Вялаве́ц ’куст ядлоўцу’ (Сцяшк. МГ). Сюды адносіцца і вялаўцы́ ’кустоўнік, кусты’, вілашнік, вілава́чаннік, вілава́чанне (Яшк.). З ялаве́ц, а гэта, відаць, з польск. jałowiec ’ядловец’. Гл. ядло́вец.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гарло́вы ’які адносіцца да горла, датычыцца ежы (горловая справа)’ (Нас.). У параўнанні з сучасным гарлавы́ націск у слове гарло́вы вельмі падазроны: ці не паланізм гэта (gardłowy)?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лы́барыць ’хлусіць, плесці нешта незразумелае, неверагоднае’ (мядз., Нар. словатв.). Няясна. Відавочна, адносіцца да экспрэсіўных ці гукапераймальных слоў з коранем *lab‑/*leb‑ (гл. Покарны, 651, 655–657).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аб’ектывіза́цыя
(ад с.-лац obiectivus = які адносіцца да прадмета)
выражэнне чаго-н. у матэрыяльных формах, вобразах, даступных успрыманню.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дактыла-
(гр. daktylos = палец)
першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае «звязаны з пальцамі, які адносіцца да пальцаў».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
карыя-
(гр. karyon = арэх, ядро арэха)
першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае «які адносіцца да клетачнага ядра».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
übergeordnet
a
1) вышэйстая́чы (пра інстанцыю)
2)
ein ~er Satz — грам. сказ, да яко́га адно́сіцца другі́ сказ
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Гада́нне (= гаданіна, гл.) ’людскія размовы, балбатня, пагалоска’ (Нас.). Сюды ж, відаць, адносіцца і гада́нне ’пагалоска, чутка’ (Касп.). Запазычанне з польск. gadanie ’тс’ (ад gadać ’гаварыць, размаўляць, балбатаць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мяліса ’эльсгольцыя, Elsholzia Willd.’ (гродз., Кіс.). Яна адносіцца да сямейства губакветкавых, дзе таксама і мяліса (Melissa officinalis L.’): перанос назвы аднаго віда на другі паводлё падабенства паху.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нядба́йла, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай, ж.
Разм. Той (тая), хто абыякава адносіцца да сваіх абавязкаў, да справы; лянівы. Нядбайлы не шануюць бацькавага і свайго нічога не здабываюць, а ў гаспадарлівых дзяцей нават дзедаўскае ў пашане, хоць усё зроблена па-свойму. Пшыркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)