аі́л

(цюрк. ail)

1) пасёлак качавога тыпу ў кіргізаў і алтайцаў у мінулым;

2) сельская адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Кыргызстане;

3) качавая сямейная група ў мангольскіх народаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

інтэрлінгві́стыка

(ад інтэр- + лінгвістыка)

раздзел мовазнаўства, які вывучае праблемы, звязаныя са стварэннем і функцыяніраваннем штучных моў, як міжнародных тыпу эсперанта, інтэрлінгва, так і матэматычных і інфармацыйна-лагічных.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

монацэнтры́зм

(ад мона- + цэнтр)

тэорыя ў антрапалогіі аб паходжанні чалавека сучаснага тыпу і людскіх рас ад адной формы выкапнёвага чалавека ў адной вобласці зямнога шара (проціл. поліцэнтрызм).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

экано́мія

(гр. oikonomia = загадванне гаспадаркай)

1) ашчаднасць, беражлівасць пры расходаванні чаго-н.;

2) уст. памешчыцкая гаспадарка капіталістычнага тыпу;

3) выгада, якая атрымліваецца пры ашчадным расходаванні чаго-н.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

экасе́з

(фр. écossaise, ад écossais = шатландскі)

шатландскі народны танец тыпу кадрылі, які з канца 17 ст. атрымаў шырокае распаўсюджанне як бальны, а таксама музыка да гэтага танца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Арбо́н ’аўтобус’ (Сцяшк.). Літ. arbonas ’тс’ (Baltistica, 9, 221). Паходзіць ад назвы швейцарскага горада Арбон, дзе вырабляліся машыны гэтага тыпу (MKL, 1, 133).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Надбольшы ’найбольшы’ (ТС). Замена най- на над‑ пад уплывам кампаратыўнай функцыі прыназоўніка, які ўжываецца ў спалучэннях тыпу: нема над ліпка смашнейшой рыбы (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АЦЫЛІ́РАВАННЕ,

хімічная рэакцыя ўвядзення ў малекулу арганічных рэчываў ацыльнай групы (RCO). У залежнасці ад тыпу ацыльнай групы адрозніваюць ацэтыліраванне (ацыл воцатнай кіслаты), бензаіліраванне (ацыл бензойнай кіслаты), фарміліраванне (астатак мурашынай кіслаты HCO) і інш. Выкарыстоўваецца ў лабараторным і прамысл. сінтэзе для «захоўвання» рэакцыйназдольных гідраксільных і амінных груп, таксама ў вытв-сці лекаў.

т. 2, с. 163

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕКО́Н

(англ. bacon),

засоленая ахалоджаная палавіна свіной тушы, без ніжніх канечнасцяў, пазваночніка, касцей таза, грудзіны. Характарызуецца нятлустым сакавітым мясам, пранізаным роўнымі слаямі сала, а таксама белай тонкай скурай без плямаў і пашкоджанняў. Для атрымання бекону выкарыстоўваюць маладых (6—8 мес) свіней мяснога тыпу, якія адкормліваюцца па спец. схеме (беконны адкорм).

т. 2, с. 378

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ЗАЯЛО́ЎЕ,

балота ў Івацэвіцкім і Бярозаўскім р-нах Брэсцкай вобл., у вадазборы р. Жыгулянка. Нізіннага тыпу. Пл. 8,6 тыс. га, у межах прамысл. пакладу 7,1 тыс. га. Глыб. торфу да 5,3 м, сярэдняя 1,5 м. Ёсць сапрапель. Балота часткова асушана, выкарыстоўваецца пад сенажаць. На неасушанай ч. пераважае імхова-асаковая расліннасць.

т. 7, с. 26

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)