ГА́ЗАВАЯ ГАНГРЭ́НА,
анаэробная інфекцыя, злаякасны ацёк, кластрыдыяльны міязіт, цяжкая вострая інфекцыйная хвароба ад пападання ў раны патагенных анаэробаў з роду Clostridium. Мікробы выдзяляюць экзатаксіны і ферменты, якія абумоўліваюць запаленне падскурнай клятчаткі, асабліва мышцаў, а таксама інтаксікацыю арганізма. Найчасцей узнікае на нагах у параненых або як ускладненне адкрытай траўмы. Прыкметы: прагрэсіруючы ацёк, газаўтварэнне ў тканках, некроз. Лячэнне: хірург. апрацоўка ран, супрацьгангрэнозная сываратка, антыбактэрыяльныя прэпараты, у цяжкіх выпадках — ампутацыя.
т. 4, с. 424
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АСТЭАМІЭЛІ́Т
(ад астэа... + грэч. myelos мозг),
інфекцыйнае запаленне касцявога мозгу і ўсіх слаёў косці. Неспецыфічны астэаміэліт выклікаецца гнаяроднымі мікробамі, спецыфічны туберкулёзнай, бруцэлёзнай, сіфілітычнай і інш. палачкамі. Узбуджальнікі астэаміэліту трапляюць у косць праз кроў (гематагенным шляхам) з аддаленага гнойнага ачага (фурункула, абсцэсу і інш.), праз пашкоджаныя тканкі (адкрытыя пераломы, раненні), з інфіцыраваных тканак (гнойнае запаленне суседняга сустава). Захворванню садзейнічаюць траўмы, пераахаладжэнні, ператамленні, авітамінозы і інш. Пры астэаміэліце ў косці парушаецца кровазварот, закупорваюцца сасуды (трамбоз); косць, пазбаўленая жыўлення, мярцвее. Участкі амярцвелай тканкі паступова адрываюцца і выдаляюцца праз свішчы з гноем. Адрозніваюць астэаміэліт востры гематагенны і хранічны. Востры астэаміэліт пачынаецца раптоўна: высокая тэмпература, дрыжыкі, ірвота, часты пульс, зацямненне свядомасці. Там, дзе пашкоджана косць, узнікае прыпухласць, чырванее скура. Калі гной прарываецца, тэмпература спадае, агульны стан хворага паляпшаецца. Ускладненні: гнойныя запаленні суставаў (артрыты), пераломы касцей, вывіхі, сепсіс, пашкоджанні ўнутр. органаў. Востры астэаміэліт можа пераходзіць у хранічны з перыядычнымі абвастрэннямі. Лячэнне вострага астэаміэліту — тэрапеўтычнае, хранічнага — хірургічнае, фізіятэрапеўтычнае.
А.У.Руцкі.
т. 2, с. 60
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
амфалі́т
(ад гр. omphalos = пупок)
запаленне скуры ў вобласці пупка ў нованароджанага пры заражэнні пупочнай ранкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
бранхі́т
(н.-лац. bronchitis, ад гр. bronchos = дыхальнае горла)
запаленне бронхаў з паражэннем іх слізістай абалонкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
вагіні́т
(ад вагіна)
запаленне сценак похвы ў жанчын, якое выклікаецца мікробамі або хімічнымі ці механічнымі раздражняльнікамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гаймары́т
[ад англ. N. Highmore = прозвішча англ. анатама (1613—1685)]
запаленне слізістай абалонкі гаймаравай поласці носа.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
мастаіды́т
(ад гр. mastos = сасок + eidos = выгляд)
запаленне слізістай абалонкі паветраносных ячэек соскападобнага адростка скроневай косці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
перыартры́т
(ад перы- + гр. arthron = сустаў)
запаленне калясустаўных тканак буйных суставаў у выніку траўмы, перагрузкі, ахаладжэння.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
барталіні́т
[ад дацк. Т. Bartolin = прозвішча дацк. анатама (1616—1680)]
запаленне барталінавых залоз каля ўваходу ў похву.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гінгіві́т
(ад лац. gingiva = дзясна)
запаленне слізістай абалонкі дзясен пры карыесе зубоў, інфекцыйных захворваннях, авітамінозах і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)