Салаве́ць ’рабіцца мутным, невыразным (пра вока)’, ’рабіцца, вялым, санлівым ад зморанасці, ап’янення’ (ТСБМ). З рус. солове́ть, якое ад соло́вый, солово́й ’жаўтавата-шэры, мутны’ (Праабражэнскі, 1, 664; 2, 353 і наст.). Для рус. дзеяслова Праабражэнскі (там жа) і Фасмер (3, 712) дапускаюць кантамінацыю з осоветь (гл. савець).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
афтальмадынамаме́трыя
(ад афтальма- + дынамаметрыя)
вымярэнне артэрыяльнага ціску ў сасудах сеткаватай абалонкі вока пры дапамозе спецыяльнага прыбора.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кератапла́стыка
(ад гр. keras, -atos = рог + пластыка)
перасадка рагавіцы вока пры бельмах з мэтай вяртання зроку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ксерафтальмі́я
(ад ксера- + гр. ophtalmos = вока)
сухасць злучальнай і рагавой абалонкі вачэй у выніку парушэння слёзавыдзялення.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
падцмо́кваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Цмокаць нягучна або ў такт чаму‑н. Падцмокваць языком. □ Нашы людзі трывалыя: што ім жаласнае ні гавары, будуць слухаць, падцмокваць, памогуць бяду бедаваць, а слязы з вока не ўпусцяць. Калюга.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Cornix cornici nunquam oculum effodit
Груган гругану ніколі вока не выдзеўбе.
Ворон ворону никогда глаз не выклюет.
бел. Змяя змяю не кусае. Злодзей злодзея не выдасць. Груган гругану вока не клюе.
рус. Ворон ворону глаза не выклюет. Волк волком не травится (а поп попом не судится). Волк волка не съест. Волк волку хвоста не отдавит.
фр. Corbeau contre corbeau ne se crèvent jamais les yeux (Ворон ворону глаз не выклюет).
англ. Dog does not eat dog (Собака собаку не съест).
нем. Eine Krähe hackt der anderen die Augen nicht aus (Одна ворона не выклюет глаза другой).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Трахо́ма ‘заразнае хранічнае захворванне слізістай абалонкі вока’ (ТСБМ, Арх. Вяр.), трахом ‘тс’ (в.-дзв., астрав., Сл. ПЗБ), трахо́ма, трахо́м, трухо́м ‘тс’ (Мова Сен.). З новалацінскай навуковай мовы, параўн. новалац. trāchōma, якое са ст.-грэч. τράχομα ‘шорсткасць, шурпатасць’ < τραχύς ‘шорсткі, няроўны’ (Голуб-Ліер, 486; Чарных, 2, 259; ЕСУМ, 5, 625).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
чаргава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; незак., каго-што.
Паслядоўна зменьваць адно другім. Чаргаваць заняткі з адпачынкам. // Размяшчаць паслядоўна адно за адным. [Лабановіч:] — Групы вы мяняеце, чаргуеце, але ні аднае не спускаеце з вока, іначай у вас будзе гармідар. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акуліро́ўка
(ад лац. oculus = вока)
спосаб вегетатыўнага размнажэння раслін, пры якім на дзічку прышчэпліваюць вочка культурнага гатунку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
акуля́р
(лац. ocularis = вочны)
шкло ў аптычным прыборы, звернутае да вока назіральніка (напр. а. фотаапарата, а. мікраскопа).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)