стро́итьI несов.

1. (сооружать — здания, мосты, каналы, памятники и т. д., производить — машины, станки, приборы) будава́ць;

2. (изготовлять мелкие предметы, мастерить) вырабля́ць, стро́іць, рабі́ць;

3. (организовывать, создавать) стро́іць, ствара́ць;

4. (основывать — планы, мечты, надежды, предположения) стро́іць, грунтава́ць;

5. (чертить, конструировать, создавать в уме) стро́іць;

стро́ить из себя́ (кого) стро́іць з сябе́ (каго);

стро́ить дурака́ (из кого-л.) стро́іць ду́рня (з каго-небудзь);

стро́ить гла́зки стро́іць во́чкі;

стро́ить ро́жу крыві́ць мо́рду;

стро́ить грима́сы стро́іць грыма́сы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

zabić się

zabi|ć się

зак.

1. забіць сябе; зрабіць сабе смерць; учыніць самазабойства (самагубства);

2. разм. забіцца, разбіцца насмерць;

~ł się spadając z konia — ён забіўся, падаючы з каня;

gotów dać się ~ć za niego — ён гатовы аддаць жыццё за яго

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

przejąć

przeją|ć

зак.

1. праняць; пранізаць; працяць;

~ł go ból — яго працяў (пранізаў) боль;

2. перахапіць, перахваціць (ліст);

3. ахапіць, ахваціць;

strach go ~ł — яго ахапіў страх;

4. прыняць на сябе (абавязкі);

5. пераняць, запазычыць;

czyje ruchy — пераняць чые рухі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Tür

f -, -en дзве́ры, бра́ма

vor der ~ sthen* — быць [мець адбы́цца] неўзаба́ве

von ~ zu ~ — з до́ма ў дом

j-m die ~ wisen* — паказа́ць каму́-н. на дзве́ры

ffene ~ inrennen* — ≅ бі́цца за пусты́ мех

khre vor diner igenen ~! — паглядзі́ ле́пей на сябе́, не лезь у чужы́я спра́вы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

ergrefen

* vt

1) хапа́ць, бра́цца (за што-н.); схапі́ць, злаві́ць

2) (з)ахо́пліваць; узру́шваць

die Flucht ~ — кі́нуцца наўцёкі

die Gelgenheit ~ — скарыста́цца з наго́ды

das Wort ~ — узя́ць сло́ва

Mß- nahmen ~ — прыня́ць за́хады [ме́ры]

Bestz ~ von etw. (D) — авало́даць чым-н.

die Initiatve ~ — узя́ць на сябе́ ініцыяты́ву

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Verpflchtung

f -, -en

1) абавя́зак

j-m ine ~ uferlegen — ускла́сці на каго́-н. абавя́зак, даручы́ць каму́-н. што-н.

2) абавяза́цельства

vertrgliche ~ — дагаво́рнае абавяза́цельства

ine idliche ~ — абавяза́цельства, яко́е прыня́та пад прыся́гай

sinen ~en nchkommen* — выко́нваць свае́ абавяза́цельствы

ine ~ übernhmen* [ingehen*] — узя́ць на сябе́ абавяза́цельства [абавя́зак]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

пакрыва́ць

1. bedcken vt; zdecken vt;

пакрыва́ць дом (дахам) das Haus dcken;

пакрыва́ць зямлёй mit rde bedcken;

2. разм (адлегласць) zurücklegen vt;

3. (доўг, выдаткі) beglichen* vt, bestriten* vt; bdecken vt, tlgen vt (запазычаннасць);

4. (наносіць):

пакрыва́ць фа́брай Frbe uftragen*; überstrichen* vt;

пакрыва́ць ла́кам lackeren vt;

5. разм (утойваць) verdcken vt, verstcken vt, verschliern vt;

пакрыва́ць злачы́нства ein Verbrchen dcken;

6. карт stchen* vt;

пакрыва́ць сябе́ сла́вай sich mit Ruhm bedcken;

пакрыва́ць таямні́цай in Gehimnis hüllen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

трыма́цца

1. (за што, каго) sich an j-n, an etw. (A) hlten*;

трыма́цца за галаву́ sich an den Kopf fssen;

2. (на чым) hlten* vi; hängen* vi;

трыма́цца на нага́х sich auf den Binen hlten*;

3. (прытрымлівацца): sich hlten* (чаго an A);

трыма́цца по́гляду, што … der nsicht [Minung] sein, dass …;

4. (паводзіць сябе) sich hlten*, sich benhmen*;

5. (утрымлівацца, захоўвацца – тс вайск) drchhalten* vi, usharren vi;

трыма́йся! hlte aus!, drchhalten!;

цяпе́р трыма́йся! pass auf!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

нацягну́ць

1. (n)spnnen vt; (n)zehen* vt; strffziehen* аддз vt;

нацягну́ць ле́йцы die Zügel (straff) nziehen*;

2. (распростваючы замацаваць) ufspannen vt, ufziehen* vt;

нацягну́ць пала́тку ein Zelt ufschlagen*;

3. (адзець, абуць) (mit Mühe) nziehen* vt;

4. (настояццапра чай і пад.) zehen* vi;

5. (накрыцца) zehen* vt;

нацягну́ць на сябе́ ко́ўдру die Dcke über sich zehen*;

6. (прынесці ў пэўнай колькасці) etw. zusmmenbringen*, zusmmenschleppen vt;

7. (завысіць адзнаку, паказчык) gben*;

нацягну́ць адзна́ку ine höhere [kaum verdente] Zensr gben*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

прыве́сці, ‑вяду, ‑вядзеш, ‑вядзе; ‑вядзём, ‑ведзяце; пр. прывёў, ‑вяла, ‑вяло; заг. прывядзі; зак.

