Verbum

анлайнавы слоўнік

wound

[wu:nd]

1) ра́на f.

to dress a wound — перавяза́ць ра́ну

2) пашко́джаньне

[wu:nd]

v.t.

ра́ніць, Figur. пара́ніць

His unkind words wounded her — Яго́ныя зло́сныя сло́вы пара́нілі ёй душу́

[waʊnd]

v., p.t., p.p. of wind

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Гры́жа ₁ ’грыжа’ (БРС). Рус. гры́жа, укр. гри́жа ’тс’ (агляд матэрыялу гл. у Трубачова, Эт. сл., 7, 161–162). Да *gryz‑ti ’грызці’: *gryz‑ja. Гл. яшчэ Фасмер, 1, 466.

Грыжа ₂ ’сварка, лаянка і да т. п.’ (Нас.) ’згрызота’ (Шат., Сцяц.), ’грызня’ (Жд. 1). Належыць да слав. (прасл.) *gryža ’хваляванне, клопаты, гора, хвароба, рана, згрызота і г. д.’ (агляд у Трубачова, Эт. сл., 7, 161–162), якое паходзіць з *gryz‑ja (да *gryzti ’грызці’).

Гры́жа ₃, грыжан, грыжына ’бручка’ (у паўночнай Беларусу гл. Смулкова, Лекс. балтызмы, 40). Запазычанне з літ. мовы (параўн. літ. gríežtas; Смулкова, там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

по́зна прысл spät;

по́зна ўве́чары spät am Ábend;

ра́на або́ по́зна über kurz oder lang;

◊ ле́пей по́зна, чым ніко́лі bésser spät als nie(mals);

хто по́зна прыязджа́е, той ко́сці абгрыза́е ≅ wer zulétzt kommt, sitzt hínter der Tür; wer zu spät kommt, den bestráft das Lében

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

rule¹ [ru:l] n.

1. пра́віла; но́рма; пры́нцып;

break the rule пару́шыць пра́віла;

follow the rules выко́нваць пра́вілы;

rules of behaviour пра́вілы паво́дзін;

unwritten rules няпі́саныя пра́вілы

2. прывы́чка, звы́чай;

as a rule як пра́віла;

Make it a rule to get up early. Завядзі сабе правіла ўставаць рана.

3. кірава́нне; ула́да

4. ліне́йка

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

бесклапо́тны, ‑ая, ‑ае.

Які не праяўляе клопату, турботы пра свае справы, паводзіны і пад. Ледзь не з першага дня Зіну акружыла самая гарачая хлапечая ўвага. Гэта часам рабіла яе бесклапотнай, легкадумнай. Шыцік. Толькі сляпы не ўбачыць, што .. [Дзіна] бесклапотная аж залішне. Навуменка. [Дамброўскі:] — Пан капітан залішне бесклапотны: У вас пад бокам тоіцца атрад... А вы спакойна седзіце ў палацах. Глебка. // Поўнасцю свабодны ад турбот. Бесклапотнае жыццё. □ Эх вы, бесклапотныя дні дзяцінства, што адляцелі сном так рана. Мележ. // Які выражае бесклапотнасць, бестурботнасць. Бесклапотны смех. Бесклапотная гамонка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штыкавы́, ‑ая, ‑ое.

Які мае адносіны да штыка ¹, служыць для прымацавання штыка ¹ (у 1 знач.). Штыкавая трубка. □ Прыйшло чалавек сто, а можа і яшчэ больш. Ды ўсе з нажамі, з нейкімі кінжаламі, нават са штыкавымі цесакамі, якія дзе ў каго пазаставаліся з вайны. Дубоўка. // Нанесены, зроблены штыком. Штыкавая рана. □ Трэба, каб твой росчырк быў Падобны бліскавіцы грому, Падобны ўдару штыкавому. Танк. // Які адбываецца, робіцца з прымяненнем штыкоў (пра рукапашны бой). [Алешын:] Глядзіце: вораг уцякае — Не вытрымаў атакі штыкавой. Бачыла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ugly

[ˈʌgli]

adj.

1) бры́дкі, непрыго́жы

an ugly house — непрыго́жы дом

an ugly face — бры́дкі твар

2) дрэ́нны, непрые́мны

an ugly task — непрые́мнае зада́ньне

3) небясьпе́чны

an ugly wound — небясьпе́чная ра́на

4) informal з паску́дным хара́ктарам; зласьлі́вы; сварлі́вы, агі́дны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

жывы́, -а́я, -о́е.

