nearly [ˈnɪəli] adv.
1. ама́ль, каля́, прыблі́зна;
It’s nearly five o’clock. Зараз амаль пяць гадзін.
2. ледзь не, чуць не;
He nearly drowned. Ён ледзь не ўтапіўся;
nearly blind напаўсляпы́, паўсляпы́
♦
not nearly далёка не, зусі́м не, ні ў я́кім ра́зе;
not nearly enough зусі́м недастатко́ва; зна́чна менш, чым трэ́ба;
pretty nearly ама́ль (што), ледзь(ве); ледзь не, чуць не
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Начоўкі ’ночвы’ (Грыг., Гарэц., Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС, Янк. 1, Растарг.), рэдка начоўка ’тс’ (маладз., П. С., Сл. ПЗБ), укр. ночо́вки ’тс’, рус. ночёвки, ночёвка ’тс’, польск. niecki ’тс’, чэш. necky ’тс’, дыял. necůvky ’карыта’, в.-луж. mjecki ’тс’, н.-луж. mjacki ’цэбар; дзежка’, палаб. nacťai ’карыта’, славен. nečkȇ ’дзежка’, дыял. nàčkə ’тс’, балг. дыял. нъ́щки ’тс’. Памянш. да прасл. *nьktjy, род. скл. *nьkеjьve, або *nьktva (гл. ночвы), параўн. Брукнер, 360; Шустар-Шэўц, 12, 917; Махэк₂, 393; Бязлай, 2, 218. Меркаванні пра балтыйскае паходжанне бел. начоўка, нечоўка (з літ. nakočià, niekočià ’карыта’ або пад яго ўплывам, гл. Грынавяцкене і інш., Lietuv. kalbot. klausimai, 16, 1975, 183) недастаткова абгрунтаваныя (гл. Лаўчутэ, Балтизмы, 146) у першую чаргу па лінгвагеаграфічных прычынах — формы на ‑а вядомы на рускай тэрыторыі далёка за межамі балтыйскіх уплываў (як у паўднёварускіх, так і ў паўночнарускіх гаворках, гл. СРНГ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
away
[əˈweɪ]
adv.
1) дале́й
Get away from the fire — Адыдзі́ся дале́й ад агню́
2) далёка
far away from home — далёка ад до́му
a mile away — за мі́лю адгэ́туль
3) абазнача́е рух, аддале́ньне
to go away — адыйсьці́ся; пайсьці́
He is away — Няма́ яго́
throw away — вы́кінуць
to turn away — адвярну́цца
to give away — адда́ць
4) абазнача́е заніка́ньне, зьнішчэ́ньне
The sounds died away — Гу́кі заме́рлі
to boil away — выкіпа́ць
waste away — со́хнуць, занепада́ць здаро́ўем
5) бесьпераста́нку, безупы́нна
to work away — безупы́нна працава́ць
6) адра́зу ж, за́раз жа
Fire away! — За́раз жа страля́й!
•
- Away with him
- do away with
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
заве́сці, -вяду́, -вядзе́ш, -вядзе́; -вядзём, -ведзяце́, -вяду́ць; завёў, -вяла́, -ло́; -вядзі́; -ве́дзены; зак.
1. каго-што. Ведучы, змясціць куды-н., увесці.
З. каня ў стайню.
2. каго (што). Ведучы, даставіць куды-н. мімаходам, па дарозе.
З. дзіця ў сад.
3. каго (што). Ведучы, накіраваць куды-н., вельмі далёка, не туды, куды належыць.
З. ў балота.
4. што. Устанавіць, арганізаваць.
З. новыя парадкі.
У нас так заведзена.
5. каго-што. Набыць, абзавесціся кім-, чым-н.
З. пчол.
З. гаспадарку.
6. што. Пачаць што-н. (што абазначаецца назоўнікам).
З. гаворку.
З. песню.
З. дружбу.
7. што. Прывесці ў дзеянне, пусціць у ход (механізмы).
З. гадзіннік.
З. матор.
|| незак. заво́дзіць, -во́джу, -во́дзіш, -во́дзіць.
|| наз. заво́д, -у, М -дзе, м. (да 7 знач.) і заво́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 7 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зза́ду
1. нареч. (где) позади́, сза́ди; назади́;
ён сядзе́ў далёка з. — он сиде́л далеко́ позади́;
2. нареч. (откуда) сза́ди;
напа́сці з. — напа́сть сза́ди;
3. в знач. предлога с род. поза́ди, сза́ди; за (кем, чем);
ён ішо́ў з. во́за — он шёл позади́ (сза́ди) во́за, он шёл за во́зом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
заплы́сці I сов.
1. заплы́ть;
з. за буй — заплы́ть за буй;
2. (удалиться, плывя) уплы́ть;
ён ве́льмі далёка ~лы́ў — он о́чень далеко́ уплы́л
заплы́сці II сов., в разн. знач. заплы́ть;
све́чка ~лыла́ — свеча́ заплыла́;
кана́ва ~лыла́ гле́ем — кана́ва заплыла́ и́лом;
во́чы ~лылі́ сляза́мі — глаза́ заплы́ли слеза́ми
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
zabiec
zabie|c
зак. забегчы;
~c daleko — далёка забегчы;
~c z tyłu (z boku) — забегчы ззаду (збоку);
~c komu drogę — заступіць каму дарогу;
serce krwią ~glo — сэрца аблілося крывёй
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
entférnt
1.
a
1) адда́лены, далёкі
ich bin weit davón ~ — я далёкі ад таго́, каб…
2.
adv здалёк, далёка, на адле́гласці
etw. ~ ándeuten — то́нка намякну́ць на што-н.
~ verwándt sein — быць далёкім сваяко́м
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
забрысці́, ‑брыду, ‑брыдзеш, ‑брыдзе; ‑брыдзём, ‑брыдзяце; пр. забраў, ‑ла, ‑ло; зак.
Разм.
1. Брыдучы, зайсці далёка. [Тварыцкі] не даглядзеў чараду, і адна карова забрыла ў лес. Чорны. — Добрую сухастоіну знайсці нялёгка: аж пад Пугачову грыву забрылі. М. Стральцоў.
2. Брыдучы, зайсці куды‑н. выпадкова, мімаходам. Ніхто не заглядвае, мабыць, сюды, Не кратае хмызу, зарослых дарожак, Хіба забрыдзе калі лось малады, Зашоргае лісцем асыпаным вожык. Ляпёшкін. З хаты Тарэнта бачыць увесь свой хутар, кожнага чалавека, які забрыдзе на яго зямлю. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́льнасць, ‑і, ж.
1. Свабода, незалежнасць. Мы кубкі ўздымалі За вольнасць людскую, за праўду на свеце. Броўка. [Белавус:] — Ішлі вы на смерць, на змаганне За люд наш, за вольнасць зямлі. Колас. // Самастойнасць, неабмежаванасць у дзеяннях. Дзесьці далёка засталася вайна, перапоўненыя салдатамі эшалоны, лазарэт, і вось ён вольны, сам па сабе, нікому не падуладны чалавек. Захацелася хутчэй і паўней адчуць гэтую вольнасць. Галавач.
2. Парушэнне агульнапрынятых правіл, адступленне ад нормы. Паэтычная вольнасць.
3. Нястрыманасць, фамільярнасць; нетактоўнасць. Вольнасць у абыходжанні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)