1. каго-што. Ведучы, памагаючы ісці, указваючы шлях, даставіць куды‑н. Прывяла гусляра з яго ніўных сяліб Дворня князева ў хорам багаты. Купала. Раніцаю пасыльны штаба прывёў групу дзяўчат да зямлянкі камбрыга і загадаў чакаць. Шчарбатаў. Ніна Іванаўна, настаўніца, прывяла.. [новага вучня] у клас перад першым урокам. Арабей. // Кіруючы якім‑н. рухомым прадметам, якім‑н. сродкам перамяшчэння, даставіць куды‑н., давесці куды‑н. Прывесці машыну. □ У новым салдацкім шынялі, там-сям запэцканым машынным маслам у танку, які ён прывёў з Лепеля ў Гродна, Трахім ездзіў па вёсках. Корбан. — Марыся, — сказаў Дубіцкі, — прывядзі з каморы мой веласіпед. Чарнышэвіч.

2. каго-што. Пралягаючы ў пэўным напрамку, паслужыць шляхам куды‑н., даць магчымасць прыйсці куды‑н. (пра дарогу, сцежку, след і пад.). [Алесь] выбраў лыжню наўздагад. Праз хвілін дваццаць яна прывяла да невялічкай палянкі на ўзгорку. Шыцік. Саша і Данік дабеглі да пясчанага берага, куды прывялі сляды. Шамякін.

3. перан.; каго-што. Стаць прычынай, повадам для прыезду, прыходу куды‑н. — Трэба будзе сказаць, што вас сюды [у дэпо] прывяло, як вы думаеце працаваць? Гурскі. Я сеў, адразу растлумачыў, што прывяло мяне сюды, хто параіў кватэру. Ваданосаў. // Схіліць, давесці да якога‑н. вываду, рашэння і пад. Прывесці да заключэння. □ Велізарны жыццёвы вопыт, цяжкія нягоды, перажытыя ў час вайны, прывялі Янку Маўра да.. думкі пра тое, што шчасце — у жыцці, барацьбе, працы. Кучар.

4. перан.; каго-што і без дап. Давесці да якога‑н. выніку, выклікаць што‑н., паслужыць прычынай чаго‑н. Прывесці краіну да перамогі. □ — Марына тут ні пры чым, Міхаль Пятровіч, — спакойна адказаў Собіч.. — Але ж гэта можа прывесці да вялікіх непрыемнасцей і для яе і для нас... Скрыган.

5. каго-што. Давесці да якога‑н. стану, падаць які‑н. выгляд. Прывесці ў рух. Прывесці веды ў сістэму. □ [Грабок:] — Дапамажы нашым кавалям інвентар у спраўнасць прывесці, да вясны падрыхтавацца. Краўчанка. Каб падрыхтавацца, прывесці сябе ў адпаведны выгляд, я прыйшоў з работы нават трошкі раней. Ракітны. // Прымусіць перажыць якія‑н. пачуцці, стан і пад. Прывесці гледачоў у здзіўленне. Прывесці ў захапленне. □ Чаму іменна гэтая жанчына прыводзіць мяне ў такі ганебны страх, чаму ад позірку яе чорных праніклівых вачэй у мяне ўсё нямее і я губляю раўнавагу. Рамановіч. Упартасць Петруся прывяла Алёну ў замяшанне. Мележ.

6. каго. Разм. Даць жыццё каму‑н., нарадзіць (пра жывёлу). Перадавалі [па радыё] нават аб тым, што карова «Елка» прывяла двух бычкоў. Шамякін. [Назар:] — Гэта доечы сучка мая прывяла трое шчанят. Сачанка. // Разм. Нарадзіць. У той дзень стала вядома на ўсім двары, што ў «прыбудоўцы абарваная дзеўка прывяла дзіця і яно крыху неданошанае». Чорны.

7. што. Паведаміць што‑н. для падмацавання свайго меркавання, спаслацца на каго‑, што‑н.; працытаваць. Прывесці прыклад. Прывесці выказванне вучонага. □ — Прывяду па памяці хоць пару лічбаў і фактаў у адказ на вашы сцвярджэння.. Марціновіч. — Ногі — дугі. Значыцца — кавалерыст, — прыводзіць .. [цесць] пераканаўчы доказ свайго кавалерыйскага мінулага. Хомчанка.

•••

Прывесці да агульнага назоўніка — ураўнаваць рад прадметаў або з’яў, зрабіць іх падобнымі ў якіх‑н. адносінах.

Прывесці да ладу — тое, што і давесці да ладу (гл. давесці).

Прывесці да парадку каго — прымусіць весці сябе належным чынам.

Прывесці ў выкананне (прыгавор, рашэнне і пад.) — выканаць, здзейсніць.

Прывесці ў сябе (да памяці) — а) вывесці са стану непрытомнасці; б) вывесці са стану разгубленасць задуменнасці і пад. Гром апладысментаў прывёў.. [Любу] у сябе. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)