1. Такі, які жыве, валодае жыццём; проціл. мёртвы.

Жывая істота.

Жывыя кветкі.

2. Які мае ацносіны да жывёльнага або расліннага свету.

Жывая прырода.

3. Поўны жыццёвай энергіі, сіл; актыўны, дзейны.

Хлопец быў малады, вясёлы, ж.

Ж. тэмперамент.

Жывая работа.

4. Сапраўдны, натуральны, арыгінальны.

Жывая рэчаіснасць.

Паказаць у творы жывых людзей.

Ж. прыклад гераізму.

5. Бойкі, поўны руху, ажыўлены.

Жывая дарога.

6. Выразны, яркі.

Жывая мова рамана.

Ж. паказ падзей.

Жывыя ўспаміны.

7. Які сапраўды існуе, яшчэ не знік.

Жывая граматычная форма.

Жывая літаратурная мова.

8. Які захоўваецца ў памяці, не забываецца.

Старыя будынкі — жывая гісторыя горада.

○

Жывая вага — вага жывой жывёліны (у процілегласць чыстай вазе мяса).

Жывая мова — мова, якой карыстаецца народ.

Жывая сіла (спец.) — людзі, жывёла (у адрозненне ад механізмаў, тэхнікі).

Жывое срэбра — ртуць.

◊

Браць (узяць) за жывое (разм.) — даймаць (даняць) чым-н., расстройваць (расстроіць), прымушаць (прымусіць) нервавацца.

Жывая капейка — пра ўсё, што дае прыбытак, даход.

Жывая крыніца — пра тое, што існуе ў сваім першапачатковым, натуральным стане.

Жывая рана —

1) рана, якая яшчэ не зажыла;

2) перан. вострае, нядаўняе гора, пакута.

Жывога месца няма (разм.) — пра вельмі збітага чалавека.

Жывое слова —

1) вусная мова ў адрозненне ад пісьмовай;

2) яркая мова, цікавае слова, якое хвалюе слухача.

Жывы труп — пра вельмі слабага, худога, хворага, блізкага да смерці чалавека.

Зачапіць за жывое — усхваляваць, закрануўшы што-н. важнае для каго-н.

На жывую нітку (разм.) — нетрывала, на скорую руку (зрабіць што-н.).

Ні адной жывой душы (разм.) — нікога, ні аднаго чалавека.

Ні жывы ні мёртвы (разм.) — у стане вялікага страху.

|| наз. жы́васць, -і, ж. (да 3, 5 і 6 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ці, злуч. і часц.

1. злуч. размеркавальны. Ужыв. для супастаўлення членаў сказа і сказаў, якія па сваім значэнні з’яўляюцца аднолькава магчымымі ці раўназначнымі, указваючы на выбар аднаго з іх.

Заўтра будзе дождж ці снег.

Хлопчыку гадкоў пяць ці шэсць.

2. злуч. размеркавальна-пералічальны. Аб’ядноўвае сказы і члены сказа пры пералічэнні.

Ці рана, ці позна, ці зусім не прыйдзе.

3. Уваходзіць у склад паўторнага пералічальна-размеркавальнага злучніка «ці то..., ці то».

4. злуч. далучальны. Ужыв. для далучэння членаў сказа і сказаў з заўвагамі дадатковага характару.

Рукі выціралі скарачом ці, як яго яшчэ называюць, трапкачом.

5. злуч. падпарадкавальны. Ужыв. пры даданых сказах з ускосным пытаннем.

Мы падумалі, ці не збіраецца на дождж.

6. часц. пыт. Узмацняе пытальны характар.

Ці зразумеюць яны нас?

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

granulate

[ˈgrænjəleɪt]

v.t.

1) драбі́ць, гранулява́ць, ператвара́ць у зярні́сты стан (цу́кар)

2) рабі́ць шурпа́тай паве́рхню

v.t.

1) драбі́цца

2) прыма́ць зярні́сты вы́гляд, рабі́цца шурпа́тай (пра паве́рхню)

Wounds granulate in healing — Ра́на пры заго́йваньні пакрыва́ецца тка́нкай зь зярні́стым вы́глядам

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)