мо́длы, ‑аў.
Уст. Малітва. Маліўся дзядзька з тым разлікам, Каб кончыць модлы каля дома. Колас. Часамі .. [дзед] проста выдумляў свае ўласныя модлы, у якіх ад царкоўна-славянскай мовы не заставалася і знаку. Лужанін. // Моцная просьба, маленне. Зямля беларуская, сонечны край, Начуй нашы модлы любві! Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераба́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.
Разм. Пабачыць шмат чаго, усё або ўсіх, многіх. Сіроты... Колькі я перабачыў такіх на дарогах вайны!.. Ракітны. // Перажыць, зазнаць. Яны ж гэтулькі .. перабачылі разам, прайшлі гэтакія дарогі, і няма ніякага дзіва, што ён проста прывык да яе. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
про́чкі, ‑чак; адз. няма.
Разм. Пакіданне на некаторы час сваёй хаты, сям’і з прычыны нязгоды, неладоў. Пайсці ў прочкі. □ [Дубяга] проста выказаў свой пратэст, абурэнне і крыўду ў форме гэтых старых традыцыйных прочак. Колас. У такія часы Есіп іншы раз успамінаў пра Анэціны прочкі. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раслі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Памянш.-ласк. да расліна; невялікая, дробная расліна. Яны прывыклі глядзець на луг не проста, як на траву, а адрозніваць у гэтай траве безліч асобных раслінак. Чарнышэвіч. І, здаецца, ажываюць раслінкі, напіўшыся, абмыўшыся чыстай жыватворнай вільгаццю. Барашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
се́мкі, ‑мак; адз. семка, ‑а, н.
Разм. Насенне сланечніку, гарбуза, якое ўжываецца як ласунак. Хлопчыкі паселі на лаўку і пачалі лузгаць семкі, якімі надзяліў усіх Юрка. Бяганская. Дзве кабеты ў гумавых ботах і ватоўках прадаюць проста з мяшка гранёнымі шклянкамі падпражаныя сланечнікавыя семкі. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шарпа́к, ‑у, м.
Абледзянелая скарынка на паверхні снегу. Уся зямля пакрылася ледзяным шарпаком. Гурскі. Сядзяць [цецерукі], спачываюць, пасля даюць нырца проста на снег; праклёўваюць лёгенькі шарпак, кешкаюцца, што куры ў пяску — рыхтуюць ямкі — пасля зашыюцца ў бачок пад самы снег і паснуць на ноч. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шыбава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; незак.
Разм. Хутка, жвава, імкліва рухацца, ісці і пад. Маці стаяла на дварэ і праводзіла вачамі фурманку, што шыбавала ў бок лесу. Колас. Яшчэ на золку паўз будку шыбуюць у лес местачкоўцы. Навуменка. Дарогай вернаю сахаты Шыбуе проста да ракі. Прыходзька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
syllable [ˈsɪləbl] n.
1.ling. склад;
words of one syllable аднаскладо́выя сло́вы
2. : I know every syllable of the matter. Я ведаю кожную дэталь справы.
♦
not a syllable ні гу́ку, ні сло́ва;
in words of one syllable про́ста, я́сна, недвухсэнсо́ўна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
easy1 [ˈi:zi] adj.
1. лёгкі, няця́жкі
2. натура́льны, про́сты
3. спако́йны; бестурбо́тны
4. прые́мны; дружалю́бны
5. паво́льны
♦
as easy as anything/as ABC infml ве́льмі лёгкі; лёгка; про́ста;
easy money лёгкі заро́бак;
have an easy time BrE жыць без турбо́т
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Гале́лы ’шэлег’ (манета; Нас., з заўвагай: «Dinarii Halenses была мелкая саксонская манета»). З формы галеръ ’назва манеты’, якую прыводзіць Булыка (Запазыч., 77), форму гале́лы атрымаць немагчыма, нават калі лічыць, што тут адбылася асіміляцыя: гале́лы < *галеры. Трэба шукаць іншае зыходнае слова. З нумізматычных даследаванняў вядома, што назва манеты denarii Hallenses ці проста Hallenses (ад назвы швабскага горада Hall) ужывалася і ў форме Halleri (гл. R. Kiersnowski, Wstęp do numizmatyki polskiej wieków średnich. W‑wa, 1964, с. 121). Гэта апошняя праз пасрэдніцтва польск. мовы патрапіла ў бел.: гале́лы (націск!) < Halleri (з асіміляцыяй l — r > l — l).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)