ніло́ты, ‑аў; адз. нілот, ‑а, М ‑лоце, м.; нілотка, ‑і, ДМ ‑тцы; мн. нілоткі, ‑так; ж.

Група афрыканскіх плямён, што засяляюць тэрыторыю па верхнім цячэнні ракі Ніла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

піке́тчык, ‑а, м.

Удзельнік пікета ​1. Нарэшце ўперадзе мільгануў доўгачаканы прасвет, а за ім — бераг ракі. Вунь і пікетчык. Шыловіч. Дарогі.. [у Ваўкавыску] былі запоўнены салдатамі і пікетчыкамі Манюкіна. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ба́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Драўлянае пласкадоннае несамаходнае рачное судна без палубы для перавозкі грузаў. Цяжка берагам ракі баркі весці. Бурлакі босыя, счарнелі. Вялюгін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нізавы́, -а́я, -о́е.

1. Які дзейнічае каля самай паверхні зямлі, вады і пад.

Н. вецер.

2. Які знаходзіцца ў нізкім месцы.

Нізавая дарога.

3. Які ўтварае ніжні ярус расліннага покрыва (спец.).

Нізавыя травы.

4. Які размяшчаецца ў нізоўях ракі.

Нізавыя гарады.

5. Які звязаны непасрэдна з масамі, з народам; які абслугоўвае масы, народ.

Нізавыя арганізацыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пахо́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; незак.

1. з каго-чаго. Належаць па нараджэнні да якога-н. класа, нацыі, саслоўя.

Ён паходзіць з рабочых.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), ад каго-чаго. Узнікаць, утварацца ад чаго-н.

Назва горада паходзіць ад ракі.

3. на каго-што. Быць падобным да каго-, чаго-н.

П. на бацьку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прабі́цца, -б’ю́ся, -б’е́шся, -б’е́цца; -б’ёмся, -б’яце́ся, -б’ю́цца; -біся; зак.

1. Прабрацца праз што-н., пераадольваючы перашкоды.

Полк прабіўся да ракі.

П. праз натоўп.

2. Пражыць з цяжкасцю (разм.).

П. да вясны.

3. Пра расліны: вылезці з зямлі.

Прабілася зялёная травіца.

|| незак. прабіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. прабіццё, -я́, н. (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Перабі́тка ’старое рэчышча ракі’ (Скарбы). Фармальна — да пера- і біць (гл.), аднак цяжкасці выклікае семантыка: ’перабітая рака’ (?). Параўн. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нізо́ўе, ‑я, н.

Ніжняя частка цячэння ракі з навакольнай мясцовасцю. Сотні плытоў плывуць у нізоўе. Ваданосаў. Вада ў.. [Дзвіне] была няроўная, у грывастых закрутках хваль — з нізоўя дзьмуў вецер. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нана́йцы, ‑аў; адз. нанаец, ‑найца, м.; нанайка, ‑і, ДМ ‑найцы; мн. нанайкі, ‑наек, ж.

Народнасць манчжура-тунгускай моўнай групы, якая жыве на Далёкім Усходзе ў басейне ракі Амур.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уда́лечы, прысл.

Абл. Удалечыні. Усё ўдалечы зацягнула дымам. Мележ. А трава высокая, густая, Не акінуць вокам луг такі, То бяжыць і ўдалечы знікае, То падходзіць блізка да ракі. Астрэйка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)