зара́, -ы́, мн. зо́ры і (з ліч. 2, 3, 4) зары́, зор, ж.

1. Яркая афарбоўка гарызонту перад усходам і пасля заходу сонца.

Вячэрняя з.

Ад зары да зары (увесь дзень або ўсю ноч). Ні свет ні з. (надта рана).

2. перан. Пачатак, зараджэнне чаго-н. радаснага.

На зары цывілізацыі.

З. свабоды.

3. Ранішні або вячэрні ваенны сігнал.

Іграць зару.

4. звычайна мн. Зорка.

Ужо ў небе зазіхацелі зоры.

|| прым. заравы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

З. захад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абхапі́ць, -хаплю́, -хо́піш, -хо́піць; -хо́плены; зак., каго-што.

1. Абняць (рукамі, лапамі і пад.).

Дзяўчынка абхапіла маці за шыю.

2. перан. Акружыць з усіх бакоў (пра агонь, цемру і пад.).

Абхапіў агонь будыніну.

3. Успрыняць цалкам што-н.; зразумець, засвоіць.

А. позіркам краявід.

Адразу а. увесь матэрыял.

4. Распаўсюдзіць сярод каго-н.

А. падпіскай на газеты.

5. Зрабіць абход праціўніка з флангаў з мэтай нанясення ўдару.

Партызаны абхапілі ворага з трох бакоў.

|| незак. абхо́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

whole1 [həʊl] n. цэ́лае;

the whole and the parts цэ́лае і ча́сткі;

the whole of the year уве́сь год, цэ́лы год

as a whole у цэ́лым;

on the whole нао́гул, уво́гуле;

in whole по́ўнасцю, ца́лкам

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

кру́ча, ‑ы, ж.

Крутое месца, круты бераг, спуск. Бальніца стаіць на высокім беразе, над самай кручай, і Дняпро — вось ён, унізе. Шамякін. Крохкі, высушаны сонцам глей увесь час асыпаўся з-пад ног, калі яны спускаліся з кручы. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павыдзіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Выдраць, вырваць усё, многае. Павыдзіраць цвікі са сцен. □ [Рабінка:] — Я .. кожную скібу рукамі перабяру, увесь пырнік пальцамі з зямлі павыдзіраю. Паслядовіч. І рукамі і нагамі пачала адбівацца [жанчына], чалавеку ледзь вачэй не павыдзірала. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разбалбата́ць, ‑бачу, ‑бочаш, ‑боча; зак., што і без дап.

Разм. Расказаць каму‑н. тое, пра што не варта, нельга было расказваць. Браць з сабой цяпер увесь пакунак [Косціку] ніяк не выпадала. Хлопцы пачнуць роспыты, разбалбочуць усё першаму сустрэчнаму. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

танкано́гі, ‑ая, ‑ае.

З тонкімі нагамі або ножкай (ножкамі). Танканогі бусел. □ [Сабіна:] — Але быў у бацькі конь — стройны, танканогі, увесь у яблыкі, Стрыгун. Ракітны. Дзынкалі пчолы, прысядаючы і выгінаючыся на буйных кветках канюшыны, хаваючыся ў венчыках танканогіх званочкаў. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БЕНЕФІ́С

(ад франц. bènèfice прыбытак, карысць),

спектакль, увесь збор ад якога (поўны бенефіс) ці частка яго (паўбенефіс) ідзе на карысць аднаго ці некалькіх акцёраў-бенефіцыянтаў (за вылікам расходаў на спектакль). Узніклі ў Францыі ў 1735. У Расіі ўвайшлі ў практыку з 1783 (да 1809 дазваляліся таксама драматургам і кампазітарам). У СССР у 1925 бенефіс скасаваны. На Беларусі вядомыя з сярэдзіны 19 ст. З 2-й пал. 1980-х г. пачалі аднаўляцца.

т. 3, с. 97

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

all

[ɔl]

1.

adj.

1) уве́сь, уся́, усё (pl.)

all Europe — уся́ Эўро́па

all the nation — уве́сь наро́д

2) усяля́кі, ко́жны

beyond all doubt — безь нія́кага сумле́ву

in all respects — з ко́жнага гле́дзішча

3) по́ўны

with all speed — на по́ўнай ху́ткасьці

4) то́лькі, адны́

all words and no thoughts — адны́ то́лькі сло́вы, а ду́мкі няма́

2.

pron.

уве́сь, усе́

All of us are going — Мы ўсе́ ідзём

all of the bread — уве́сь хлеб

all the time — уве́сь час

3.

n.

цэ́ласьць f., усё; усе́

all agree — усе́ згаджа́юцца

4.

adv.

зусі́м

all alone — зусі́м сам, сам адзі́н; самасто́йна

all tired out — зусі́м змо́раны

it is all the same to me — Мне ўсяро́ўна

- above all

- after all

- all along

- all but

- all in

- all in all

- all of

- all of a sudden

- all over

- all right

- all the better

- all the same

- all too soon

- at all

- for all that

- in all

- that is all

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

адухо́ўлены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад адухавіць.

2. у знач. прым. Які выяўляе актыўную работу думкі, хараство, высакароднасць душы. Адухоўлены твар. □ [Паўлюк] любіў выступаць перад людзьмі, асабліва перад моладдзю. Калі выходзіў на сцэну, увесь быў адухоўлены, узрушаны. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)