Verbum

зрысава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; зак.

1. каго-што. Зрабіць копію якога-н. малюнка, узору і пад.

З. партрэт.

2. што. Пакрыць рысункамі ўсю паперу.

З. альбом.

3. што. Рысуючы, зрасходаваць (разм.).

З. аловак.

|| незак. зрысо́ўваць, -ваю, -ваеш, -вае.

|| наз. зрысо́ўванне, -я, н.

нага́, -і́, ДМ назе́, мн. но́гі і (з ліч. 2, 3, 4) нагі́, ног, Д нага́м, ж.

1. Адна з дзвюх ніжніх канечнасцей чалавека, а таксама адна з канечнасцей птушак і жывёл.

Доўгія ногі.

Пераступіць з нагі на нагу.

Левая нага.

2. Апора, ніжняя частка мэблі, пабудовы, механізма.

Стол на чатырох нагах.

◊

Адной нагой у магіле — быць блізкім да смерці.

Бегчы з усіх ног — вельмі хутка, што ёсць моцы.

Блытацца пад нагамі — замінаць, перашкаджаць каму-н.

Быць на роўнай назе з кім — быць у добрых сяброўскіх адносінах.

Збіцца з ног — стаміцца, змучыцца ад клопатаў, беганіны.

Ледзь вынесці ногі — пазбегнуць небяспекі, выратавацца.

Ледзь ногі носяць — аб вялікай стомленасці, старасці.

Ляжаць без задніх ног — не мець сілы паварушыцца (ад стомы і пад.).

Нага ў нагу — нароўні з кім-н., у адпаведнасці з кім-, чым-н.

На шырокую нагу (разм.) — вельмі багата, раскошна.

Ні нагой куды, да каго — не бываць дзе-н.

Ног не чуць пад сабой —

а) вельмі хутка;

б) вельмі стаміцца.

Падняцца на ногі — стаць дарослым, самастойным.

Падняць на ногі — усхваляваць, прымусіць трыво́жыцца.

Паставіць з ног на галаву — няправільна растлумачыць што-н.

Паставіць на ногі — вылечыць, выгадаваць да самастойнага жыцця.

Траціць грунт (глебу, зямлю) пад нагамі — пазбаўляцца таго, на чым грунтуецца грамадскае становішча, светапогляд і пад.

Устаць з левай (не з той) нагі — быць у дрэнным настроі.

|| памянш.-ласк. но́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

|| прым. нажны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

зба́віць¹, зба́ўлю, зба́віш, зба́віць; зба́ўлены; зак., што і чаго.

1. Адняць частку чаго-н. з мэтай змяншэння (цаны, колькасці і пад.); некалькі зменшыць, убавіць.

З. дзесяць рублёў з агульнай сумы.

З. крок (пайсці цішэй).

2. Пахудзець.

З. у вазе.

3. Зменшыць сілу чаго-н.

З. тон.

З. газ.

|| незак. збаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. збаўле́нне, -я, н. і зба́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (разм.).

адгарну́ць, -гарну́, -го́рнеш, -го́рне; -гарні́; -го́рнуты; зак., што.

1. Адгрэбці, адсунуць убок.

А. попел.

2. Адхіліць, адвесці ўбок, адсунуць.

А. валасы.

3. Разгарнуць, адкрыць (кнігу, сшытак і пад.); павярнуць з аднаго боку на другі, перагарнуць (старонку, ліст і пад.).

А. лісток календара.

|| незак. адго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.

кош, каша́, мн. кашы́, кашо́ў, м.

1. Сплеценая з лазы, карэння і пад. круглая пасудзіна ў выглядзе кашолкі для складання і пераноскі чаго-н.

Сплесці к.

Насыпаць к. бульбы.

К. грыбоў.

2. Скрыня ў млыне пад жорнамі, у якую засыпаюць збожжа для памолу.

|| прым. кашо́вы, -ая, -ае.

страсяну́цца, -сяну́ся, -сяне́шся, -сяне́цца; -сянёмся, -сеняце́ся, -сяну́цца; -сяні́ся; зак.

1. Здрыгнуцца, задрыжаць (ад моцных удараў, выбухаў).

Лісце на дрэвах страсянулася ад выбуху.

2. Скалануцца, уздрыгнуць ад страху, узрушэння і пад.

Дзіця страсянулася ад спалоху.

3. Страпянуцца, устаючы, выпростваючыся, абтрасаючыся і пад.

Сабака страсянуўся, вылезшы з будкі.

згусці́ць, згушчу́, згу́сціш, згу́сціць; згу́шчаны; зак., што.

Зрабіць густым або больш густым.

З. малако.

З. фарбы (перан.: у вусным апавяданні, адлюстраванні перабольшыць што-н. дрэннае, змрочнае і пад.).

|| незак. згушча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. згушчэ́нне, -я, н.