Verbum

вы́паўзці, -зу, -зеш, -зе; вы́паўз, -зла; -зі; зак.

1. Выйсці паўзком, паўзучы.

В. праз шчыліну.

2. Павольна рухаючыся, з’явіцца.

З травы выпаўзла вужака.

З-за гары выпаўз аўтобус (перан.).

|| незак. выпаўза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і выпо́ўзваць, -аю, -аеш, -ае.

вы́стаяць, -таю, -таіш, -таіць; -тай; зак.

1. што. Прастаяць доўга або з цяжкасцю.

В. чаргу за білетам.

В. на нагах цэлую змену.

2. перан. Не паддацца, вытрымаць, устаяць.

В. супраць ворага.

В. у барацьбе.

|| незак. высто́йваць, -аю, -аеш, -ае.

вясна́, -ы́, мн. вёсны і (з ліч. 2, 3, 4) вясны́, вёсен і вёснаў, ж.

Пара года, якая ідзе за зімой.

Ранняя в.

В. жыцця (перан.: пра маладосць).

|| прым. веснавы́, -а́я, -о́е, вясно́вы, -ая, -ае і вясе́нні, -яя, -яе.

арда́, -ы́, ДМ -дзе́, мн. о́рды, орд і арда́ў, ж.

1. гіст. Назва дзяржаўнага аб’яднання ў старажытных цюркскіх вандроўных народаў.

Залатая а.

2. перан. Варожае войска; натоўп, банда, зграя.

Фашысцкія орды.

|| прым. арды́нскі, -ая, -ае (да 1 знач.).

атама́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Начальнік у казацкіх войсках і пасяленнях, які выконвае ваенныя, палітычныя і адміністрацыйныя функцыі.

Станічны а.

2. перан. Важак, завадатар якой-н. групы, банды, шайкі і пад.

А. разбойнікаў.

|| прым. атама́нскі, -ая, -ае.

байба́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Стэпавая жывёліна атрада грызуноў, якая восень і зіму праводзіць у спячцы.

2. перан. Пра непаваротлівага, гультаяватага чалавека (разм.).

|| прым. байбако́вы, -ая, -ае (да 1 знач.) і байба́цкі, -ая, -ае (да 2 знач.).

бубні́ць, -ню́, -ні́ш, -ні́ць; -ні́м, -ніце́, -ня́ць; незак., што і без дап. (разм.).

1. Біць у бубен, барабаніць.

2. перан. Гаварыць хутка, неразборліва, манатонна.

Б. сабе пад нос.

|| зак. прабубні́ць, -ню́, -ні́ш, -ні́ць; -ні́м, -ніце́, -ня́ць (да 2 знач.).

адме́сці, -мяту́, -мяце́ш, -мяце́; -мяцём, -мецяце́, -мяту́ць; -мёў, -мяла́, -ло́; -мяці́; -мёцены; зак., што.

1. Падмятаючы, адкінуць, адсунуць убок.

А. смецце ад парога.

2. перан. Адхіліць што-н. як непатрэбнае ці нерэальнае.

А. абвінавачанні.

|| незак. адмята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

адрыгну́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не́цца; зак.

1. Выдаліцца са страўніка пры адрыжцы.

Адрыгнулася (безас.) цыбуляй.

2. перан. Адбіцца пэўным чынам за якое-н. зло (разм.).

Прыйдзе час — адрыгнецца яму гэта.

|| незак. адрыга́цца, -а́ецца і адры́гвацца, -аецца.

акампанеме́нт, -у, М -нце, м.

1. Музычнае суправаджэнне спеваў, дэкламацыі і пад.

Спяваць пад а. раяля.

2. З’явы, падзеі, якія суправаджаюць што-н., ствараюць гукавы фон чаму-н.

Пад а. дажджу (перан.: пад шум дажджу).

|| прым. акампанеме́нтны, -ая, -ае.