раза... (гл. раз...).

Ужываецца замест «раз...» перад збегам зычных.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Cogitato quàm longa sit hiems

Думай наперад, якая працяглая зіма.

Думай наперёд, как продолжительна зима.

бел. Кінь за сабою ‒ знойдзеш перад сабою. Што летам збярэцца, тое падбярэцца. Як прыйшоў Спас ‒ бяры рукавіцы ў запас. Кінь хлеб-соль назад, а ён наперадзе апынецца. Лета ‒ прыпасіха, зіма ‒ прыбярыха. Кінь перад сабою, убачыш за са­бою.

рус. Едешь на день, бери хлеба на неделю. Пришёл Спас ‒ держи рукавички про запас. Готовь летом сани, а зимой телегу. Готовь сани с весны, а колёса с осени. Чем глубже семя схоронится, тем лучше уродится. Готовь квас на зимний Спас. И зимой будет ягода, коль заготовить загодя.

фр. L’hiver mange le printemps, l’été et l’automne (Зима съедает весну, лето и осень).

англ. Keep something for a rainy day (Береги что-то на дождливый день).

нем. Was der Sommer beschert, der Winter verzehrt (Что дарит лето, зима поглощает/потребляет).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

forenoon

[ˈfɔrnu:n]

1.

n.

час перад по́ўднем, перадпаўдзённы час

2.

adj.

перадпаўдзённы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

пасава́ць², -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; незак.

1. Заяўляць пас² (у 1 знач.) у картачнай гульні.

2. перан. Прызнаючы сябе бяссільным, няздольным, адказвацца ад далейшых намаганняў, здавацца.

Не п. ні перад чым.

|| зак. спасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вух, выкл.

1. Выражае пачуццё здзіўлення, захаплення і пад. перад сілай, незвычайнасцю чаго-н.

Вух, якое высокае дрэва!

Вух, як садзяць гарматы!

2. Ужыв. як гукапераймальнае для перадачы моцнага і глухога гуку ад удару, выстралу і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

менаві́та, часц.

1. Ужыв. для падкрэслівання, узмацнення якога-н. члена сказа ў знач. якраз так.

Ён сказаў м. так.

2. у складзе злуч. Ужыв. перад пералічэннем каго-, чаго-н.

З’явіліся ўсе, а м.: Алесь, Рыгор і Хведар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ка́яцца, ка́юся, ка́ешся, ка́ецца; ка́йся; незак.

1. Прызнавацца ў грахах, спавядацца ў царкве.

2. Прызнаваць сваю віну, памылку перад кім-н.

К. ў сваіх учынках.

Сын каяўся, што не так зрабіў.

|| зак. пака́яцца, -ка́юся, -ка́ешся, -ка́ецца; -ка́йся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

світа́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Час перад усходам сонца; самы пачатак раніцы.

Выгнаць карову ў поле на світанні.

2. перан. Ранні перыяд, пачатак чаго-н.

С. майго юнацтва.

|| прым. світа́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чэ́лядзь, -і, ж., зб.

1. Насельніцтва феадальнай вотчыны Старажытнай Русі, якое знаходзілася ў разнастайных формах залежнасці ад феадалаў (гіст.).

2. Дваровыя людзі, слугі (гіст.).

3. перан. Людзі нізкага службовага становішча, якія імкнуцца выслужыцца перад высокапастаўленымі асобамі (пагард.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лицезре́ть несов., книжн., уст., теперь ирон. ба́чыць (твар у твар, сваі́мі вача́мі, пе́рад сабо́й); (созерцать) сузіра́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)