падпа́льшчык, ‑а, м.

Той, хто наўмысна ўчыніў пажар. Пачалося расследаванне справы аб пажары. Але падпальшчыкаў знайсці не ўдалося. Матрунёнак. // перан. Той, хто падбухторвае да чаго‑н. Дарма падпальшчыкі вайны На службу смерці ставяць атам. Тарас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няме́цкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да немцаў; які належыць немцам, уласцівы ім. Нямецкая мова. □ За гумном .. на высокім узгорку тырчыць аброслы бур’янам нямецкі дот, яшчэ з першай сусветнай вайны. Брыль.

•••

Нямецкі вугал гл. вугал.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пагадава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., заг. пагадуй; каго.

1. Выгадаваць, вырасціць усіх, многіх. — А яшчэ, не дай божа, бацька не вернецца з вайны, то хто дзяцей пагадуе. Лобан.

2. і без дап. Гадаваць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыку́льгваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Трохі, злёгку кульгаць; накульгваць. [Цімох] выйшаў з двара проста на поле і сцежкаю, прыкульгваючы, пашыбаваў у Крыніцы. Колас. Архіп — інвалід яшчэ першай .. германскай вайны — крыху прыкульгваў на адну, карацейшую нагу. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўцаге́лак, ‑лка, м.

Разм. Палавіна цагліны. Калі разбіралі царкву, Бацька, ад пылу шэры, Навазіў паўцагелкаў, А потым з іх склалі печку. Барадулін. Паўцагелкамі закладалі пасля вайны ўжо дзірку ў коміне, прывёзшы іх з ўчастка. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прапага́нда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Распаўсюджванне ў масах і тлумачэнне якіх‑н. ідэй, ведаў, вучэння. Прапаганда марксісцка-ленінскай тэорыі. Антырэлігійная прапаганда. // Ідэйнае ўздзейнічанне на шырокія масы, якое носіць палітычны характар. Імперыялістычная прапаганда непазбежнасці вайны.

[Ад лац. propaganda — тое, што трэба распаўсюджваць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карве́т, ‑а, М ‑веце, м.

1. Трохмачтавае ваеннае судна ў парусным флоце 18–19 стст.

2. Ахоўнае і разведачнае судна для барацьбы з падводнымі лодкамі ў англійскім і амерыканскім флотах у час другой сусветнай вайны.

[Фр. corvette.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

максі́м

[англ. maxim, ад H. Maxim = прозвішча амер. канструктара (1840—1916)]

станковы кулямёт, які быў на ўзбраенні многіх армій да 2-й сусветнай вайны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

марато́рый

(п.-лац. maratorius = які замаруджвае)

адтэрміноўка выканання абавязацельстваў, якая ўстанаўліваецца дзяржавай на пэўны тэрмін або да заканчэння якіх-н. надзвычайных абставін (напр. вайны).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Kregszustand

m -(e)s, -zustände вае́ннае стано́вішча; стан вайны́

den ~ verhängen [erklären] (über A) — уве́сці [аб’яві́ць] (дзе-н.) вае́ннае стано́вішча

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)