свяці́ла, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. ДМ -е. Нябеснае цела, якое выпраменьвае святло ў касмічную прастору або свеціць адбітым святлом.

Дзённае с. (Сонца). Начное с. (Месяц).

2. ДМ -у; чаго або якое; перан. Выдатны чалавек, які набыў шырокую вядомасць у пэўнай сферы дзейнасці і праславіў навуку і культуру сваім талентам (высок.).

С. навукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праме́нь, -я, мн. -ме́ні, -ме́няў і -мяні, -мянёў, м.

1. Вузкая паласа святла, што ідзе ад якой-н. крыніцы святла ці прадмета, які свеціцца.

П. сонца.

П. надзеі (перан.).

2. Струмень у выглядзе пучка часціц якой-н. энергіі (спец.).

Рэнтгенаўскія прамені.

Цеплавы п.

|| прым. прамянёвы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Прамянёвая энергія.

Прамянёвая хвароба (хвароба, якая выклікаецца радыеактыўнымі рэчывамі).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чарне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. Станавіцца чорным, цёмным або чарнейшым, цямнейшым.

Золата не чарнее.

Смуглявы твар ад сонца яшчэ больш чарнеў.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вылучацца сваім колерам (пра што-н. чорнае, цёмнае).

На гарызонце чарнеў лес.

|| зак. счарне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 1 знач.) і пачарне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жечь несов.

1. (подвергать действию огня) палі́ць;

жечь бума́гу палі́ць папе́ру;

2. (сильно припекать) пячы́;

со́лнце жжёт лицо́ со́нца пячэ́ твар;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГЕРМЕ́С,

малая планета. Дыяметр каля 1 км. Адлегласць ад Сонца 0,7—1,9 а.а. Гермес наблізіўся да Зямлі на адлегласць 580 тыс. км. Пасля 1937 не назіраўся і лічыцца згубленым. Адкрыты К.Рэйнмутам (Германія, 1937).

т. 5, с. 193

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

А́ПЕКС (ад лац. apex вяршыня) у астраноміі, пункт нябеснай сферы, у напрамку да якога перамяшчаецца нябеснае цела ў сваім руху адносна навакольных зорак. Залежыць ад выбару зорак, адносна якіх вызначаецца рух. Апекс гадавога руху Зямлі вакол Сонца знаходзіцца ў плоскасці экліптыкі пад вуглом, роўным амаль 90° да напрамку Зямля—Сонца, і перамяшчаецца, замыкаючы за год круг. Апекс руху Сонечнай сістэмы адносна бліжэйшых зорак знаходзіцца ў сузор’і Геркулеса. Процілеглы апексу пункт — антыапекс. Апексам наз. таксама пункт арбіты ШСЗ, найб. аддалены на Пн ад плоскасці зямнога экватара.

т. 1, с. 421

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

нагляда́ць несов.

1. наблюда́ть;

н. зацьме́нне со́нца — наблюда́ть затме́ние со́лнца;

2. (осуществлять надзор) смотре́ть, присма́тривать, гляде́ть, пригля́дывать, следи́ть, наблюда́ть, надзира́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́гаралы, ‑ая, ‑ае.

1. Выпалены. На выгаралым іржышчы ляжала кучка шызага попелу. Бядуля. // Які пасох, загінуў ад спёкі. А тут, ля будана, па бурай, выгаралай траве скакалі цвыркуны-конікі. Асіпенка.

2. Які страціў афарбоўку ад уздзеяння сонца. Выгаралыя ад сонца валасы ўпалі на лоб і густым ценем засцілі хударлявы, загарэлы твар. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

garish

[ˈgerɪʃ]

adj.

1) непрые́мна я́ркі, зы́ркі

the garish sun — зы́ркае со́нца

2) я́ркі, крыклі́вы, безгусто́ўны (гарніту́р)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

beschátten

vt

1) зацьмі́ць

2) абараня́ць ад со́нца

3) азмро́чваць

4) сачы́ць, віжава́ць (за кім-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)