Банбе́нак ’бубен, барабан; чалавек, што гучна гаворыць’ (мазыр., Г. А. Цыхун, вусн. паведамл.). Польск. bębenek (bęben ’бубен’; прасл. аснова bǫb‑). Параўн. бамбэ́нак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ванда́л ’жорсткі чалавек’ (КТС). Праз рус. вандал да франц. vandale ’тс’ (Шанскі, 1, В, 17; Рудніцкі, 1, 307; БЕР, 1, 117–118).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плястэ́рак ’чалавек са скрыўленым тварам’ (зэльв., Сцяшк. Сл.). Няясна. Параўн. польск. plasterek (памянш. да plaster, Банькоўскі, 2, 599) ’тонка парэзаныя пласцінкі лімона’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пі́нтус ’нервовы чалавек, псіх’ (бых., ЖНС). Няясна. Магчыма, з нейкай незасведчанай мянушкі. Тур. pinti ’жмінда’, ’нікудышні, абадранец, варты жалю’ — трохі аддаленае семантычна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́здур ’раздуранасць’, ’раздураны’ (Янк. 3.), ’распушчаны чалавек’ (клец., Нар. лекс.), ’неслух, свавольнік’ (жаб., Нар. лекс.). Ад раздуры́ць < раз- (роз-) і дуры́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рыжме́ль ’рыжы чалавек’ (Янк. Мат.). Ад ры́жы (гл.) з дапамогай экспрэсіўнага суфікса ‑мель, як глушме́ль ’глухі’, брухме́ль ’пузаты’ (Сцяцко, Афікс. наз., 116).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ры́кша ’чалавек, які запрогшыся ў каляску, перавозіць седакоў і грузы’ (ТСБМ). З япон. (dzin) rikisia праз пасрэдніцтва рускай, параўн. рус. ри́кша ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скны́га ‘дакучліва хныкаючы, плачучы’ (Пан. дыс.), скныгата́, скныго́цце ‘кволы, слабы чалавек’, скны́гаць ‘дакучліва хныкаць, пішчаць’ (там жа). Магчыма, ад кныкаць ‘перажываць’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Смагу́ла ‘працавіты, але скупаваты чалавек’ (мядз., Нар. словатв.). Да смага, смагнуць з суф. ‑ул‑(а), аб якім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 42.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Талёвы ’высокі, стройны чалавек’ (Жд. 3). Паланізм, параўн. taljowy, прым. ад talja ’талія, стан’ (гл. талія), параўн. талісты ’стройны, зграбны’ (Сцяшк. Сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)