Які мае адносіны да балота; уласцівы балоту. Балотная твань. Балотныя глебы.// Прызначаны для работы на балоце. Балотны плуг. Балотныя боты.// Які расце, жыве на балоце. Балотная трава. Балотная птушка. □ Над грэбляй пранеслася шыракакрылая балотная сава.Самуйлёнак.
•••
Балотная ліхаманкагл. ліхаманка.
Балотны бабёргл. бабёр.
Балотны газгл. газ 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
scorch
[skɔrtʃ]
v.t.
1) прыпа́льваць
to scorch the shirt in ironing it — прыпалі́ць кашу́лю, прасу́ючы
2) высу́шваць, спа́льваць
grass scorched by the sun — трава́ спа́леная со́нцам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Rásen
I
m -s, -
1) газо́н, трава́, муро́г
2) дзёран;
den ~ kurz hálten* падстрыга́ць газо́н
II
n -s шале́нства, раз’ю́шанасць, буя́нства;
zum ~ bríngen* даво́дзіць да шале́нства
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Літба ’двухпялёстнік парыжскі, Circaea lutetiana L.’ (Касп.), маг.літпа ’тс’ (Кіс., Дэмб.). Няясна. Магчыма, назва звязана прыкметамі магічнасці з чэш. лексемамі litba, úlitba ’лівень’, ’ахвяраванне віна або іншай вадкасці багам’. У такім выпадку — да ліць (Трубачоў, Эт. сл., 15, 159). У іншых славян: польск.czarownik, чэш., славац.čarovník, харв.vilenička trava (< víla ’русалка’), рус.волшебная трава, колдовская трава, бел.чараўніца, калдуха, а таксама ням.Hexenkraut, Zauberkraut, франц.herbe aux sorciers, — з’яўляюцца перакладам лац. назвы, пра якую ведалі, што яна са ст.-грэч.κιρκαία, якое паходзіць ад імя чараўніцы Цырцэі (Кіркі).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Муша́рына ’лясная трава карычневага колеру’ (глус., Янк. Мат.). Утворана ад му́ха (гл.) пры ад’ідэацыі лексемы віш (вішар, ⁺вішарына). Параўн. таксама мша́ры (гл.).
Мушары́на ’невялікая балоцістая мясцовасць, парослая мохам і альхой’ (палес., Талст.). Да імша́ра (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БАХМЕ́ЦЬЕЎ Уладзімір Мацвеевіч
(14.8.1885, г. Зямлянск Варонежскай вобл., Расія — 16.10.1963),
рускі пісьменнік. Творы вызначаюцца вастрынёй і актуальнасцю праблематыкі. У апавяданнях, аповесцях і нарысах адлюстроўваў жыццё сібірскага сялянства («Нядзеля», 1910; «Сухі патоп», 1914; «Маці», 1916), падзеі рэв. эпохі («Памылка», 1924; «Жалезная трава», 1926; «Цень у полымі», 1929) і грамадз. вайны (раманы «Злачынства Марціна», 1928; «Наступ», 1933—40). Творы пра Вял. Айч. вайну раскрываюць гераізм і мужнасць сав. салдатаў. Аўтар кн. «Вячаслаў Шышкоў» (1947).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
наўздзі́ў, прысл. і прыназ.
1.прысл. На дзіва; надзвычайна. Трава.. [на лузе] была балотная, наўздзіў рослая, густая.Сачанка.Раніца настала наўздзіў спакойная і прыгожая.Дуброўскі.Адзенне на ўсіх [людзях] было наўздзіў абшарпанае, заношанае.Лынькоў.
2.прыназ.зД. Спалучэнне з прыназоўнікам «наўздзіў» выражае аб’ектныя адносіны: на дзіва каму‑, чаму‑н. Бацька.. зусім нечакана, наўздзіў суседзям захапіўся вудамі.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расі́сты, ‑ая, ‑ае.
1. Пакрыты вялікай расой. Расістая трава. □ След бліскучы, слуп агністы, Лёг ад месяца ў вадзе. Дол вільготны і расісты...Колас.Па расістай сцяжынцы Мікітка спяшаецца да возера.П. Ткачоў.
2. Які суправаджаецца вялікімі росамі. А вясна зелянее лугамі У расістае ранне, І смяюцца русалак вачамі Зоры ночкаю ў шэрым тумане.Тарас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ахра́пак (БРС, Касп., КЭС, лаг.), ахрапка (Яўс.), ахрапʼе ’бацвінне’ (БРС, Касп.), ’трава, лісты бручкі і інш. для свіней’ (Янк. Мат.). З а‑ і храпа, храпка, храпʼе ’бацвінне’, што звязана, відаць, з храпаць ’ламаць з трэскам’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Труп’ян ‘блёкат чорны, Hyoscyamus niger W.’ (чавус., Мат. Маг. 2). Няясна; магчыма, з дэфармаванага дурнапʼя́н ‘тс’ пры ад’ідэацыі лексемы труп — з-за атрутнага і адурманьваючага дзеяння расліны. Параўн. іншыя назвы расліны: дур‑трава, дыдыр, мардоўнік, укр.шалы.