чылі́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Тое, што і цырыкаць. Бойкія вераб’і чылікалі на хаце і снаваліся па палісаднічку. Колас. Ласкава чылікаючы, з імклівым свістам.. [птушкі] праносіліся над галавой. Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плуг, ‑а, М плузе; мн. плугі, ‑оў; м.

Сельскагаспадарчая прылада з шырокім металічным нарогам або дыскам для ворыва. Раман Шулядзяк толькі што адпрог з плуга каня і пусціў яго папасвіцца ў маладым дубняку над ярам. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штых, ‑а, м.

Тое, што і штык. — Цёмна, нічога не відаць, — сказаў чырвонаармеец, нагнуўшы галаву над цёмным прагалкам. — А ты штыхом памацай, — параіў другі. Крапіва. Вось і бойка. Куля з шаблямі, Штых з гарматай сустракаліся. Грамыка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарызо́нт, -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Уяўная мяжа неба і зямной ці воднай паверхні, а таксама прастора неба над гэтай мяжой.

Ні воблачка на гарызонце.

2. Уся бачная вакол назіральніка прастора, далягляд.

З самалёта адкрыўся шырокі г.

3. перан. Круг ведаў, інтарэсаў, ідэй.

Студэнт з шырокім гарызонтам.

Г. паэта.

4. перан. Круг дзеянняў, магчымасцей.

Перад моладдзю адкрыты шырокія гарызонты.

5. Узровень вады ў рацэ ці вадаёме (спец.).

Г. вады ў рацэ.

6. Пласт адкладанняў горных парод, які вылучаецца па якой-н. прыкмеце (спец.).

Г. вапняку.

◊

Знікнуць з гарызонту — перастаць з’яўляцца дзе-н., у якой-н. кампаніі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

эпіцэ́нтр

(п.-лац. epicentrum, ад гр. ері = над + kentron = цэнтр)

1) вобласць на паверхні Зямлі, размешчаная непасрэдна над ачагом землетрасення або выбуху;

2) перан. месца, дзе з найбольшай сілай праяўляецца якая-н. з’ява, падзея (напр. э. пажару, у эпіцэнтры падзей).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ВЕ́КТАРНАЕ ЗЛІЧЭ́ННЕ,

раздзел матэматыкі, у якім вывучаюцца дзеянні над вектарамі і іх уласцівасці. Яго развіццё ў 19 ст. выклікана патрэбамі механікі і фізікі. Пачалося з даследаванняў У.Гамільтана і Г.Грасмана па гіперкамплексных ліках. Падзяляецца на вектарную алгебру і вектарны аналіз.

Вектарная алгебра разглядае лінейныя дзеянні над вектарамі (складанне, адніманне вектараў, множанне вектараў на лік), а таксама скалярны здабытак, вектарны здабытак і змешаны здабытак вектараў. Сума a→ + b⃗ вектараў a→ і b⃗ — вектар, праведзены з пачатку a→ да канца b⃗, калі канец a→ і пачатак b⃗ супадаюць. Складанне вектараў мае ўласцівасці: a→+b⃗=b⃗+a→; (a→+b⃗)+c⃗=a→+(b⃗+c⃗); a→+0⃗=a→, a→+(-a→)=0⃗; дзе 0⃗ — нулявы вектар, -a→ — вектар, процілеглы вектару a→ (гл. Асацыятыўнасць, Камутатыўнасць). Рознасць a→ - b⃗ вектараў a→ і b⃗ — вектар x⃗ такі, што x⃗ + b⃗ = a→; рознасць a→ - b⃗ ёсць вектар, які злучае канец вектара b⃗ з канцом вектара a→, калі яны адкладзены з аднаго пункта. Здабыткам вектара a→ на лік α наз. вектар α a→, модуль якога роўны | α || a→| і які накіраваны аднолькава з вектарам a→, калі α > 0, і процілеглы пры α < 0. Калі α = 0 ці a→ = 0⃗, то α a→ = 0⃗. Уласцівасці множання вектара на лік: α(a→+b⃗)=αa⃗+αb⃗; (a→+b⃗)α=a→α+b⃗α; α(βa⃗)=(αβ)a→; 1∙a→=a→. Пры каардынатным заданні вектараў розным дзеяннем над вектарамі адпавядаюць дзеянні над іх каардынатамі. У вектарным аналізе вывучаюцца вектарныя і скалярныя функцыі аднаго ці некалькіх аргументаў і дыферэнцыяльныя аперацыі над гэтымі функцыямі (гл., напр., Градыент, Дывергенцыя).

А.А.Гусак.

т. 4, с. 63

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

накпі́ць, ‑кплю, ‑кпіш, ‑кпіць; зак., з каго-чаго, над кім-чым і без дап.

Злосна пасмяяцца, паздзекавацца з каго‑, чаго‑н. Ашукаць або хоць накпіць з акупанта быў немалы гонар. Лужанін. А дзед сядзе каля дуба, Кій паложыць на траву, Люльку возьме ў рот бяззубы І пахіліць галаву, Ды пачне сваё казанне, Як павінен жыць Сымон, Каб праз тое навучанне Лепш прыбраць яго ў палон, Бо таму не збыць пакуты, Хто б над старасцю накпіў. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

practical

[ˈpræktɪkəl]

adj.

1) практы́чны

2) кары́сны, мэтазго́дны

3) спрактыкава́ны, з практы́чнымі ве́дамі; дзелаві́ты, практы́чны (пра чалаве́ка)

a practical farmer — спрактыкава́ны земляро́б

4) факты́чны

to have practical control of — мець факты́чную ўла́ду над чым-н.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

above

[əˈbʌv]

1.

adv.

1) наве́рх, угару́, уго́ру

stairs leading above — схо́ды, што вяду́ць наве́рх

2) уве́рсе, угары́

3) ране́й; вышэ́й

from what was said above — з таго́, што ска́зана ране́й

as stated above — як ска́зана ране́й

4) вышэ́йшы ра́нгам, ула́дай

to make an appeal to the court above — апэлява́ць да вышэ́йшага су́ду

2.

prep.

1) вышэ́й за, вышэ́й як

The elevator does not go above the third floor — Ліфт ня йдзе́ вышэ́й за трэ́ці паве́рх

above zero — вышэ́й нуля́, над нулём

2) над

a sword above his head — меч над яго́най галаво́ю

He kept his head above water — Ён трыма́ў галаву́ над вадо́ю

A captain is above a sergeant — Капіта́н вышэ́йшы ра́нгам за сяржа́нта

3) больш як, больш за што

Not above twenty dollars — Ня больш, як два́ццаць даля́раў

4) па-над, над чым

The president should not be above the law — Прэзыдэ́нт не паві́нен быць па-над зако́нам

3.

adj.

вышэ́йназва́ны; вышэ́йзгада́ны; вышэ́й успо́мнены

the above fact — вышэ́йзгада́ны факт

4.

n.

вышэ́й напі́санае, ране́й ска́занае

•

- above all

- from above

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ахра́ннік, ‑а, м.

Агент ахранкі. Мікіту цяпер, калі ён задумаўся над словамі Зубковіча, пачынае здавацца, што вось-вось выйдзе нехта з-за стога, з-за хлява, возьме яго загрудкі і запытае: служыў ты ахраннікам ці не? Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)