мігра́цыя

(лац. migratio = перамяшчэнне)

1) перасяленне людзей на новае месца жыхарства ўнутры краіны або за яе межы;

2) перамяшчэнне жывёл у сувязі са змяненнем умоў існавання, часамі года, цыкламі развіцця і інш. (напр. м. птушак).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

прарабі́ць сов.

1. в разн. знач. проде́лать;

п. дзі́рку — проде́лать дыру́ы́рку, отве́рстие);

п. вялі́кую рабо́ту — проде́лать большу́ю рабо́ту;

2. прорабо́тать;

п. на заво́дзе тры гады́ — прорабо́тать на заво́де три го́да

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бланк, ‑а, м.

Ліст паперы з друкаваным загалоўкам установы, прадпрыемства або з часткова надрукаваным тэкстам, астатняя частка якога запаўняецца пры неабходнасці. Бланк міністэрства. Тэлеграфны бланк. // Кніжачка з часткова надрукаваным тэкстам, якая прызначаецца для афіцыйнага дакумента. Яшчэ ўвосень 1941 года Мікалай і Марат на пажарышчы ў раёне Камароўкі выпадкова знайшлі пад кучай попелу цэлы стус уцалелых нейкім цудам ад агню бланкаў савецкіх пашпартоў. Пятніцкі.

[Фр. blanc — белы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кварта́л, ‑а, м.

1. Чацвёртая частка года (3 месяцы). Першы квартал. Чацвёрты квартал.

2. Частка горада, абмежаваная некалькімі перакрыжаванымі вуліцамі. Жылыя кварталы. □ У новых кварталах усё зроблена для таго, каб чалавек мог добра, зручна жыць... Мележ. // Разм. Частка вуліцы паміж двума скрыжаваннямі. Прайсці два кварталы.

3. Разм. Аддзяленне гарадской паліцыі ў дарэвалюцыйнай Расіі.

4. Спец. Адзін з квадратных участкаў, на якія разбіваецца лес.

[Ням. Quartal з лац.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навіга́цыя, ‑і, ж.

1. Суднаходства, мараплаванне.

2. Перыяд года, калі па мясцовых кліматычных умовах магчыма суднаходства. На рацэ яшчэ не закрылася навігацыя, адзін за адным ішлі катэры, цягнучы на буксірах гружаныя баржы. Лупсякоў.

3. Адзін з асноўных раздзелаў навукі аб суднаваджэнні, які вывучае метады прагназавання руху, вызначэння месца знаходжання карабля. Практычная навігацыя. Падручнік па навігацыі.

•••

Паветраная навігацыя — тое, што і аэранавігацыя.

[Лац. navigatio — суднаходства, мараплаванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падрыўны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае адносіны да падрыву, узрывання. Падрыўныя работы. □ [Віктар] вывучаў падрыўную справу, авалодваў усімі відамі зброі, пазнаваў тайны разведкі ў тылу ворага. Шчарбатаў. // Які робіць падрывы, узрывы. Іван Груздовіч, былы настаўнік і камандзір падрыўной групы партызанскага атрада, загінуў смерцю героя вясной сорак трэцяга года. Шамякін.

2. перан. Накіраваны на падрыў чаго‑н.; шкодніцкі. Падрыўная дзейнасць імперыялістычных разведак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усцерагчы́ся, ‑рагуся, ‑ражэшся, ‑ражэцца; ‑ражомся, ‑ражацеся, ‑рагуцца; пр. усцярогся, усцераглася, ‑лося; заг, усцеражыся; зак.

Зберагчы, усцерагчы сябе ад чаго‑н. І ўсё-такі не ўсцярогся: пастушок аднойчы падслухаў размову Скуратовіча з лесніком Сцепуржынскім, з якой даведаўся, што гаспадар звёз з поля палову жыта ў гумно лесніка. Кудраўцаў. Восенню 1922 года на пераездзе не ўсцераглася маці і трапіла пад пасажырскі цягнік. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сезо́н м

1. (пара года) Jhreszeit f -, -en;

2. (час, перыяд) Saison [zɛ´zõ:] f -, -s;

лячэ́бны сезо́н Krzeit f;

тэатра́льны сезо́н Spelzeit f;

купа́льны сезо́н Bdesaison f, Bdezeit f;

ацяпля́льны сезо́н Hizperiode f -, -n;

разга́р сезо́на Hchsaison f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

задыя́к [

гр. zodiakos (kyklos) = звярыны (круг)]

дванаццаць сузор’яў, праз якія Сонца праходзіць свой бачны шлях на працягу года;

знакі задыяка — абазначэнні 12 сузор’яў, якія размешчаны ўздоўж экліптыкі і названы пераважна імёнамі жывёл (Рак, Леў, Скарпіён і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

АЛЮ́ТАРСКІ ЗАЛІ́Ў,

у Берынгавым м., на ПнУ ад п-ва Камчатка, паміж п-вамі Гавена і Алютарскім. Даўж. 83 км, шыр. на ўваходзе 228 км, глыб. ў паўд. ч. да 1000 м. Утварае бухты Лаўрова і Сумнення. Прылівы няправільныя, паўсутачныя, выш. 0,3—1,9 м. Большую ч. года ўкрыты лёдам; каля берагоў са снеж. да мая — прыпай.

т. 1, с. 292

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)