Verbum

не́рат, -а, М -раце, мн. -ы, -аў, м.

Рыбалоўная снасць канічнай формы ў выглядзе сеткавай камеры, нацягнутай на драўляны каркас, з кароткім конусападобным уваходам; верша.

Хлопцы лавілі карасёў нератам.

◊

Трапіць у нерат — знянацку, нечакана апынуцца ў безвыходным становішчы.

|| прым. не́ратны, -ая, -ае.

нераўня́, -і́, м. і ж. (разм.).

Пра чалавека, няроўнага з іншымі ў якіх-н. адносінах.

Ён ёй н.

нерашу́чы, -ая -ае.

Пазбаўлены рашучасці, цвёрдасці, поўны ваганняў.

Н. адказ.

|| наз. нерашу́часць, -і, ж.

нерв, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Адзін са шматлікіх пучкоў валокнаў у выглядзе белых канацікаў, якія ідуць ад галаўнога і спіннога мозга да органаў пачуццяў, мышцаў, залоз і інш. і даюць целу магчымасць рухацца і адчуваць.

Зрокавы н.

2. мн. Уся такая сістэма, якая вызначае дзейнасць арганізма, стан і паводзіны чалавека.

Нервы не вытрымалі.

3. перан. Цэнтр якой-н. дзейнасці, асноўная дзейная сіла чаго-н.

Нёман быў нервам сяла.

◊

Выматаць усе нервы (разм., неадабр.) — змучыць, давесці да знямогі.

Іграць на нервах (разм., неадабр.) — гнявіць, нерваваць каго-н. чым-н.

Трапаць нервы (разм., неадабр.) — хвалявацца, моцна нерваваць каго-н.

|| прым. нерво́вы, -ая, -ае.

Н. цэнтр.

Нервовыя хваробы.

Нервовая сістэма.

Н. цік.

нервава́цца, нерву́юся, нерву́ешся, нерву́ецца; нерву́йся; незак.

Быць ва ўзбуджаным, нервовым стане; хвалявацца, злавацца.

|| зак. панервава́цца, -рву́юся, -рву́ешся, -рву́ецца.

|| наз. нервава́нне, -я, н.

нервава́ць, нерву́ю, нерву́еш, нерву́е; нерву́й; незак., каго і без дап.

Даводзіць каго-н. да нервовага стану.

Гэта выступленне нервавала прысутных.

|| наз. нервава́нне, -я, н.

нерво́васць, -і, ж.

1. гл. нервовы.

2. Павышаная ўзбуджальнасць нервовай сістэмы.

нервовахво́ры, -ага, мн. -ыя, -ых, м.

Чалавек, які пакутуе на нервовую хваробу.

Клініка для нервовахворых.

|| ж. нервовахво́рая, -ай, мн. -ыя, -ых.

нерво́вы, -ая, -ае.

1. гл. нерв.

2. Лёгка ўзбуджальны, з раздражненнем нерваў.

Н. твар.

3. Якога лёгка расхваляваць; неспакойны.

Нервовая жанчына.

4. Неспакойны, трывожны (аб рабоце, жыцці і пад.).

Нервовая праца.

|| наз. нерво́васць, -і, ж. (да 2—4 знач.).

нерво́зны, -ая, -ае.

1. Хваравіта раздражняльны; які мае павышаную ўзбуджальнасць.

Н. чалавек.

2. Звязаны з раздражненнем, які выражае нервознасць.

Н. смех.

3. Неспакойны, трывожны.

Нервознае жыццё.

|| наз. нерво́знасць, -і, ж.