геадына́міка

(ад геа- + дынаміка)

навука аб глыбінных сілах і працэсах, якія ўзнікаюць пры эвалюцыі планеты Зямля, раздзел геафізікі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

літасо́лі

(ад літа- + лац. solum = зямля, глеба)

слабаразвітыя маласільныя глебы, якія фарміруюцца на шчыльных пародах, пераважна ў гарах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эўрыэдафі́чны

(ад эўры- + гр. edaphos = зямля);

э-ыя арганізмы — арганізмы, здольныя існаваць на самых розных грунтах (параўн. стэнаэдафічны).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

раскі́снуць, -ну, -неш, -не; раскіс, -сла; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пад дзеяннем вільгаці, вады ператварыцца ў вязкае месіва, размокнуць, разбухнуць.

Зямля раскісла.

Боты раскіслі.

2. перан. Расслабіцца, разамлець (ад гарачыні, выпіўкі і пад.).

Р. на сонцы.

Выпіў шклянку і раскіс.

3. перан. Паддацца залішняй чуллівасці.

|| незак. раскіса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

elements [ˈelɪmənts] n. pl.

1. the elements надво́р’е; звыч. дрэ́ннае надво́р’е

2. (of) асно́вы;

elements of algebra асно́вы а́лгебры;

the four elements зямля́, вада́, паве́тра і аго́нь

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

property [ˈprɒpəti] n.

1. ула́снасць, маёмасць;

public/personal property грама́дская/асабі́стая ўла́снасць

2. нерухо́мая маёмасць (дом, зямля)

3. уласці́васць, я́касць;

medical properties of plants ле́кавыя я́касці раслі́н

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Жаўква́ ’жоўты пясок, пясчаная зямля пад глебай’ (глуск., Янк. III), жо́лква ’жоўты пясок’ (Лексіка Пал., 100), жаўкле́ц ’жоўты пясок, пясчаная зямля’ (слаўг., Яшкін, 64). Паводле Брукнера (665), польск. тапонім żółkiew (параўн. укр. уласнае імя Жо́вква) да жо́ўкнуць (гл.). Як і ў жо́ўкнуць, жо́ўклы, тут адбылася семантычная кантамінацыя з жо́ўты (гл.). Параўн. жаўкры́нец, жаўтапёс, жаўця́к 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Таліна́ ’праталіна’ (ТС; беласт., Сл. ПЗБ), та́ліна ’мясціна, дзе сышоў снег’ (Варл.), толына́ ’праталка’ (Сл. Брэс.), та́леніна ’зямля, што паказваецца з-пад снегу’ (Арх. Федар.). Укр. талина́ ’расталая санная дарога’, польск. дыял. talina ’плеш на полі, пустое месца, дзе загінула збожжа’, славен. talina ’адталая зямля’. Утворана пры дапамозе суф. ‑ina ад *talъ, гл. талы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

завільгатне́ць, ‑ее; зак.

Пакрыцца, насыціцца вільгаццю, зрабіцца вільготным. Шыбы завільгатнелі. □ Па траву лягла раса. Яна была такая густая, што зямля ад яе завільгатнела. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ссе́сціся, ссядзецца; зак.

1. Выпасці ў выглядзе асадку з раствору.

2. Збегчыся, стаць карацейшым (пра матэрыял, тканіну).

3. Стаць больш шчыльным, цвёрдым. Зямля сселася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)