1. Які не мае здатнасці да чаго‑н.; няздольны. Няздатны да вучобы. Няздатны спяваць. □ Думала [Галя]: а чаму б ім сапраўды не з’ехаць туды, дзе іх ніхто не ведае, з’ехаць ад гэтай паняверкі, ад косых позіркаў. Хіба яна такая ўжо няздатная, што нідзе сабе і месца добрага не знойдзе?Сабаленка.
2. Які не падыходзіць для чаго‑н.; непрыгодны. Можна было падумаць, што.. [Андрэй] толькі тое і робіць — смяецца ўвесь дзень, на другое няздатны.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́нцырны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да панцыра (у 1 знач.), з’яўляецца панцырам. Панцырныя даспехі.
2. Які мае адносіны да панцыра (у 2 знач.); які пакрыты панцырам. Панцырныя рыбы.
3. Зроблены з металічных кольцаў, якія ўваходзяць адно ў другое. Ложак з панцырнай сеткай.
4.Спец. Пакрыты металічнай абшыўкай, бранёй.
5. Які мае адносіны да панцыра (у 4 знач.). Панцырны скафандр.
6. Які мае цвёрдае покрыва (пра плады некаторых раслін). Панцырныя сарты сланечніку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Заняць другое месца, размясціцца ў іншым месцы. Перамясціцца на другі канец лаўкі. □ Шэя трошкі падбег, .. потым ёмка ўскочыў на кончык восі і прысеў перш на аглабіне, потым перамясціўся ў перадок.Гартны.Разам з дэлегатамі ў залу для пасяджэнняў перамясцілася шматлікая армія фотакарэспандэнтаў, работнікаў кіно і тэлебачання.Філімонаў.// Змяніць месца свайго знаходжання, перайсці, перабрацца куды‑н. Полк перамясціўся ў другі горад. □ Здавалася, што ўсё жывое перамясцілася туды, на балота.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закі́нуццасов.
1. заки́нуться;
мяч ~нуўся за плот — мяч заки́нулся за забо́р;
2. затеря́ться;
3. (принять другое положение) заки́нуться; (о голове — ещё) запроки́нуться;
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Квяліць ’дражніць, крыўдзіць’ (Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг., Жыв. сл., З нар. сл., Сцяц., Мат. Гом., Грыг., Янк. БП). У апошняй крыніцы: «Маўчанка не квяліць, але славу вялічыць». Укр.квілити, рус.квелить ’тс’, балг.цвеля ’гнявіць’, серб.-харв.цве́лити ’засмучваць’, славен.cvéliti ’тс’, польск.kwielić ’плакаць’, ст.-чэш.kvieliti ’плакаць, мучыць’, в.-луж.cwělić ’мучыць’. Прасл.kvěliti — каўзатыў да kviliti. Першае мела значэнне ’вымушаць плакаць’, другое — ’плакаць’ (Слаўскі, 3, 488; ЕСУМ, 2, 418; Ваян, RÉS, 37, 156–157). Паралелі за межамі славянскіх моў адсутнічаюць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адво́дм
1. (чаго-н у другое месца) Ábführung f -, Ábleitung (вадыі г. д), Wégführen n -;
2.тэх Zwéigrohr n -(e)s, -e; Zwéiglini¦e f -, -n;
3.юрыд Zurückweisung f -, -en; Áblehnung f -, -en;
◊ дзе́ля адво́ду вачэ́йразм zur Täuschung, zum Schein, zur Írreführung
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
блы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак.
1.што. Бязладна пераплятаць (пра ніткі, валасы і пад.).
Б. валасы.
2. Гаварыць, расказваць без лагічнай сувязі; памыляцца.
3. Памылкова прымаць адно за другое.
Б. блізнят.
4. Не цвёрда разбірацца ў чым-н.
Б. словы.
Б. даты.
5. Расстройваць, разладжваць.
Б. планы.
6. Наўмысна ўскладняць, рабіць незразумелым.
Б. сляды (таксама перан.: старацца адвесці падазрэнне).
7. Умешваць каго-н. у якую-н. непрыемную справу.
|| зак.заблы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 1, 5 і 6 знач.), зблы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 1—6 знач.), пераблы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 1—4 і 6 знач.) іублы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 7 знач.).
|| наз.блы́танне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зблы́тацьсов., в разн. знач. спу́тать; (принять одно за другое — ещё) перепу́тать, смеша́ть;
з. пра́жу — спу́тать пря́жу;
з. паня́цці — спу́тать (смеша́ть, перепу́тать) поня́тия;
з. ву́чня падка́зкай — спу́тать ученика́ подска́зкой;
◊ з. ка́рты — спу́тать (попу́тать) ка́рты
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абу́ць, абую, абуеш, абуе; зак., каго-што.
1. Надзець сабе ці каму‑н. на ногі абутак. Абуць дзіця. □ Стаіць [яблыня] падобна да тае Дзяўчынкі невялічкай, Што ножкі босыя свае Абула ў чаравічкі.Лужанін.
2. Забяспечыць абуткам. Беглі дні. Кончылася вайна. Хлопцаў адзелі і абулі.Асіпенка.
•••
Абуць у лапці — а) абхітраваць, абмануць. Каза, а не дзеўка — адно вока таўчэ, а другое меле. І пароды хітрай. Ураз у лапці абуе.М. Ткачоў; б) давесці да беднасці. Гулі ў лапці абулі.Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зава́л, ‑у і ‑а, м.
1.‑у. Мноства чаго‑н. скіданага, зваленага ў беспарадку. На кожным кроку — вялізныя вываратні, завалы.Краўчанка.Каменныя нагрувашчванні сустракаліся ўсё часцей, пераходзілі ў суцэльныя завалы.Шыцік.// Штучная перашкода, мноства наваленых адно на другое дрэў, бярвён і пад. Зрабіць завал на дарозе. □ Праезду не было. Людзі выйшлі прыбіраць завал з пілкамі і сякерамі.Лужанін.
2.‑а. Тое, што і завала (у 1 знач.). Хата Паўлюкова была завалена з сярэдзіны сакрэтным завалам.Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)