Verbum

анлайнавы слоўнік

keep [ki:p] v. (kept)

1. трыма́ць; захо́ўваць;

We keep our money in this bank. Мы захоўваем свае грошы ў гэтым банку;

keep one’s word/promise трыма́ць сло́ва/абяца́нне

2. пакіда́ць сабе́, не аддава́ць наза́д; не вярта́ць;

You can keep the book, I don’t need it. Вы можаце пакінуць кнігу сабе, яна мне не патрэбна.

3. трыма́ць, мець;

They keep pigs. Яны трымаюць свіней.

4. застава́цца (у якім-н. месцы, стане); не мяня́ць; не мяня́цца;

He kept to his room. Ён не выходзіў са свайго пакоя;

The weather kept dry. Надвор’е заставалася сухім;

keep left/right трыма́цца ле́вага/пра́вага бо́ку;

keep (on) doing smth. праця́гваць рабі́ць што-н.;

keep smb. waiting прымуша́ць каго́-н. чака́ць

keep away [ˌki:pəˈweɪ] phr. v. (from) трыма́цца на адле́гласці; не падыхо́дзіць

keep back [ˌki:pˈbæk] phr. v. хава́ць, уто́йваць

keep out [ˌki:pˈaʊt] phr. v. не падыхо́дзіць, не ўвахо́дзіць

keep up [ˌki:pˈʌp] phr. v. праця́гваць (рабіць што-н.); праця́гвацца;

keep up with smb. падтры́мліваць канта́кт з кім-н.;

The noise kept up all day. Шум не сціхаў увесь дзень;

Keep up your spirits. Не падай духам.

♦

keep up appearances рабі́ць вы́гляд, што нічо́га дрэ́ннага не зда́рылася;

keep up with the Joneses infml стара́цца не адстава́ць ад знаёмых, быць не горш за і́ншых

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

brand

[brænd]

1) гату́нак -ку m.

a good brand of butter — до́бры гату́нак ма́сла

2) гандлёвая ма́рка

of the best brand — найле́пшае ма́ркі

3) кляймо́ n.

4) Figur. пля́ма га́ньбы, кляймо́

5) галаве́шка f.

6) са́жа f. (хваро́ба збо́жжавых расьлі́наў)

7) Poet. меч, мяча́ m.

v.t.

1) кляймі́ць

клеймава́ць, кляймі́ць

He has been branded as a traitor — Яго́ закляймі́лі як здра́дніка

3) вылуча́ць, адро́зьніваць, рабі́ць

Her hairstyle brands her as oldfashioned — Е́йная фрызу́ра ро́біць яе́ старамо́днай

4) Figur. урэ́звацца (ў па́мяць), рабі́ць вялі́кае ўра́жаньне

events branded on one’s memory — падзе́і ўрэ́заліся ў па́мяць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

move

[mu:v]

v.t. v.i.

1) ру́хаць (-ца)

2) варушы́ць (-ца)

3) перабіра́цца, перасяля́цца (у іншую кватэ́ру, го́рад)

4) рабі́ць ход (у гульні́)

5) дзе́яць

6) змуша́ць; схіля́ць, заахвочваць да чаго́

7) узру́шваць; крана́ць; расчу́льваць

to move to anger (laughter) — узлава́ць (расьсьмяшы́ць).

8) рабіць прапано́ву, прапанава́ць

9) трыма́цца

to move with dignity — трыма́цца з го́днасьцю

10) informal ісьці́, ад’яжджа́ць

it’s time to be moving — час ісьці́

11) informal спаражня́цца

1) (у гульні́) ход -у m.

2) рух -у m.

3) мерапрые́мства n.

to be on the move —

а) быць на нага́х, у ру́ху

б) падаро́жнічаць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

budować

незак.

1. будаваць; узводзіць; ствараць; рабіць;

budować domy — будаваць дамы;

budować od podstaw перан. пачынаць спачатку (наноў);

2. грунтаваць;

budować na czym swoje plany — грунтаваць на чым свае планы;

budować zamki na lodzie — будаваць паветраныя замкі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

działanie

działani|e

н.

1. дзеянне;

~a wojenne — ваенныя дзеянні;

~e uboczne — пабочныя дзеянні;

zakres ~a — сфера дзейнасці;

mieć pole do ~a — мець поле (для) дзейнасці;

podejmować ~a — пачынаць рабіць (дзейнічаць);

2. уздзеянне; уплыў;

3. мат. дзеянне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

вы́гараць ¹, ‑рыць; зак.

1. Згарэць поўнасцю, да канца. Выгаралі дровы ў печы. Выгарала газа ў лямпе. □ Тры гады назад выгаралі Мікуцічы, і тады дзядзька Марцін надумаўся пабудавацца тут, дзе было прастарней і спакайней. Колас. // Пасохнуць, загінуць ад спёкі. Пасека аж белая ад іх, нібы гэта не сіўцы, а ржышча выгарала, адлежалася пад сонцам, вымакла, як каноплі ў вадзе, а цяпер зноў узнялося шчоткай. Пташнікаў.

2. Выліняць, страціць натуральны колер пад уздзеяннем сонца. Валасы.. [хлапчуковы] белыя.. выгаралі на сонцы і сталі рыжаватымі. Чарнышэвіч.

