’ (Нас.). Сюды ж таксама вытворнае, якое захавала спрадвечны націск, прылу́ка ’здарэнне, выпадак; прыгода’ (Нас., Гарэц., Ласт., Байк. і Некр., Бяльк., Жд., Стан.) з рэгулярным (тут “адваротным”) чаргаваннем у фіналі асновы. Узыходзіць да прасл. *prilučějь < *prilučiti (sę), прэфіксальнага да *lučiti (sę), гл. лу́чыць (гл. таксама ЭССЯ, 16, 162–163 з падрабязным аналізам семантыкі). Ст.-слав. прилоучаи: по прилоучаю ’выпадкова’, ст.-рус. прилучаи ’абставіны; выпадак; няшчасце, бяда; лёс’, балг. прилу̀ка ’зручны выпадак; прыгода’ (БЕР, 5, 720: аддзеяслоўнае вытворнае ад прылуча), рус. дыял. при́лучь ’выпадак; здарэнне’, прилу́чай ’выпадак’, а таксама прилукну́ть ’набыць выпадкова’, прилуча́ться, прилучи́ться ’здарацца, адбывацца’, укр. прилуча́тися, прилучи́тися ’здарацца, здарыцца’. Варбат (Этимология–1972, 48–49) лічыць роднасным і польск. дыял. przyłyka ’жанчына, якая прыехала з мужам з іншай мясцовасці’, што адрозніваецца ступенню каранёвай галоснай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абанеме́нт

(фр. abonnement)

1) права на карыстанне пэўны час чым-н. (напр. тэлефонам, месцам у тэатры, басейнам), а таксама дакумент, які забяспечвае гэта права;

2) аддзел бібліятэкі, дзе кнігі выдаюцца на дом.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

бюро́

(фр. bureau)

1) кіроўная або распарадчая частка некаторых органаў, устаноў, арганізацый, а таксама пасяджэнне яе складу (напр. б. прэзідыума НАН Беларусі);

2) назва некаторых устаноў, кантор (напр. Б. даведак, Б. надвор’я).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

марцірало́г

(с.-лац. martirologium, ад гр. martys, -yros = мучанік + logos = слова)

1) зборнік сярэдневяковых аповесцей пра хрысціянскіх мучанікаў;

2) перан. спіс ахвяр, без віны замучаных, а таксама пералік перанесеных кім-н. пакут.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

марцыпа́н

(ням. Marzipan, ад іт. marzapane)

1) цестападобная маса, прыгатаваная з працёртага міндалю або арэхаў з цукрам, а таксама кандытарскі выраб з гэтай масы;

2) перан. што-н. вельмі смачнае, адмыслова прыгатаванае.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

партнёр

(фр. partenaire)

1) удзельнік гульні з кім-н. (на сцэне, у спорце і г. д.), а таксама наогул удзельнік якой-н. сумеснай дзейнасці;

2) краіна — удзельнік якога-н. саюза, блока, пагаднення.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

сертыфіка́т

(фр. certificat, ад лац. certus = верны + facere = рабіць)

1) пазыковае фінансавае абавязацельства дзяржавы, а таксама назва аблігацый спецыяльных дзяржаўных пазык;

2) дакумент са звесткамі пра асартымент, колькасць, якасць тавару, які экспартуецца.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

эстафе́та

(фр. estafette < îm. stafetta, ад staffa = стрэмя)

спаборніцтва спартыўных каманд па бегу ці плаванню са зменай удзельнікаў на дыстанцыі і перадачай умоўнага прадмета, а таксама прадмет, які перадаецца на такім спаборніцтве.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)