неабавязко́ва,
1. Прысл. да неабавязковы.
2. безас. у знач. вык. Не з’яўляецца неабходным. Усім прысутнічаць неабавязкова. □ Ішла нядзеля — выхадны дзень, і неабавязкова .. [Станіславу] ісці ранічкай на работу. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
небага́та,
1. Прысл. да небагаты.
2. Мала, у невялікай колькасці. Ісці засталося небагата, якіх кіламетраў з восем. Лынькоў. Горад толькі прачынаўся. Людзей на вуліцах было небагата. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазлава́цца, ‑злуйся, ‑злуешся, ‑злуецца; ‑злуёмся, ‑злуяцеся; заг. пазлуйся; зак.
Злавацца некаторы час. Лабановіч яшчэ крыху пазлаваўся, а нарэшце адпусціўся і скаваў: — Калі ісці, дык з музыкаю! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узва́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.
Вызначыць сваю вагу пры дапамозе вагаў; зважыцца. На вагі не адважыцца Ісці сама «мадам» [свіння]. Не так і лёгка ўзважыцца Трынаццаці пудам! Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шэ́рхлы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Цвёрды, падсохлы (пра глебу і пад.). Любіла [дзяўчына] выйсці ў поле і ісці дарогаю, якую перамятае, а то і зусім па шэрхлым цаліку. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
táppen
vi ця́жка ступа́ць, ісці́ няўпэўненым кро́кам, ісці́ наво́бмацак
im Fínstern ~ — блука́ць упо́цемку
nach etw. (D) ~ — шука́ць што-н. во́бмацкам
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Перава́л: перава́ламі (ісці) (аб дажджы) ’з перапынкамі’ (чэрв., Нар. лекс., ЛА, 2). Да пера- і валіць (гл.). Параўн. паралельныя рус. валаг. перм. перева́ла ’чорная, дажджавая хмара, якая раптоўна набягае, і з яе ідзе кароткачасовы дождж’, ст.-польск. przewal ’дождж’, у якіх захоўваецца старажытная семантыка ’падаць, ісці (пра дождж)’, параўн. балг. вали́ ’падае дождж’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тро́піць ‘шукаць след звяроў (аб сабаках)’ (Федар. 1), трапі́ць (тропі́ць) ‘гнацца па слядах’ (Ласт.). Параўн. укр. тропи́ти, рус. тропи́ть ‘ісці па слядах звяроў’, ‘вытоптваць сцежкі’, польск. tropić ‘ісці па слядах, віжаваць’. Прасл. *tropiti ‘тс’ — ад *tropъ > троп (гл.) (Фасмер, 4, 105; Борысь, 643; Скок, 3, 506; ЕСУМ, 5, 648–649). Гл. таксама трапі́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
валачы́ся
1. (цягнуцца па зямлі) sich schléppen;
2. разм (ісці) sich schléppen, sich mit Mühe fórtbewegen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
за́дам прысл rǘckwärts, rücklings;
апрану́ць што-н за́дам напе́рад etw. verkéhrt ánziehen*;
ісці́ за́дам rǘckwärts géhen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)