валасо́к, -ска́, мн. -скі́, -ско́ў, м.
1. гл. волас.
2. Тонкая металічная ніць, спружына, дроцік у якім-н. механізме.
3. Тое, што і варсінка (у 2 знач.; спец.).
◊
На валаску (вісець) (разм.) — знаходзіцца ў вельмі ненадзейным, небяспечным становішчы.
Жыццё хворага на валаску.
На валасок (валаску) ад чаго — вельмі блізка (ад якога-н. няшчасця).
Быць на валасок ад смерці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адбараба́ніць, -ню, -ніш, -ніць; зак.
1. Кончыць барабаніць.
2. што і без дап. Паспешліва, невыразна прачытаць, выступіць і пад. (разм.).
А. адказ.
3. Адслужыць, адпрацаваць доўгі час на якой-н. цяжкай або малацікавай службе, рабоце (разм.).
А. дзесяць гадоў на будаўніцтве.
4. каго і без дап. Хутка прайсці, праехаць; завезці.
А. пехатою пяць кіламетраў.
А. на машыне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напо́мніць, -ню, -ніш, -ніць; зак.
1. аб кім-чым, пра каго-што і без дап. Прымусіць каго-н. успомніць.
Н. пра сябе.
Н. аб мінулым.
2. каго-што. Здацца падобным на каго-, што-н.; нагадаць.
Гэты чалавек напомніў сябра.
|| незак. напаміна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. напаміна́нне, -я, н. (да 1 знач.) і напамі́нак, -нку, м. Падзякаваць за н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разбалабо́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.
Разм. Разнесці (чуткі, пагалоскі і пад.); раззваніць, разбалбатаць. Убачыць хто ў .. [Ігната Апанасавіча] ў руках два вядры трускалак, а разбалабоніць на ўвесь свет ліха ведае што. Усё падлічыць, усё ўзважыць языкастая Будрычыха! Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фасо́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак.
Разм. Трымацца з фасонам (у 3 знач.); фарсіць. Косцік, звесіўшы свой бялявы хвалісты чуб на мяхі, фасоніў доўга. Яго ўжо некалькі разоў прасілі дзяўчаты сыграць, а ён быццам і не чуе. Сяркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ап’яні́ць, ‑ніць; зак., каго-што.
1. Прывесці да стану ап’янення; напаіць. Пах багуну ап’яніў чалавека.
2. перан. Прывесці да стану захаплення, узбуджанасці, экстазу. Слава ап’яніла яго. □ Застаецца ў памяці вобраз калгаснага брыгадзіра — рамантыка, якога расчуліла, ап’яніла вясна. Бярозкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запо́мніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
Захаваць, утрымаць у памяці. Першы ўрок у сваім трэцім класе Валя запомніць на ўсё жыццё. Дамашэвіч. Мікола на ўсё жыццё запомніў той дзень і час, як падышоў.. да роднай хаты. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
успе́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.
Утварыць пену, ператварыць у пену. Стары пад’ехаў да купкі людзей, нешта растлумачыў ім. Праз хвіліну людскі ланцужок праскакаў да Равекі, успеніў ваду, выбраўся на сухое і папраставаў полем у бок Мілага. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пага́ніць 1, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., што.
Разм.
1. Пэцкаць чым‑н., рабіць брудным. Паганіць хату. Паганіць рукі.
2. Ганьбіць. [Лясніцкі:] — Ваш стараста — здраднік. Суровая рука народа павінна знішчаць такіх мярзотнікаў, каб яны не паганілі нашу зямлю, не атручвалі наша чыстае паветра. Шамякін.
пага́ніць 2, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
Разм. Неадабральна, дрэнна адазвацца пра каго‑, што‑н. Раніцою ўстане [муж] і без слова ідзе на ток. Прыйдзе адтуль чорны ад пылу,.. памыецца і без слова садзіцца снедаць. Арыне іншы раз хочацца, каб ён паганіў ці пахваліў снеданне, і яна дапытваецца ў яго пра гэта. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дапо́ўніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.
Зрабіць больш поўным, дадаўшы чаго‑н. звыш таго, што ёсць; папоўніць. Дапоўніць кошык грыбамі. Дапоўніць адказ. □ Рэвалюцыйным заходнебеларускім паэтам удалося падслухаць і дапоўніць народныя песні і балады пра герояў вызваленчай барацьбы. У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)