евангелі́ст

(гр. euangelistes)

1) аўтар адной з чатырох кананічных частак евангелля;

2) член евангелічнай абшчыны або секты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

краніягра́фія

(ад гр. kranion = чэрап + -графія)

анат. атрыманне контураў, малюнкаў чалавечага чэрапа ў цэлым і яго частак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

макрацэфа́лія

(ад макра- + -цэфалія)

празмерная велічыня або падоўжанасць галавы пры нармальных памерах іншых частак цела (параўн. мікрацэфалія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

му́скул

(лац. musculus = літар. мышаня)

тканка жывога арганізма, здольная скарачацца і забяспечваць функцыю руху частак цела; мышца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мо́дуль, ‑я, м.

1. У тэхніцы — назва некаторых каэфіцыентаў. Модуль пругкасці.

2. У матэматыцы — лік, на які трэба памножыць лагарыфм адной сістэмы, каб атрымаць лагарыфм другой сістэмы.

3. У будаўнічай справе і архітэктуры — умоўная адзінка даўжыні, якая ўжываецца для каардынацыі памераў будоў, збудаванняў і іх частак.

[Фр. module, ад лац. modulus — мера.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

о́рдэр ​1, ‑а, м.

Пісьмовае распараджэнне; дакумент на атрыманне, на выдачу чаго‑н. Расходны ордэр. Ордэр на вобыск. □ [Тася:] — Я магу не прыходзіць, мой пакой зоймуць па ордэру. Мікуліч.

[Фр. ordre ад лац. ordo — рад, парадак.]

о́рдэр ​2, ‑а, м.

Спец. Разнавіднасць спалучэння, парадак размяшчэння частак архітэктурных канструкцыі (калон і антаблементу). Грэчаскі ордэр. Карынфскі ордэр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыбу́ліна, ‑ы, ж.

1. Патоўшчаная, звычайна падземная, частка сцябла некаторых раслін. Цыбуліна цюльпана. Цыбуліна лілеі.

2. Галоўка цыбулі. Маці адрэзала лусту хлеба, дастала цыбуліну, загарнула ў паперку крыху солі і ўсё гэта паклала ў торбачку. Гамолка.

3. Расшыраная частка некаторых органаў, частак арганізма. Цыбуліна аорты. Цыбуліна воласа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АБІСА́ЛЬНЫЯ АДКЛА́ДЫ,

асадкі, што намнажаюцца ў зоне абісалі мораў і акіянаў. Займаюць каля 90% пл. дна Сусв. акіяна. Абісальныя адклады — арганагенныя мулы са шкілетных частак планктонных арганізмаў (глабігерынаў, дыятамей, радыялярый, фарамініфер і інш.), найдрабнейшых тэрыгенных часцінак, вулканічнага попелу, чырвоных глыбакаводных глін з уключэннямі жалеза-марганцавых канкрэцый і інш.

т. 1, с. 23

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Вы́баркі ’рэшткі з выбраных лепшых частак’ (Нас., Бяльк.), укр. ви́бірки ’рэшткі; брак’, рус. выборки, польск. wybiórki ’адпадкі’. Суфіксальнае ўтварэнне ад вы́браць, форма мн. л. у процілегласць форме адз. л. (параўн. выбарак) мае значэнне з адценнем адмоўнасці — ’тое, што засталося, як выбралі лепшае’; параўн. пераважнае ўжыванне формы мн. л. або зборн. для абазначэння рознага тыпу адкідаў: вы́сеўкі, аці́ры і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Трыло́гія ‘тры творы аднаго аўтара, аб’яднаныя пераемнасцю тэксту’ (ТСБМ), трылёгія ‘тс’ (Некр. і Байк.). Запазычана праз польскую мову (trylogia) ці праз рускую (трилогия) са ст.-грэч. τριλογία ‘тры трагедыі, звязаныя ўнутранай еднасцю’, ‘прамова з трох частак’ < τρεις ‘тры’ + λογος, ‘слова (вуснае), прамова, апавяданне, меркаванне, дапушчэнне, сэнс, паняцце’ > λέγω ‘гавару, кажу’ (Міхельсон, Рус. мысль, 676; ЕСУМ, 5, 638).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)