Перано́сіца ’пераноссе’ (навагр., ЖНС), пірано́сіца ’верхняя частка носа між вачэй’ (Варл.). Лексема з суф. ‑іц‑а (як у балг. і серб.-харв. мовах) — пад уплывам рус. ці ц.-слав. мовы, параўн. яшчэ ст.-рус.переносица ’тс’ (з 1682 г.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ма́каўкаIж.
1. (плод, семенная коробочка мака) ма́ковка;
2. (церковный купол) глава́, ма́ковка; надгла́вок м., надгла́вье ср.;
◎ Паста́нне, пастаньня, пыстаньня ’падол, прыпол з грубай тканіны’ (Юрч., Бяльк., Мат. Маг.). Рус.постань ’тс’, постаньне ’тс’. Да стан (гл.). Прыстаўка па- мае значэнне ’пасля, ніжэй’ > ’ніжэй стана’, а стан — ’верхняя частка спадніцы’. Параўн. пастаноўка ’падстаўка ў падоле’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пе́стун, пестуй ’вершнік, перакладзіна над вушакамі’ (Мік.; ветк., карм., Мат. Гом.; карм., чач., ЛА, 4), пестынь ’верхняя частка асады дзвярэй’ (слаўг., Мат. Маг.). Да пестаў (гл.), прымітыўныя дзверы на бегуне (драўляныя стрыжні з суком) паварочваліся ў гнёздах, выдзяўбаных у калодках (“ступках”).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пыч ’верхняя частка парастка’ (каралі«., З нар. сл.). Магчыма, адваротны дэрыват ад пычка (гл.), параўн., аднак, балг.тіч ’адростак на вінаграднай лазе, тытуню; новая маладая галінка, што вырасла на месцы зрэзу’, якое БЕР (5, 269) выводзяць з тур.pię ’расток, адростак’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кашу́ляж. Hemd n -(e)s, -en;
ве́рхняя кашу́ляÓberhemd n;
спо́дняя кашу́ляÚnterhemd n;
мужчы́нская кашу́ля Hérrenhemd n;
жано́чая кашу́ля Dámenhemd n;
шаўко́вая кашу́ля Séidenhemd n;
◊
заста́цца ў адно́й кашу́ліálles bis aufs Hemd verlíeren*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
warga
warg|a
ж. губа;
~a górna — верхняя губа;
układ warga — уклад вуснаў;
zaciskać ~i — сціскаць вусны;
wydymać ~i — надзімаць вусны
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
«ГРЫФ»,
прыватнаўласніцкі герб, якім у Беларусі, Украіне, Літве і Польшчы карысталася больш за 220 родаў, у т. л. Асоўскія, Бяліцкія, Браніцкія, Быкоўскія, Закрэўскія, Канарскія, Квяткоўскія, Путкамеры. На чырвоным полі выява стаячага на задніх лапах сярэбранага грыфа — фантаст. істоты з тулавам ільва, галавой і крыламі арла, дзюба і капцюры залатыя. Клейнод — верхняя палавіна грыфа без лап і залатая труба. Вядомы з 13 ст., у ВКЛ — пасля Гарадзельскай уніі 1413.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
*Вяргу́ля, вэргу́ля ’верхняя частка вулля-калоды’ (нараўл., Анох.). Укр.чарніг.варґуля ’гуз (на галаве)’. Узыходзіць да хойн., браг.варгу́ля, варґу́ля ’нарасць на дрэве, якую адрэзвалі і накрывалі ёю калоду-вулей’ (Г. А. Цыхун, вусн. паведамл.). З польск.warga, wargula ’губа’. Гл. яшчэ вургу́ль.