vigil [ˈvɪdʒɪl] n.
1. няспа́нне, нядрэ́мнасць;
keep a vigil не спаць, не драма́ць
2. кругласу́тачная дэманстра́цыя пратэ́сту (каля якога-н. міністэрства)
3. eccl. усяно́чная;
the Easter vigil веліко́дная ю́трань
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Капаві́шча ’месца старажытнага суда’ (Гарб.). Ал капішча (гл.). Відавочна, суды, рашэнні прымаліся каля культавага храма, дзе збіралася большасць жыхароў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лягорычча, ля́гарре, лягары́чышча, лягорре ’месца каля гары’ (слаўг., Яшк.). Да ля 1 і гара з суфіксамі ‑ьje і ‑išče.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэзе́рва ’паласа адчужэння каля чыгункі, шашы’ (Яшк.). З польск. rezerwa < ням. Reserve ’запас, рэзерв’ (Фасмер, 3, 462; Рэйзак, 540).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аціра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм.
1. Церціся аб што‑н. Мітрафан пахіліўся і ўзяў за ашыйнік сабаку, які аціраўся ля ног. Самуйлёнак.
2. перан. Быць, знаходзіцца дзе‑н., каля каго‑н. без пэўнага занятку. Стасюк аціраўся каля вялікіх і ўсё дурыўся. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надрэ́чны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца, размяшчаецца каля ракі. Надрэчны бор. Надрэчны бульвар. □ Сцежка ў вёску бяжыць, пятляе паміж надрэчных кустоў. Брыль. // Які жыве каля ракі. Надрэчныя жыхары выбіраліся з сваіх кватэр на больш высокія месцы. Шахавец. // Які бывае над ракой. Надрэчны халадок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакру́чвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Круціцца час ад часу. На калдобінах машына павольна пагойдвалася, і наверсе на ёй пакручвалася вежа з кулямётамі, як бы выглядаючы дарогу. Галавач. Каля брамы ў зоросшым дрэвамі дварэ стаялі тры дзяўчынкі і каля іх пакручваўся .. хлапчук. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паля́рны, -ая, -ае.
1. Які мае адносіны да полюса (у 1 і 2 знач.), звязаны з дзейнасцю на полюсе, каля полюса.
П. клімат.
Палярная станцыя.
Палярныя групы атамаў.
2. перан. Цалкам супрацьлеглы каму-, чаму-н. (кніжн.).
Палярныя погляды.
3. Звязаны з наяўнасцю дадатных ці адмоўных зарадаў (спец.).
Палярныя групы атамаў.
|| наз. паля́рнасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
густы́, -а́я, -о́е.
1. Які складаецца з мноства аднародных прадметаў, размешчаных блізка адзін каля аднаго.
Г. бярэзнік.
Густое жыта.
Буракі растуць густа (прысл.).
2. Не вадкі, з аслабленай цякучасцю, насычаны.
Густая смятана.
3. Шчыльны, малапранікальны для зроку, святла.
Г. туман.
Густыя воблакі.
4. Пра голас: паўнагучны.
Г. бас.
|| наз. густата́, -ы́, ДМ -таце́, ж. і гушчыня́, -і́, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вербало́зіна, ‑ы, ж.
Разм. Галінка, куст вербалозу. Прывал быў зроблены на грудку, каля раскідзістай вербалозіны. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)