перабы́ць, -бу́ду, -бу́дзеш, -бу́дзе; -бу́дзь; -бы́ты; зак. (разм.).
1. што і без дап. Пражыць нейкім чынам, перачакаць нейкі час, да якой-н. пары.
П. ноч у знаёмых.
2. Пабываць у розны час дзе-н. — пра ўсіх, многіх або пабываць у каго-н. у руках — пра ўсё, многае.
За апошні час тут перабыло многа людзей.
Колькі кніг перабыло ў яго руках.
|| незак. перабыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чын¹, -у і -а, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. -у. Службовы разрад у вайсковых і цывільных служачых.
Ч. маёра.
На заводзе ў яго быў вялікі ч., дырэктарскі.
2. -а. Пасада або асоба, якая займае пасаду (разм.).
Чыны дыпламатычнага рангу.
○ Класныя чыны — цывільныя званні, якія прысвойваюцца пракурорска-следчым работнікам пракуратуры.
Ніжні чын — салдат у царскай арміі ў адрозненне ад афіцэраў.
◊
Чын чынам (чынаром); чын па чыну (разм.) — найлепш; так, як трэба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
БАРД
(англ. bard),
спявак-казачнік у стараж. кельцкіх плямёнаў; у сярэднявеччы (гал. чынам у Ірландыі, Уэльсе, Шатландыі) — прафес. паэт-спявак, вандроўны ці прыдворны. Пад уласны акампанемент на кроце (струнны шчыпковы інструмент) выконвалі гераічныя песні-балады, баявыя, рэліг. і сатыр. песні, элегіі і інш. У наш час бардам наз. аўтара і выканаўцу аўтарскай песні.
т. 2, с. 306
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЕГЕТРЫ́Я
(ісп. behetría),
вольная сялянская абшчына ў Іспаніі ў сярэднія вякі. Была пашырана гал. чынам у перыяд Рэканкісты ў Кастыліі і Леоне. Мела самакіраванне, права выбіраць (мяняць) сеньёра і інш. Члены бегетрыі неслі вайсковую службу ў сеньёра ці караля ў час войнаў, былі звязаны з сеньёрам адносна невял. павіннасцямі. Пасля Рэканкісты бегетрыя паступова знікла.
т. 2, с. 370
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
niestosownie
недарэчы; не да месца; неналежным чынам; неналежна;
zachowywać się niestosownie — паводзіць (трымаць) сябе неналежна
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
аф-шо́р
(англ. off shore = літар. удалечыні ад берага)
від кампаніі, якая створана або зарэгістравана на тэрыторыі замежнай, галоўным чынам невялікай дзяржавы, і карыстаецца падатковымі льготамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
чайнво́рд
(ад англ. chain = ланцуг + word = слова)
задача-галаваломка на адгадванне слоў, размешчаных у клетачках такім чынам, што апошняя літара папярэдняга слова з’яўляецца першай літарай наступнага.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
niejako
нейкім (пэўным) чынам; у нейкай ступені;
był niejako jego opiekunem — ён у нейкай ступені быў яго апекуном;
była to niejako kara za jego przewinienia — гэта, пэўным чынам, было пакараннем за яго правіннасці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ability [əˈbɪləti] n.
1. уме́нне; уме́льства
2. здо́льнасць;
to the best of one’s ability (выяўля́ць) найле́пшым чы́нам свае́ здо́льнасці;
He has great ability in mathematics. У яго вялікія здольнасці да матэматыкі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Раска́хліваць ’напальваць празмерна’ (мсцісл., Юрч. Вытв.). Прэфіксальна-суфіксальнае ўтварэнне ад ка́хля, звычайнай дыялектнай рэалізацыі ка́фля (гл.). Семантычны ланцужок можа выглядаць наступным чынам: ’кафля’ → ’печка з кафлі’ → ’празмерна напальваць (печку).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)