ГІПАТЭРМІ́Я

(ад гіпа... + грэч. thermē цяпло),

ахаладжэнне, паніжэнне т-ры цела цеплакроўных жывёл і чалавека ў выніку цеплааддачы, якая перавышае цеплапрадукцыю. Памяншае спажыванне кіслароду органамі і тканкамі арганізма, павышае ўстойлівасць яго да гіпаксіі. Штучная гіпатэрмія выкарыстоўваецца ў хірургіі пры аперацыях на сэрцы, вял. сасудах і нейрахірургічных (траўмы ц. н. с., ацёкі, інтаксікацыі). Пры зніжэнні т-ры цела чалавека да 20—23 °C спыняюцца дыханне, дзейнасць сэрца.

т. 5, с. 254

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВАКЦЫНАТЭРАПІ́Я,

выкарыстанне вакцыны з лячэбнай мэтай. Ужываюць пры хранічных ці востра-хранічных інфекц. захворваннях для стымуляцыі дзейнасці імуннай сістэмы па выдаленні або знішчэнні ўзбуджальніка.

т. 3, с. 467

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АХВЯ́РНІК

(лац. Ara),

сузор’е ў Паўд. паўшар’і неба; дзве найб. яркія зоркі 2,8 і 3 візуальнай зорнай велічыні. Іл. гл. пры арт. Зорнае неба.

т. 2, с. 144

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГЛІКЕМІ́Я

(ад грэч. glykys салодкі + haima кроў),

наяўнасць цукру ў крыві. Пры некаторых хваробах колькасць цукру ў крыві можа павышацца (гіперглікемія) ці паніжацца (гіпаглікемія).

т. 5, с. 295

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

падзяля́цца несов.

1. в разн. знач. разделя́ться; дели́ться;

п. на ча́сткі — разделя́ться (дели́ться) на ча́сти;

пры абмеркава́нні ду́мкі ўвесь час ~ля́ліся — при обсужде́нии мне́ния всё вре́мя разделя́лись;

геаме́трыя ~ля́ецца на планіме́трыю і стэрэаме́трыю — геоме́трия разделя́ется (де́лится) на планиме́трию и стереоме́трию;

2. страд. разделя́ться; дели́ться; см. падзяля́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Абдыма́ць, абдым пры рус. обнимать і ўкр. обіймати узніклі на аснове паралелізму форм тыпу ўзнімаць/уздымаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́зырка ’вышка, маяк’ (З нар. сл., брэсц.). Ад вы́зырыць ’выглядзець’ пры дапамозе суф. ‑ка. Параўн. зырыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Віскун ’той, хто вішчыць’ (КТС, М. Ракітны). Да віск (гл.). Утворана пры дапамозе суф. ‑ун (< unъ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ламоця ’ламачча, лам’ё’ (навагр., Сл. паўн.-зах.). Утворана пры дапамозе зборнага суф. ‑otьje ад ламота (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лісючок ’лісянё’ (воран., Сцяшк.). Да ліс1 (гл.). Утворана пры дапамозе суфіксаў ‑ук + ‑ьkъ (параўн. весянчу́к).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)