рэве́рсія

(лац. reversio = зварот)

1) вяртанне маёмасці ранейшаму ўладальніку;

2) перадача ў заставу вэксаля для атрымання пазыкі;

3) змена напрамку руху рабочых частак машыны на адваротны;

4) тое, што і атавізм 1.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

электрыза́цыя

(ад фр. électriser = электрызаваць, ад н.-лац. electricus = электрычны)

1) перадача якому-н. целу электрычнага зараду;

2) лячэнне электрычным токам;

3) змена якасці, стану чаго-н электрычным токам (напр. э. він).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

чарвя́к, -а́, мн. -і́, -о́ў і чэ́рві, чарве́й, м.

1. Беспазваночны жывёльны арганізм з доўгім мяккім целам, без канечнасцей і ярка выражанай галавы.

2. перан. Пра нікчэмнага, агіднага чалавека (пагард.).

3. перан., чаго. Пра пачуццё або стан, які працяглы час турбуе, назаляе.

Яго мучыў ч. нуды.

4. Від шрубы для перадачы вярчэння ў некаторых механізмах (спец.).

○ Дажджавы чарвяк — чырвоны земляны чарвяк.

Раснічныя чэрві — клас плоскіх чарвей з целам, пакрытым раснічкамі.

Шаўкавічны чарвяк — вусень тутавага шаўкапрада.

◊

Замарыць чарвяка (разм.) — злёгку перакусіць, прагнаць голад.

|| памянш. чарвячо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. (у 1—3 знач.).

|| прым. чарвяко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.) і чарвя́чны, -ая, -ае (да 4 знач.; спец.).

Чарвячная перадача.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

камуніка́цыя

(лац. communicatio)

1) шлях транспартных зносін (напр. паветраная к., водная к.);

2) лінія сувязі (напр. тэлеграф, тэлефон, радыёў;

3) лінія энерга-, газа- або водазабеспячэння;

4) абмен думкамі, перадача інфармацыі пры дапамозе мовы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Ántrieb

m -(e)s, -e

1) падахво́чванне, сты́мул

aus éigenem ~ — добраахво́тна, па ўла́снаму пачы́ну

2) тэх. пры́вад, перада́ча, ця́га

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

воспроизведе́ние ср.

1. (действие) узнаўле́нне, -ння ср.; аднаўле́нне, -ння ср., прыпаміна́нне, -ння ср.; перада́ча, -чы ж.; см. воспроизводи́ть;

2. (репродукция) рэпраду́кцыя, -цыі ж.; (копия) ко́пія, -піі ж.; (перепечатка) перадру́к, -ку м.; (изложение) вы́клад, -ду м., перака́з, -зу м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

за́піс, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. запісваць — запісаць ​1 (у 1, 2, 3 і 4 знач.).

2. Пісьмовая перадача, змест чаго‑н.; запісаныя на паперы думкі, заўвагі і пад. Блакнот з запісамі. □ Пасля летніх канікул на першым жа ўроку рускай літаратуры Фядот Андрэевіч Кудрынскі сабраў у вучняў другога класа сшыткі з запісамі народных песень і казак. С. Александровіч.

3. Уст. Назва некаторых афіцыйных дакументаў. Нічыпару здаецца, што ўсё тое было нейкім неверагодным, блытаным сном. Вяселле, вянчанне ў царкве, даравальны запіс і год недарэчнага жыцця. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВЫ́ДАЧА ЗЛАЧЫ́НЦА,

экстрадыцыя, у міжнародным праве перадача злачынца дзяржавай, дзе ён знаходзіцца, дзяржаве, грамадзянінам якой ён з’яўляецца або на тэрыторыі якой ён учыніў злачынства, для аддачы пад суд ці для выканання адносна яго суд. прыгавору. Умовы і парадак выдачы злачынца рэгламентуюцца міжнар. дагаворамі і нац. заканадаўствам. Паміж дзяржавамі СНД 22.1.1993 заключана Канвенцыя аб прававой дапамозе і прававых адносінах па цывільных, сямейных і крымін. справах. Рэспубліка Беларусь мае таксама пагадненне аб выдачы злачынца з Кітаем, Латвіяй, Літвой і Польшчай. Асобы, якія праследуюцца па паліт. матывах, выдачы не падлягаюць.

С.У.Скаруліс.

т. 4, с. 306

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ЛАНЦУ́Г,

1) гнуткі выраб, які складаецца з асобных шарнірна злучаных жорсткіх звёнаў. Бываюць Л. грузавыя (для падвешвання і пад’ёму грузаў), цягавыя (для перамяшчэння грузаў) і прыводныя (для перадачы руху; гл. Ланцуговая перадача). Выкарыстоўваюцца таксама проціслізготныя Л., якія надзяваюць на вядучыя колы аўтамабіля для павышэння яго праходнасці па зледзянелых дарогах ці бездарожжы.

2) Л. у электратэхніцы — гл. Магнітны ланцуг, Электрычны ланцуг.

Ланцугі: 1, 2 — грузавыя (круглазвённы зварны і пласціністы з расклёпкай); 3, 4 — цягавыя (пласціністы ўтулачна-ролікавы і карданны з літымі звёнамі); 5, 6 — прывадныя (ролікавы двухрадны і пласціністы зубчасты).

т. 9, с. 126

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

гетэрага́мія

(ад гетэра- + -гамія)

1) тып палавога працэсу, пры якім гаметы, што зліваюцца, адрозніваюцца знешнім выглядам (параўн. аагамія);

2) перадача нашчадкам па мужчынскай лініі іншых генаў ці іх камбінацый, чым па жаночай (параўн. гамагамія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)