вы́гараць ², ‑рыць; зак.

Разм. Станоўча вырашыцца, удацца. [Аканом] крычаў, але разумеў, што справа яго не выгарала, што не прымусіць ён ні парабчанак, ні парабкоў рабіць за дваіх. Чарнышэвіч.

выгара́ць ¹, ‑а́е.

Незак. да вы́гараць ¹.

выгара́ць ², ‑ае.

Незак. да вы́гараць ².

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вяза́ць, вяжу, вяжаш, вяжа; заг. вяжы; незак.

1. што. Цесна злучаць, абвіваючы чым‑н., звязваць. Вязаць снапы. Вязаць плыты. □ Чакаючы змроку, каб непрыкметна перабегчы ў вёску, Грышка нарэзаў бярозавых дубцоў і пачаў вязаць венік. Чарот.

2. каго-што. Звязваць рукі, ногі, пазбаўляючы магчымасці рухацца. — Ну, хлопцы, вяжы.. [бандытаў], бяры! Хутчэй, не драмаць. Колас. Вяжы яму рукі папружкаю! — крыкнуў стары Юзіку. Чорны. // перан. Не даваць волі, перашкаджаць каму‑н. рабіць што‑н. [Дзеда] не вяжуць, як другога, Застылай мудрасці гужы. Колас.

3. што і без дап. Плесці кручком, пруткамі і пад. Вязаць рукавіцы, карункі.

4. Быць вязкім, мець уласцівасць сцягваць. // безас. Сцягваць (пра адчуванне сцягвання ад якога‑н. рэчыва). У роце вяжа.

5. Валодаць уласцівасцю змацоўваць цвёрдыя рэчывы.

•••

Лыка не вяжа — пра п’янага, які ледзь можа гаварыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

го́нар, ‑у, м.

1. Грамадская або маральная годнасць, тое, што выклікае ўсеагульную павагу. Выдатная праца — справа гонару кожнага грамадзяніна. □ Пераступіць граніцу са сцягам вызвалення ў руках, ці ж гэта не радасць, не гонар? Пальчэўскі. Але нідзе, Нідзе, мой дружа верны, Не спляміў я Наш гонар баявы. Кірэенка.

2. Павага, слава. Гонар пераможцам. □ — Як відаць, вы [Максім] багаты чалавек, — адказала гаспадыня, — такая акуратнасць робіць вам гонар. Машара.

3. Перавялічанае ўяўленне пра сваю годнасць; фанабэрыстасць, пыха. «О, чортаў шляхціц! — падумаў Якаў. — Столькі ў цябе гонару, што невядома, з якога боку прыступіцца...». Чарнышэвіч.

•••

Дошка гонару гл. дошка.

Збіць гонар гл. збіць.

Мець гонар гл. мець.

Робіць гонар гл. рабіць.

У гонар каго (высок.) — у знак павагі да каго‑н., ушанавання памяці аб кім‑н.

[Ад лац. honor.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзе́ля, прыназ. з Р.

Спалучэнне з прыназоўнікам «дзеля» выражае:

Мэтавыя адносіны

1. Ужываецца пры абазначэнні асобы або прадмета, для якіх, у інтарэсах якіх робіцца, ажыццяўляецца што‑н. Да таго ж яна была вельмі прывязана да свайго старога бацькі, які пераканаў Адэлю, што ўсё, што ён робіць, — толькі дзеля яе. Броўка. Алесь заўсёды захапляўся людзьмі, якія мелі сваю адзіную мэту і жылі дзеля яе. Шыцік.

2. Ужываецца пры абазначэнні мэты дзеяння. У чорнай адубелай гліне відаць цэлая сістэма пячурак, што дзеля забаўкі пакапалі, пасвячы коней, сялянскія хлапчукі. Зарэцкі. Два сукаватыя фікусы расстаўлены па кутках, дзеля сіметрыі. Лось.

Прычынныя адносіны

3. Уст. Ужываецца пры ўказанні на прычыну або падставу дзеяння. [Юльцы] вельмі смачна рабіць тое, чаго няможна. Маці мае дзеля гэтага вялікія клопаты. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

залама́ць ¹, ‑ламлю, ‑ломіш, ‑ломіць; зак.

1. што. Сагнуўшы, надламаць. Заламаць галінку на дрэве.

2. Разм. Крута павярнуць убок. Арцём звярнуў на агароды, шуснуў у каноплі, адтуль разораю між капусты забег у падворак Юркі Труса, з надворка заламаў у вулачку. Колас.

3. што. Разм. Надта дорага запрасіць. Зарослы сівой шчацінай дзед, перш чым перавезці Сяргея цераз Прыпяць, заламаў дзвесце рублёў. Навуменка.

•••

Асінку заламаць — даць зарок не рабіць чаго‑н., палажыць канец чаму‑н.

Заламаць залом (уст.) — зблытаць і заламаць на чыім‑н. полі пук жытніх сцяблоў з мэтай паклікаць бяду на гаспадара поля (з павер’я забабонных людзей).

Заламаць рукі — моцна загнуць каму‑н. рукі назад, за спіну.

Заламаць шапку — надзець шапку набакір або ссунуць яе на патыліцу.

залама́ць ², ‑ламлю, ‑ломіш, ‑ломіць; зак.

Разм. Пачаць ламаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)