не́мач, -ы, ж. (разм.).

1. Недамаганне, слабасць, хвароба.

Забывацца на сваю н.

2. Гора, няшчасце.

Каб на яго (яе, іх, цябе, вас) немач; няхай яго (яе, іх, цябе, вас) немач (разм., груб.) — праклён са знач. «чорт яго (яе, іх, цябе, вас) бяры».

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

немета́л, -у, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Хімічна простае рэчыва, якое не належыць да металаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

не́мец¹ гл. немцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

не́мец², -мца, мн. -мцы, -мцаў, м. (разм.).

Нямы мужчына.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

неміласэ́рны, -ая, -ае.

1. Бязлітасны, суровы.

Н. чалавек.

2. перан. Вельмі моцны, незвычайны (пра што-н. непрыемнае, адмоўнае; разм.).

Неміласэрная гарачыня.

|| наз. неміласэ́рнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

немудраге́лісты, -ая, -ае (разм.).

Самы звычайны, просты; прымітыўны.

Н. інструмент.

|| наз. немудраге́лістасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

не́мцы, -аў, адз. не́мец, -мца, м.

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Германіі.

|| ж. не́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак.

|| прым. няме́цкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

не́мы, -ая, -ае.

Жудасны, страшэнны, дзікі, роспачны.

Н. крык.

Немым голасам (разм.) — вельмі моцна, што ёсць сілы (крычаць, плакаць).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ненаві́дзець, -джу, -дзіш, -дзіць; незак., каго-што.

Адносіцца з нянавісцю да каго-, чаго-н.

Н. ворага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ненаві́снік, -а, мн. -і, -аў, м.

Чалавек, які ненавідзіць каго-, што-н., жадае зла.

|| ж. ненаві́сніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. ненаві́сніцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)