амярцве́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які страціў адчувальнасць, зрабіўся мёртвым (пра клеткі, тканкі і пад.).
2. перан. Які страціў рухомасць пад уплывам чаго‑н. Не варушачыся, як амярцвелы, у шынялі і кепцы, ..[незнаёмы] насцярожана, і як бы палахліва глядзеў на Післяка. Сіўцоў. // Які заціх, перастаў быць ажыўленым. Амярцвелы горад. // Які пазбавіўся маральных сіл, адчувае спустошанасць; які перастаў актыўна рэагаваць на падзеі. Нават гром кананады Не развее тугі З амярцвелага сэрца. Глебка.
3. перан. Які страціў жыццёвасць, значэнне; аджыў. Амярцвелыя традыцыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аргано́іды
(ад орган + -oià)
састаўныя часткі цытаплазмы жывёльнай або расліннай клеткі (напр. мітахондрыі, пластыды), якія выконваюць пэўныя функцыі ў яе жыццядзейнасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гапло́нт
(ад гр. haploos = адзіночны, просты + on = істота)
арганізм, у якога ўсе клеткі змяшчаюць гаплоідны набор храмасом, а дыплоідная толькі зігота.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дэндры́ты
(гр. dendrites = які адносіцца да дрэва)
1) незакончаныя ў развіцці крышталі дрэвападобнай формы;
2) чуллівыя, звычайна разгалінаваныя адросткі нервовай клеткі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
карпаго́н
(ад гр. karpos = плод + -гон)
жаночы палавы орган чырвоных водарасцяў у выглядзе колбападобнай клеткі, у расшыранай частцы якой развіваецца яйцаклетка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пратапла́зма
(ад прата- + гр. plasma = нешта ўтворанае лепкай)
рэчыва, якое з’яўляецца асновай клеткі жывёльнага і расліннага арганізма; уключае карыяплазму і цытаплазму.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
статацы́сты
(ад гр. statos = які стаіць + цыста)
1) слыхавыя пузыркі, органы раўнавагі беспазваночных жывёл;
2) клеткі раслін, у якіх утвараюцца статаліты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
храмаці́н
(ад гр. chroma, -atos = колер, фарба)
біял. рэчыва ядра жывёльнай і расліннай клеткі, здольнае афарбоўвацца пры гісталагічнай апрацоўцы (проціл. ахрамацін).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АКТЫНАМІЦЭ́ТЫ, прамянёвыя грыбкі,
група грамдадатных бактэрый, якія ўтвараюць клеткі або гіфы. Каля 700 відаў: уласна актынаміцэты, мікабактэрыі, стрэптаміцэты і інш. Большасць актынаміцэтаў — сапратрофы; пашыраны ў глебе, вадаёмах і паветры, на раслінных рэштках.
Маюць нітачна-, палачка- ці кокападобную форму, бакавыя нарасці, большасць утварае міцэлій. Размнажаюцца спорамі або дзяленнем. Патагенныя для раслін, жывёл і чалавека віды выклікаюць актынамікоз, актынабацылёз, туберкулёз і інш. хваробы. Віды, якія прадуцыруюць антыбіётыкі, пігменты, вітаміны і інш., выкарыстоўваюцца ў мікрабіял. прам-сці.
т. 1, с. 212
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
амбацэ́птар
(ад лац. ambo = абодва + ceptor = які бярэ)
асобае ўтварэнне клеткі, якое, паводле тэорыі нямецкага вучонага П. Эрліха, удзельнічае ў рэакцыі імунітэту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)