◎ По́стары ’пажылы чалавек, стараваты’ (Сл. Брэс.; ТС), н.-луж. póstary ’стараваты’, серб. постар ’даволі стары’, параўн. балг. ηό‑стар ’старэйшы’, макед. постар ’тс’. Прыстаўка па‑ (< *po‑, гл.) нясе семантыку меншай ступені праяўлення якасці, абазначанай утваральным словам (Сцяцко, Афікс. наз., 241), параўн. по‑высокі ’высакаваты’ (Нас.). Да стары (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Старшыня́ ‘кіраўнік; асоба якая старшынствуе’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Гарэц., Касп., Бяльк.), старшыня́, старшына́ ‘тс’ (Ласт.), старшына́ ‘тс’ (ТС). Вытворнае ад старшы ‘старэйшы’, формы ступені параўнання да стары (гл.). Паводле Карскага (1, 323), канчатак слова ‑іна быў заменены на ‑іня пад уплывам слоў тыпу вышыня́, шырыня́ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Grad

m -(e)s, -e

1) гра́дус

fünf ~ Kälte — пяць гра́дусаў маро́зу

2) ступе́нь

bis zu éinem gewíssen ~e — да не́йкай ступе́ні

im höchsten ~e — у вышэ́йшай ступе́ні

2) чын, ранг, ступе́нь

der akadémische ~ — акадэмі́чнае зва́нне; вучо́ная ступе́нь

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ко́лькі, Р ко́лькіх, займ. і ко́лькі, прысл.

1. займ. і прысл. пыт. Абазначае пытанне пра колькасць чаго-н.: якая колькасць? як многа?

К. часу? К. табе гадоў? К. каштуе часопіс?

2. займ. і прысл. азнач. У клічных сказах абазначае вялікую колькасць чаго-н.: якая колькасць! як многа!

К. зорак на небе!

К. радасці!

3. прысл. меры і ступені. Абазначае меру і ступень чаго-н.

К. таго дня зімою.

К. еду, а канца ўсё няма.

4. займ. і прысл. адносныя. Ужыв. як злучальнае слова:

а) у даданых дапаўняльных сказах.

Дзеці дрэнна адчуваюць, к. праходзіць часу;

б) у даданых азначальных сказах і сказах меры і ступені.

Буду працаваць, к. дазволіць здароўе.

5. у знач. ліч. Выражае няпэўную колькасць, некалькі (разм.).

Палажы ў сумку к. яблыкаў.

Хвілін праз к. пачнецца новы мастацкі фільм.

◊

Колькі ёсць духу (сілы) (разм.) —

1) вельмі хутка (бегчы, ехаць);

2) вельмі моцна (крычаць, клікаць на дапамогу).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

высока... (а таксама высака...).

Першая састаўная частка складаных слоў; пішацца з «о», калі націск у другой частцы падае не на першы склад:

1) адпавядае па знач. словам «вельмі», «у вышэйшай ступені», напр.: высокаадукаваны, высокаарганізаваны, высокачуллівы, высокаэфектыўны;

2) адпавядае слову «высокі» (у 1 знач.), напр. высокабартовы;

3) у складзе дарэвалюцыйных і царкоўных тытулаванняў асоб, высокіх чыноў, а таксама ў зваротах паважанасці азначае высокую ступень пачцівасці, напр.: высокаблагароддзе, высокаправасхадзіцельства, высокапрападобнасць, высокашаноўны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

такі́¹, -а́я, -о́е, займ.

1. указ. Менавіта гэты, падобны да гэтага або да таго, пра які гаварылася раней ці гаворыцца далей.

Такая цёплая зіма ў нас упершыню.

Т. падручнік нам і патрэбны.

2. азнач. Ужыв. для ўзмацнення ступені якасці, уласцівасці.

Ён т. прыгожы.

Т. звонкі голас.

3. у знач. наз. тако́е, -о́га, н. Нешта, што звяртае на сябе ўвагу: смешнае, незвычайнае, страшнае і пад.

Што я такое сказаў?

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

extent

[ɪkˈstent]

n.

1) праця́гласьць, адле́гласьць f.; прасто́ра f.

2) абша́р; прасто́р -у m.

3) ступе́нь f.; ме́ра f.

to a great extent — у зна́чнай ступе́ні

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

вышэ́йшы выш. ст ад высокі hoch, größer (ростам);

2. (самы высокі) höchst; гл найвышэйшы;

3.:

вышэ́йшая адука́цыя Hóchschulbildung f -;

вышэ́йшая навуча́льная ўстано́ва Hóchschule f -, -n;

◊ у вышэ́йшай ступе́ні im höchsten Gráde, hóchgradig

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

параўна́нне н

1. Vergléich m -(e)s, -e;

у параўна́нні з кім-н, чым-н im Vergléich zu (D), verglíchen mit (D);

дзеля́ параўна́ння zu Vergléichszwecken;

2. грам:

ступе́ні параўна́ння Stéigerungsstufen pl

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ідэа́льна, прысл.

1. Прысл. да ідэальны (у 2, 3 знач.).

2. (у спалучэнні з дзеясловам). Вельмі добра, дасканала. Праекты таксама выглядалі ідэальна і прыгожа. Карпаў. // (у спалучэнні з прыметнікам). У вышэйшай ступені, абсалютна, зусім. Вудзільна, якім карыстаюцца пры лоўлі з паплаўком, павінна быць моцным, пругкім і ідэальна прамым. Матрунёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)