дыяпазо́н, ‑у, м.

1. Сукупнасць усіх гукаў ад ніжэйшага да вышэйшага, даступная якому‑н. музычнаму інструменту або чалавечаму голасу. Дыяпазон голасу. Дыяпазон спевака.

2. перан. Аб’ём, размер чаго‑н. Дыяпазон інтарэсаў. Дыяпазон ведаў. // Шырыня здольнасцей, размах дзейнасці. Творчы дыяпазон артыста.

[Ад грэч. diá pasōn — праз усе (струны).]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зва́цца, завуся, завешся, завецца; завёмся, завяцеся; незак.

Насіць імя; называцца. Той, хто сынам можа звацца Беларускай стараны, Будзе да канца змагацца На крутых франтах вайны. Астрэйка. [Кастусь] ведаў, што кіламетраў за сорак ад Скіп’ёўскага Пераброддзя ёсць немалы лес, які завецца Богараўшчына. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ло́ўчы, ‑ая, ‑ае.

1. Прывучаны да лоўлі птушак і звяроў. Лоўчыя сабакі. // Прызначаны для лоўлі птушак і звяроў. Лоўчыя ямы.

2. у знач. наз. ло́ўчы, ‑ага, м. У Маскоўскай Русі і памешчыцкім побыце — той, хто ведаў псовым паляваннем, рыбнай лоўляй.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парагата́ць, ‑рагачу, ‑рагочаш, ‑рагоча; зак.

Разм.

1. Рагатаць некаторы час. Яны парагаталі для прыліку, бо кожны ведаў гэты стары анекдот. Васілёнак. [Юзік] парагатаў трошкі і пахмура сціх. Мурашка.

2. Уволю пасмяяцца. Мікалай Разважнік.. вельмі любіў парагатаць з чаго-небудзь смешнага. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пракура́тар, ‑а, м.

1. У Старажытным Рыме — асоба, якая кіравала чыёй‑н. маёмасцю, маёнткам, гаспадаркай і пад.

2. У Старажытным Рыме — імператарскі чыноўнік, які ведаў фінансамі, зборам налогаў, харчаваннем і пад.; намеснік у невялікіх правінцыях з вышэйшай адміністрацыйнай і судовай уладай.

[Лац. procurator.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

працалюбі́вы, ‑ая, ‑ае.

Які вызначаецца вялікай любоўю да працы. Клімовіч холадна сустрэў хлопца, хоць добра ведаў, які працалюбівы і здольны яго бацька. «Беларусь». Маленькі кран, што ўчапіўся ў вялікую канструкцыю, нагадваў працалюбівую мурашку, якая цягне агромністую, большую за сябе, ношу. Шыцік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спершапача́тку, прысл.

1. Тое, што і спачатку (у 1 знач.). Часам плакаў .. [бацька] спершапачатку, забіўшыся дзе-небудзь у цёмны куточак і ўспамінаючы маці. Гарэцкі.

2. З самага пачатку, калісьці даўно. Ніхто ў Верамейках не ведаў, якая сіла спершапачатку ўтварыла гэты роў. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

укры́ўдзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.

Разм. Моцна пакрыўдзіць. Як жа зрабіць, каб, .. дбаючы пра дабро для ўсіх, не ўкрыўдзіць нічые душы паасобку? Лужанін. [Мітрафан] глыбока ведаў і разумеў сялянскую душу, таму і рабіў усё так, каб не ўкрыўдзіць яе. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

энцыклапеды́ст, ‑а, М ‑сце, м.

1. Усебакова адукаваны чалавек, дасведчаны ў розных галінах ведаў.

2. Член групы перадавых французскіх мысліцеляў, аб’яднаных вакол «Энцыклапедыі», якую ў 1751–1780 гг. выдавалі Дзідро і д’Аламбер, а таксама той, хто падзяляў іх погляды. Французскія энцыклапедысты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

змаўча́ць сов.

1. (не ответить, не возразить) смолча́ть, промолча́ть;

яна́ пакры́ўдзілася, але́а́ла — она́ оби́делась, но смолча́ла (промолча́ла);

2. (умышленно не сказать) умолча́ть;

ён ве́даў, але змаўча́ў — он знал, но умолча́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)