Don’t threaten me, you pup! Не пагражай мне, шчанюк!
♦
sell smb. a pupBrE, infml, dated ашука́ць каго́-н. пры про́дажы;
buy a pupBrE, infml, dated быць ашука́ным пры ку́плі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
und
cj і, ды, а
~ auch — а такса́ма і
~ so wéiter — і гэ́так дале́й
zwei ~ zwei ist vier — два плюс два бу́дзе чаты́ры
~ ob! — дзі́ва што!
2) a
er ist gesúnd, ~ wie geht es dir? — ён здаро́вы, а як ты ма́ешся?
~ wenn — на́ват калі́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
auch
cjтакса́ма, і
wenn ~ — хоць (бы) i
sowóhl … als ~… — як…, так і…
wenn ~ — хоць (бы) i
wie dem ~ sei — як бы там ні было́
nicht nur…, sóndern ~… — не то́лькі…, але́ i…
óhne ~ zu frágen — на́ват не пыта́ючыся
und wenn ~ — i ўсё ж такі́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
анаша́
(цюрк. anaša = каноплі)
асобы від дзікіх канапель, якія змяшчаюць у лісцях, суквеццях і пылку моцны наркотык, а таксама сам гэты наркотык.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
рэпры́нт
(англ. reprint = перадрук)
перадрук, перавыданне якой-н. кнігі, звычайна з захаваннем паліграфічнага або мастацкага афармлення, а таксама кніга, выдадзеная такім спосабам.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
турнэ́
(фр. toumée)
1) падарожжа па кругавым маршруце (напр. т. вакол Еўропы);
2) паездка артыстаў на гастролі, а таксама спартсменаў на выступленні.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
тэксты́ль
(лац. textile, ад texere = ткаць)
агульная назва ткацкіх вырабаў з натуральных і штучных валокнаў, а таксама пража і сыравіна для іх.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Тыж ‘таксама’ (Сл. рэг. лекс.), тыш (тыж) ‘тс’ (зэльв., Нар. словатв.), ст.-бел.тыжъ, тежъ, тэжъ ‘тс’ (ГСБМ). Спецыфічнае развіццё першаснага спалучэння *tъže (гл. тэж), параўн. укр.теж ‘таксама’, дыял.тиж ‘тс’, ст.-чэш. і чэш.tyž ‘той жа’, tež ‘таксама’, паралельнага да польск.tež ‘тс’. Мена [e] > [ы], як у польск.potem > бел.по́тым.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГА́НГЛІІ
(ад грэч. ganglion вузел),
нервовыя вузлы, анатамічна адасобленыя скопішчы цел і адросткаў нейронаў, абкружаныя клеткамі гліі і злучальнатканкавай капсулай з крывяноснымі сасудамі. Лакалізуюцца па ходзе перыферычных нерваў і ў сценках унутр. органаў. Асн. функцыя — перапрацоўка і інтэграцыя нерв. імпульсаў. У беспазваночных жывёл гангліі праз узаемныя злучэнні ўтвараюць адзіную нерв. сістэму. Добра развітыя галаўныя гангліі з’яўляюцца каардынацыйнымі цэнтрамі і выконваюць функцыю ц. н. с. У пазваночных жывёл і чалавека адрозніваюць гангліі вегетатыўныя (сімпатычныя і парасімпатычныя) і саматасенсорныя (міжпазваночныя або спіннамазгавыя і чарапныя). Вегетатыўныя маюць шматпалярныя, пераважна эферэнтныя рухальныя, а таксама адчувальныя і асацыятыўныя нейроны, аб’яднаныя праз сінапсы, сематасенсорныя — целы псеўдааднапалярных адчувальных (аферэнтных, рэцэпторных) нейронаў. Гл.таксамаВегетатыўная нервовая сістэма.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДЗЯДЫ́,
народны памінальны абрад у беларусаў, рытуальная вячэра ў памяць памерлых родзічаў. Дзядамі называлі таксама дзень, калі адбываўся абрад, і нябожчыкаў, якіх ушаноўвалі. Паходзяць ад дахрысц. ўсх.-слав. звычаю трызны; звязаны з культам продкаў. Пазней абрад ускладніўся напластаваннем хрысц. культу. Дз. спраўлялі ў пэўныя дні 3—4 і больш разоў на год (у залежнасці ад мясцовасці) вясною і ўвосень. Галоўнымі былі змітраўскія Дз. (асяніны) — у суботу перад Змітравым днём (26 кастр.с. ст.), на радаўніцу, а таксама перад масленіцай, сёмухай. На Дз. гатавалі святочныя і абрадавыя стравы (абавязковымі былі куцця, бліны, клёцкі, яечня, мяса). Паводле звычаю ад кожнай з іх сімвалічна адкладвалі ў асобны посуд нябожчыкам. У наш час Дз. (Дзень памяці) адзначаюць 2 лістапада.